Deloitte heeft eens onderzocht hoeveel mensen hun werk eigenlijk niet leuk vinden. Dat blijkt een behoorlijk grote groep te zijn: maar liefst, want maar liefst 80% doet geen leuk werk.
Lijkt mij nogal een hoog percentage en of het ook voor Nederland geldt, vraag ik me af. Maar er zijn zeker mensen die diep in hun hart wel eens aan ander werk denken. En voor een groot deel daarvan merk ik dat weinig professionals goed kunnen vertellen welk werk ze dan wel leuk zouden vinden.
Het antwoord op de vraag ‘Hoe vind en doe je werk dat je leuk vindt?’ vind je in dit schema, maar inspirerend is ook onderstaande TED-lezing van Dinsmore. Hierin legt hij uit dat het om deze drie dingen gaat: (1) zelfkennis op het vlak van je sterke kanten, kwaliteiten, belangrijke waarden en betekenisvolle ervaringen, (2) gaan doen wat voorheen onmogelijk leek, en (3) inspirerende mensen opzoeken.
En als het gaat om het derde punt – inspirerende mensen opzoeken – is dit wellicht een goed idee:
>> ga langs bij een ervaren loopbaancoach <<
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
− Niet rondtollen met de gedachte: ‘dat is niet haalbaar voor mij’. − Niet langer doen waar je intrinsiek niet voor gemotiveerd bent. − Niet denken ‘wie zit er op mij te wachten?’
Het kan echt anders!
+ Met een goed overzicht van alternatieve carrièrepaden. + Als je heel goed weet wat je wel wilt! + Als je met een realistisch en doordacht actieplan zelf kiest wat je voortaan doet.
Hoe?
>> Met een gedegen en kort loopbaantraject. >> Zoals vele anderen al deden, naar tevredenheid.
Waar lopen mensen warm voor en wat bepaalt of mensen gemotiveerd raken en blijven?
Drie vragen die Daniel Pink beantwoordt in het boek Drive – the surprising truth about what motivates us.
Volgens Pink zijn autonomy, mastery en purpose dé drie belangrijke motivatiefactoren. Oftewel: autonomie, meesterschap en zingeving.
Gemakshalve spreek ik hierna van motifactoren.
Het is best interessant om die eens los te laten op je eigen werk- of privésituatie. Je kunt dan beter begrijpen waarom je je werk wel of niet leuk vindt. En als het gaat om je privé-situatie wordt snel duidelijk waarom je wel of niet tevreden bent.
Beloning en straf als motifactoren
Beloning en straf zijn bekende mechanismen om gedrag te beïnvloeden of mensen te motiveren. Denk aan de bonus van de bankprofessional of de boete die de AFM aan een accountantskantoor oplegt.
Er is echter geen enkele garantie dat dit soort sticks and carrots bijdragen aan intrinsieke motivatie. Een ander mag dan wel ons gedrag beïnvloeden via beloning en straf, maar dat wil nog niet zeggen dat we ook echt gemotiveerd zijn.
Zo hoeft het bijvoorbeeld helemaal niet zo te zijn dat we meer gaan presteren doordat we meer verdienen. Om op de lange termijn geprikkeld en geboeid te blijven en goed te presteren is meestal iets anders nodig dan beloning en straf.
Belangrijke motifactoren
Mensen hebben de neiging om zich in te spannen voor dingen die er echt toe doen. Wat dat precies is, kan per individu weliswaar verschillen, maar Pinker vond drie gemeenschappelijk kenmerken willen we iets al een goede zaak zien waarvoor we echt gemotiveerd zijn.
Autonomie: We willen de regie over ons eigen leven voeren en bepalen liever zelf dat we iets willen, dan dat iemand anders dat voor ons doet.
Meesterschap: we willen steeds beter worden in iets wat er toe doet en we zijn gemotiveerd om nieuwe dingen te leren.
Zingeving: we hebben de behoefte om iets te doen wat in dienst staat van iets groters dan alleen onszelf
De praktijk is vaak anders
Hoe anders is de werkelijkheid? Ik hoef deze drie factoren alleen maar los te laten op problemen waar veel cliënten mee worstelen en Pinker’s analyse blijkt verdraaid goed te kloppen:
Autonomie: een flink aantal mensen ervaart te weinig mogelijkheden om werk volgens eigen wens in te richten.
Meesterschap: routine of te weinig uitdaging maakt dar er nog weinig geleerd wordt en trekt meer dan eens een zware wissel op iemands motivatie en plezier in het leven.
Zingeving: kan moeilijk voelbaar zijn als je grotendeels achter een computerscherm zit en niet bezig bent met de belangrijke dingen des levens
De oplossingen
Gaat het om werk dan zijn er altijd oplossingsrichtingen mogelijk. Ook hier zal van persoon tot persoon verschillen wat die oplossing dan precies inhoudt. Niet alleen vanwege persoonlijke voorkeuren, maar ook omdat mensen anders kunnen scoren op de drie motifactoren.
Zo kan iemand die een tekort heeft opgebouwd op de factoren autonomie en meesterschap bijvoorbeeld opbloeien door verder te gaan gaat als zelfstandig professional. Ook als er nog niet overduidelijk ondernemersbloed door de aderen stroomt, want dáár kan nou juist weer een uitdaging in schuilen.
En iemand die als projectmanager een interne rol in een bedrijf vervult om systemen soepel draaiend te houden, kan erachter komen dat hij een zinvollere bijdrage wil leveren als social return consultant en zich meer inspant voor voor mensen van vlees en bloed.
Dit zijn echte praktijkvoorbeelden. Maar hoe kom je zo ver?
Van knelpunt naar actie en verandering
Om dit soort oplossingen te zien, is wel wat onderzoek nodig. Dat hoeft echt geen jaren te duren, want het blijkt dat binnen 3 maanden heus wel helder te krijgen is wat voor werk iemand echt wil gaan doen.
Steevast is dat werk dat beter aansluit bij iemands persoonlijkheid, interesses en vaardigheden. Overigens hoeft het dan nog niet meteen een gelopen race te zijn, want vaardigheden en kennis zijn mogelijk niet optimaal ontwikkeld. Maar als je eenmaal weet wat je echt motiveert zijn dat actiepunten in plaats van knelpunten.
Toen ik zelf nog werkte als fiscalist in loondienst had ik echt niet veel kaas gegeten van personal coaching of loopbaanbegeleiding en al helemaal niet van zelf een bedrijf opzetten. Maar omdat ik ontdekte wat ik wilde, was het geen grote toer om te bedenken wat ik dus nog te leren had en waar ik ook actie op moest nemen.
Geen reden tot apathie
Kortom, als je in je leven of loopbaan op een dood punt bent beland en het niet meer zo lekker loopt, is dat nooit reden om apathisch te blijven.
Positieve verandering is niet voorbehouden aan excentriekelingen. Als je besluit ervoor te gaan en dat wil gaan doen waarvoor je gemotiveerd bent, ga het ook echt gebeuren.
Als je met de juiste mindset werkt aan gewenste verandering, zal die verandering er ook komen.
Doe je dat niet dan zul je altijd een excuus vinden om niet te veranderen.
Drive kort samengevat
Wil je meer weten over Pink’s onderzoek? Kijk dan naar onderstaande de audiovisuele samenvatting van Drive. En kom gerust vrijblijvend een keer langs als je onder deskundige begeleiding jouw probleem wilt aanpakken.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Terug van vakantie en dan met tegenzin naar het werk … Regelmatig denken over hoe lang je nog moet … Hoe zonde is dat?
John van Schagen schreef eergisteren in de Spits een mooi stuk over carrières waarin het knaagt. Een gretig gelezen artikel, want ik ontving een flink aantal extra aanvragen voor mijn e-book. Kennelijk leeft het onderwerp, zo vlak na de vakantie. Daarom voor wie het nog niet heeft gelezen hieronder het hele artikel.
Werk kan meer zijn dan alleen maar brood op de plank.
Beter is: ook plezier in je werk hebben, jezelf kunnen ontwikkelen en het gevoel hebben dat je iets nuttigs doet.
Voelt je huidige werk niet goed, werk dan actief aan je loopbaan.
Creëer positieve verandering, vanuit een positieve mindset – zo nodig met professionele hulp.
Pak aan die 50 euro en maak een succesvolle carrièreswitch! Succesvol een carrièreswitch maken, helemaal down to earth? Dat kan! En wat mij betreft pak je nog € 50 aan ook als je er voor 14 maart a.s. voor gaat (zie eind van dit artikel).
Je moet wel van nuchterheid houden en een be… Read more
Personal coaching Handige app als je beter wilt slapen ’s Avonds nog even achter een laptop, smartphone of tablet geeft binnen 2 minuten je biologische klok een signaal dat het dag is. Dat komt omdat je melatonineproductie wordt onderdrukt. Gevolg is dat je lichaam zich niet klaar … Read more Tips Tips Zo stel je nog snel een aftrekpost van € 1141,50 veilig Misschien heb je genoeg van je werk, past je huidige werk niet goed meer bij je en zou het goed zijn om jezelf uit de passiviteit te halen. Dan is het goed weten dat de fiscus je daarbij kan helpen.
Loopbaan actie • loopbaan • loopbaanactieplan Hoe vind en doe je werk dat je leuk vindt? Deloitte heeft eens onderzocht hoeveel mensen hun werk eigenlijk niet leuk vinden. Dat blijkt een behoorlijk grote groep te zijn: maar liefst, want maar liefst 80% doet geen leuk werk.
Lijkt mij nogal een hoog percentage en of… Read more
Neuroloog laat alles achter zich en gaat doen wat hij werkelijk wil
Dit inspirerende filmpje toont hoe één enkele opmerking iemand kan aanzetten tot radicale verandering en ‘put yourself in the zone’ op latere leeftijd.
Zie wat er gebeurt met een neuroloog idie n een lunchbar in de rij staat en een oude man voor hem hoort zeggen ‘do what you want to’.
Één opmerking schudt Slomo wakker. Hij geeft zijn baan op. Hij gaat iets totaal anders doen.
Uiteraard kan niet iedereen zich deze vorm van vrijheid permitteren. Maar minder extreem kan ook. Als het schuurt en knelt in je werk een besluit nemen dat er verandering moet komen.
Als jij vindt dat het anders moet en je daar actie op wilt nemen, kom dan vrijblijvend langs, dan praten we verder.
Dit keer heb ik eens goed de stofkam gehaald door het gratis e-book ‘Meer werkplezier met een carrièreswitch of carrièreboost’.
Het ebook is nu uitgebreid. In deze herziene uitgave is een apart hoofdstuk gewijd aan voor jezelf beginnen/zelfstandig professional worden.
Dit extra hoofdstuk komt niet uit de lucht vallen. Want veel cliënten spelen in het begin van een loopbaantraject vaak met de gedachte een eigen bedrijf te beginnen.
Maar tegelijkertijd vinden ze het vaak moeilijk daadwerkelijk stappen te zetten en ontbreekt het hun aan inzicht in eigen potentiele ondernemerskwaliteiten.
Ze kunnen daardoor (nog) niet vol overtuiging een definitief besluit nemen over wel/geen eigen ondernemerschap.
Zelfstandig ondernemer worden?
In dit nieuwe hoofdstuk put ik uit eigen ervaring. Ik leg ik uit waarom ik zelf de keuze voor zelfstandig ondernemerschap heb gemaakt na 22 jaar dienstverband. Als fiscalist had ik nog makkelijk jaren door kunnen gaan, maar ik ben blij dat ik kritisch naar mijn loopbaan keek en besloot om professional coach te worden en mijn eigen praktijk heb opgestart. Blij omdat dit werk mij veel voldoening geeft en heel zinvol is.
In het E-book leg ik uit hoe je vanuit zes invalshoeken een meer doordachte beslissing kunt nemen als je zelfstandig ondernemerschap overweegt.
Van carrière switchen?
Verder natuurlijk veel tips voor professionals die willen switchen, wat anders willen, maar niet goed weten wat.
Toe aan een carrièreboost?
Professionals die vast lopen in hun baan, maar de stap naar een switch te groot vinden, kunnen lezen hoe ze met een carrièreboost nieuw leven in hun huidige baan kunnen blazen.
Kortom, er zijn genoeg mogelijkheden om actief aan je loopbaan te werken en meer voldoening te krijgen:
veranderen indien mogelijk,
switchen waar nodig,
ondernemen bij voldoende motivatie en lef.
>> Ontvang het vernieuwde gratis E-book nu in je inbox, klik op deze link <<
De suppoost in het Allard Pierson museum kon haar lachen niet meer inhouden. Ik ook niet, want mijn jongste zoon maakte een opmerking die je in het museum niet vaak zult horen.
Tien minuten geleden had zoonlief nog aandachtig de steen van Rosetta bekeken, twee sarcofagen bewonderd en bucchero aardewerk van zo’n zes eeuwen voor de jaartelling bestudeerd.
Maar nu – aanbeland bij een vitrine vol archeologische vondsten – bleek zijn fascinatie opeens een stuk minder. Na een korte blik op de uitstalling uit de oudheid merkte hij droogjes op:
‘Nou laten we nu maar snel doorlopen, want dit is toch allemaal oude troep”. En met versnelde pas voegde hij daad bij woord.
In een tijdsbestek van nog geen 20 minuten zag ik zijn jeugdige belangstelling van het ene naar het andere uiterste gaan.
Belangstelling verliezen in werk
Een soortgelijke verschuiving, maar dan op een heel ander vlak, zie je ook bij mensen die al een tijd hetzelfde werk doen. De belangstelling aan het begin van hun loopbaan blijkt verloren gegaan en heeft plaats gemaakt voor het gevoel dat het tijd is voor wat anders.
Anders dan de jeugdige snelheid en onbevangenheid van de jonge museumbezoeker is dit bij loopbaanvraagstukken een proces dat langer duurt dan 20 minuten. Het gaat dan eerder om 20 jaren. Anders is ook dat de verminderde belangstelling naar de buitenwereld toe vaak lange tijd verborgen wordt gehouden.
Kijk maar eens naar het grappige filmpje van 1 minuut hieronder. Dan wordt het duidelijk.
Naar de buitenwereld mooi weer spelen, terwijl het van binnen knaagt. Naar de buitenwereld een masker op, maar van binnen speelt een andere werkelijkheid. Dat kan gaan wrijven en schuren.
Zelftoetsing
Na het zien van het filmpje kun je je eigen situatie toetsen aan de hand van twee eenvoudige vragen:
1. Ten eerste een gedachte-experiment. Stel, je ontmoet iemand die op zoek is gegaan naar een baan vanwege het idee dat hij voor iets groters is bestemd. Hij heeft die baan gevonden. Het blijkt jouw huidige baan te zijn. Hoe zou hij volgens jou zijn keuze kunnen onderbouwen?
2. Herken je jezelf in de visser uit het filmpje?
Als vraag 2 sneller is beantwoord dan vraag 1 is dat op zich al veelzeggend. Hoe en hoe snel de vragen beantwoord worden, hangt overigens vaak sterk af van leeftijd.
Carrièreconsolidatie in leeftijd 20-40
Bij starters op de arbeidsmarkt is er meestal weinig aan de hand. Alles is nog nieuw, er is volop ontwikkeling en groei. Van het twintigste tot veertigste levensjaar concentreren jongvolwassenen zich op hun carrière. Zij zijn meestal gezagsgetrouw en conformeren zich aan de normen die bij het beroep horen.
Zodra deze carrièreconsolidatie een feit is, gaan andere factoren een grotere rol spelen. Zingeving, de wens tot persoonlijk ontwikkeling of meer afwisseling bijvoorbeeld.
De eerder gekozen beroepskeuze wordt tegen die nieuwe factoren afgezet. En dan komen er twee vragen:
Blijf ik dit tot mijn pensioen doen, of wil ik liever de komende 20 jaar wat anders?
Kies ik ervoor dat het anders moet of laat ik het maar zo?
‘Ik wil wat anders, maar geen idee wat’
In de periode van carrièreconsolidatie, is iemand meestal goed in zijn vak geworden. Maar ergens goed in zijn is niet altijd hetzelfde als iets leuk vinden.
Ben je uitgekeken op je baan dan is – in theorie – de oplossing simpel: ga iets doen wat je ook leuk vindt en beter bij je past.
Alleen de meeste mensen hebben geen idee wat ze leuk vinden, wat beter bij hun past, waar ze werkplezier in hebben. Ze hebben geen idee waar ze moeten beginnen!
Met een loopbaantraject is daar echter heel goed achter komen. Zodra je ontdekt hebt wat je wel leuk vindt, kun je daar zelfverzekerder actie op nemen.
Wat mag je van een loopbaantraject verwachten?
Je ontdekt hoe je vrolijker, energieker en zelfverzekerder in je werk kunt zijn.
Samen gaan we op zoek naar de voorwaarden waaraan een passende baan voor jou moet voldoen.
Professionele loopbaantesten, vragenlijsten, feedback uit je omgeving en coachgesprekken geven een heel helder beeld van het werk dat je wilt gaan doen.
Je hebt een deskundige loopbaanbegeleider aan je zij. Een professional die je eerlijk wijst op ontwikkelpunten, onderschatte mogelijkheden en je coacht naar een plek waar je jezelf kunt blijven en gelukkig in voelt.
Je hebt een concreet loopbaanactieplan waarmee je aan de slag gaat na afloop van het traject.
Een traject met bewezen methodes voor een vast bedrag.
Alternatieven zijn er altijd
Mensen die een heel goed beeld hebben van wie ze zijn, wat ze willen kunnen, vinden het gemakkelijker echte verandering te realiseren. Na voltooiing van een loopbaantraject hebben zij een heel concreet doel waaraan ze gaan werken, omdat ze:
– een helder persoonsprofiel hebben samengesteld, – duidelijk kunnen aangeven wanneer zij in hun element zijn, – weten hoe ze het liefst werken en in welke werkomgeving zij passen, – inzicht hebben in het verschil tussen hun competenties en interesses, – beseffen dat zij een product op de arbeidsmarkt zijn, – in staat zijn een ander voor dat product te interesseren.
Voor de visser uit het filmpje geldt net zo goed als voor de jurist, de projectmanager of eender welk beroep met statuur dat er altijd mogelijkheden zijn. Je moet alleen heel goed voor jezelf op een rij zetten wat en hoe. Een loopbaantraject kan hierbij een wijze investering blijken te zijn.
Kortom, wie de komende 20 jaar (of meer) volop met plezier wil blijven werken, zal zelf stappen moeten zetten. Kiezen dat het anders moet of het zo maar laten? Deskundige hulp gewenst? Klik nu en start de verandering van jouw situatie.
Tips om jezelf te bevrijden uit een vastgelopen loopbaan
Als je bij je werk weinig betrokkenheid voelt, jezelf nauwelijks nog ontwikkelt en de groei er wel zo’n beetje uit is, wat dan?
Hieronder staan een aantal mogelijkheden om daar positief mee om te gaan.
Vastzitten of vastroesten in werk kan dé motivatiefactor zijn om onderliggende behoeften en uitdagingen in kaart te brengen en daar actie op te nemen.
Een loopbaantraject is natuurlijk een probaat middel, zie loopbaantraject. Maar welke acties zijn er nog meer mogelijk?
Niets doen
Niets doen is het makkelijkst. Verzuren ligt op de loer, maar is nog geen acuut probleem. Het gaat langzaam, geleidelijk en valt niet meteen op. Totdat je na jaren weer eens een oude bekende tegen het lijf loopt die fijntjes aan je vraagt: ‘Zeg, werk jij soms in een mortuarium, lach jij nog wel eens?’
Jezelf elke dag met tegenzin naar het werk slepen is natuurlijk geen aantrekkelijke optie. Dat je gewoon je baan kwijtraakt, zou zelfs wel eens beter kunnen zijn. Dan moét je wel actie ondernemen en onderzoeken welk werk beter bij je past.
Je ontevredenheid uiten
Veel aantrekkelijker is het om alle signalen van onvrede eens goed te analyseren. Dat kan door jezelf een aantal strategische werknemersplanningsvragen te stellen:
Wat zijn de onderliggende behoeften waar niet aan voldaan wordt?
Wat zou anders moeten?
Waaraan zou jouw werkgever aan tegemoet kunnen komen?
Strategische werknemersplanning doe je puur voor jezelf. Het is het omgekeerde van wat HR mensen voor het bedrijf doen. Alleen dan heet het strategische personeelsplanning. Met typische HR vragen die puur voor het bedrijf zijn (wat zijn de behoeften vanuit de business nu en straks?, wat is de samenstelling van het huidige personeelsbestand? waar gaan gaten vallen?).
Draai het liever om, doe aan strategische werknemersplanning en ga openhartig het gesprek aan. Maak duidelijk wat je motiveert, hoe je jouw talenten liever wilt inzetten en welke toegevoegde waarde jij daarmee hebt voor het bedrijf.
Merk je weinig interesse voor jouw gedachten? Jammer, maar dan weet je dat het hem met al je kennis en kunde op deze plek bij dit bedrijf niet gaat worden.
Een plek elders binnen het bedrijf zoeken
Als je dan toch het gesprek aangaat, is het zeer de moeite waard ook verder te kijken dan je huidige functie. Is er binnen het bedrijf niet iets te doen wat beter bij je past? Misschien ben je zo langzaamaan wel uitgekeken op de vakinhoudelijke kant van je baan. Wil je meer de richting op van business development.
Best mogelijk dat er een plek is voor een business developer die feeling heeft met wat het bedrijf verkoopt, die een goede gesprekspartner is voor potentiele klanten en weet waar hij over praat. Bespreek het. Geef aan wat je nog wilt leren, waar je je verder in wilt ontwikkelen.
Je eigen plan trekken
Word je eigen werkgever, begin voor jezelf. Neem een korte time-out en zet goed op een rij te wat echt bij je past. Ongetwijfeld zijn er veel dingen waar je heel goed in bent, maar goed is niet goed genoeg. Heb je er ook plezier in? Dáár moet je achter zien te komen. Want bezigheden waar je goed in bent, plezier in hebt en energie van krijgt, bepalen welk werk echt bij je past.
Punten waarop jij je nog wilt ontwikkelen zijn ook richting- en energie gevend. Wie alleen maar in dienstverband heeft gewerkt, kan ontdekken hoe leuk het is onvermoede ondernemerskwaliteiten te ontwikkelen.
Ben je nu nog in dienstverband bent dan kun je in alle rust werken aan een plan om voor eigen werkgeverschap.
Zelfstandige professionals hebben de toekomst
Na een paar jaar werknemerschap kan je gedreven zijn om zelf iets te beginnen
Intern gedreven vanwege
de behoefte aan zelfstandigheid,
prestatie of
controle en macht.
Extern gedreven bij
het zien van een gat in de markt,
werkloosheid,
klantzekerheid of
een sterke vakinteresse.
Het moet natuurlijk wel levensvatbaar zijn. Vooral in de zakelijke dienstverlening worden bovengemiddeld vaak ZZP’ers ingehuurd, blijkt uit het gisteren verschenen rapport Vraag naar arbeid 2013 van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Nu je eigen plan te trekken en daar zo snel mogelijk de vruchten van plukken is investeren in jezelf.
Je zult er zelf iets aan moeten doen en als het niet lukt moet je geen seconde twijfelen maar hulp inroepen van iemand die je verder kan helpen.
6 tips om jezelf te bevrijden uit een vastgelopen loopbaan
✓ Blijf scherp, wat er nu niet is betekent niet dat verandering onmogelijk is,
✓Blijf werken aan je persoonlijke ontwikkeling,
✓Achterhaal je behoeften die samenhangen met de onvrede die je nu voelt,
✓Bespreek die corresponderende behoeften en stel veranderingen voor aan je werkgever,
✓ Stel jezelf de wondervraag en breng het wonder in de praktijk,
✓ Kan niets veranderd worden? Jij kunt wel veranderen, zelf de regie in handen nemen en wat anders gaan doen. Wil je precies weten wat het beste bij je past, volg een loopbaantraject.
Een verslaggever van Radio 1 noemde mij een soort psycholoog nadat ik hem afgelopen maandag had uitgelegd hoe ik twijfelaars of zoekende carrièreswitchers begeleid. Zit wat in, want psychologisch inzicht is belangrijk om iemands ideale baan te achterhalen.
Deze infographic maakt veel duidelijk:
Let op het staafdiagram rechtsboven. Die geeft weer dat van de drie onderdelen van een loopbaantraject:
50% is ingeruimd voor een zelfanalyse,
30% voor het bepalen van de zoekrichting,
en slechts 20% voor het bepalen van de concrete functie.
Voor een doordachte carrièreverandering is een gedegen zelfanalyse dus heel belangrijk en daarbij komt psychologisch inzicht goed van pas.
Was dit wat ik ooit wilde?
Wie vastgeroest raakt in zijn werk en zich afvraagt ‘Was dit nou wat ik wilde?’ en antwoord zoekt op de vraag ‘Wat wil ik eigenlijk?’, kan het beste zichzelf eens goed onder de loep leggen.
Dat resulteert in zelfkennis, geeft inzicht in wat je de wereld te bieden hebt en zicht op hoe je het liefst je carrière zou willen invullen.
Bovendien kun je jezelf daarmee beter als product presenteren, overtuigender uitleggen waarom juist jij matcht met een functie en stappen nemen om talenten verder te ontwikkelen.
Niet goed weten wat je wilt
Weet iemand niet goed wat hij eigenlijk wil, dan is de zoekstrategie niet effectief. De primaire focus ligt teveel op functies: men denkt in functies, men kijkt naar functies. Wie denkt in functies kijkt in de krant en leest allerlei vacatures waarvan hij denkt: verkeerde opleiding, geen ervaring, dat gaat nooit lukken.
Ook is er vaak de neiging te kijken naar aangeleerde vaardigheden die maken dat je ergens heel goed in bent. Maar dat is wat anders dan er ook plezier in hebben of ergens energie van krijgen. Sterke kanten, dáár gaat het om als je de ideale baan wilt opsporen: dingen waar je goed in bent, plezier aan beleeft en energie van krijgt.
Hoe dan wel?
Denk niet in functies, maar ken je zelf en zoek vervolgens een functie die bij je past.
Ik draai het liever omen maak een drieslag:
(1) eerst kijken naar iemands persoonlijkheid,
(2) onderzoeken hoe alle persoonskenmerken passen in een beroepsprofiel en
(3) beoordelen welke type organisatie en soort werkzaamheden matchen bij het persoonsprofiel.
Dat betekent primair kijken naar jezelf, je talenten, drijfveren, kwaliteiten, minder ontwikkelde punten, belangrijke werkwaarden. Ken je loopbaanankers, weet welke competenties je energie geven, wat je energie kost, maak een persoonlijke sterkte-zwakte analyse, ken je levensmissie en werk zo nodig aan blinde vlekken en valkuilen.
Doe ook wat persoonlijkheidstesten, reflecteer daar op met praktijkvoorbeelden uit je werk tot nu toe en schrijf een script waarmee je geloofwaardig laat zien dat jij de ideale professional bent voor werkzaamheden die matchen met jouw persoonlijkheid.
Door het om te draaien, krijg je een heel helder beeld waarin bijna vanzelf duidelijk wordt welke baan bij jou past. Dus niet blindstaren op functies waar je wel of niet op kunt reageren, maar doelbewust kiezen wat waarom bij je past. Focus op wat jij een bedrijf kunt bieden, niet wat een bedrijf jou kan bieden.
Zo werkt het wel
En als je dan gericht actie neemt op een concrete functie kies er dan het liefst een waar geen vacature voor openstaat. Dan loot je niet mee met honderd anderen en laat je je ook niet in een vacatureprofiel van een bedrijf persen.
Zorg dat je met enthousiasme aan een potentiele werkgever kan uitleggen wie jij bent, wat je wilt, wat je kunt en welke resultaten je voor het bedrijf kunt behalen.
Hoe beter de zoektocht aansluit bij wie je echt bent, des te groter de kans dat:
een potentiele werkgever denkt ‘deze kandidaat is supergemotiveerd, getalenteerd, die moet ik hebben, als ik die laat lopen mis ik wat!’
jij het werk gaat doen waar je succesvol in bent en plezier in zult hebben.
Kortom, pers jezelf niet in een functieprofiel maar ga uit van jouw specifieke persoonsprofiel en bepaal op basis daarvan welke functie bij jou past.
Kun je wel wat hulp gebruiken bij deze zoektocht – online of face-to-face? Ik geef garantie: mijn online loopbaantraject is net zo gedegen en diepgaand als face to face begeleiding. Neem gerust contact met me op.
Nog even terug naar die verslaggever, hij waarschuwde me dat het er voor mij nu op aankwam: hij ging me testen en kijken wat ik waard was. Benieuwd hoe dat afliep? Terugluisteren kan bij KRO/NCRV programma De Ochtend op Radio 1 via link 1 en link 2
“Een aap die zich in een groep niet aan de regels houdt, krijgt een dreun” aldus Dick Swaab afgelopen zondagmiddag in NRC Restaurant Café. Het ging over straffen van mensen met een minder gezond brein.
Mijn gedachten dwaalden af want ik had een heel andere associatie. In een flits dacht ik aan de vlijmscherpe LoLo fiscalist kortgeleden nog op de Zuidas werkte. Toen hij vertrok gaf hij een dreun aan alle mannetjes die op de apenrots hun spelletjes voor macht en succes spelen.
De apenrots van Loyens en Loeff. En hij, de leaver? Hij was er bijna 8 jaar werkzaam en zijn zegelboekje was vol. Daarover straks meer, nu eerst aandacht voor de dreun.
Afscheidsmail
De dreun werd in de vorm van een afscheidsmail uitgedeeld:
Lieve dames, mijne heren,
Dit zijn mijn laatste dagen bij […]. Per […] zal ik als […] bij […] aan de slag gaan. Een mooie uitdaging waar ik met veel plezier en nieuwe energie aan zal beginnen!
Ik nodig jullie allemaal van harte uit om vrijdag beneden in de bar een borrel te komen drinken. Voel je vooral niet verplicht te komen. Voor degenen die wel komen en ook na 20.30u nog zin hebben in een drankje: Amsterdam kent vele plaatsen waar een afscheid op memorabele wijze gevierd kan worden.
Na bijna acht jaar trouwe dienst is het einde dan nu echt in zicht. Dat brengt je ertoe terug te kijken op de afgelopen jaren. Het dwingt je ook tot zelfreflectie. Zouden we niet allemaal eens wat vaker in de spiegel moeten kijken? Om misverstanden te voorkomen: neem onderstaand vooral met een korrel zout, het is niet kwaad bedoeld.
Het begon voor mij allemaal op […]. Groen als gras kwam ik binnen. Naïef ook. Al snel leer je de spelregels en het klappen van de zweep kennen:
– Omhoog likken, omlaag trappen: was ik denk ik niet zo goed in. Misschien had ik een te grote mond “omhoog” en was ik teveel begaan met het lot van “omlaag”.
– Vaktechniek, daar draait het uiteindelijk toch om: vaktechnisch stond ik mijn mannetje wel. Het is uiteindelijk ook allemaal niet zo heel ingewikkeld. Gewoon veel en vaak een niet te controleren verwijzing naar de Hoge Raad of wetsgeschiedenis uitbraken tijdens vaktechnische overleggen. Of gewoon lekker achteloos orakelen dat het je allemaal “niet helemaal meer helder op het netvlies staat”, maar dat “het toch echt niet zo kan zijn dat”. Niemand die je dan meer durft tegen te spreken.
– Duidelijk communiceren doen we niet aan: deze spelregel was niet zo aan mij besteed. Net zo min als de spelregel “waardering uitspreken kennen we hier niet”. En dat terwijl het uitspreken van waardering weinig kost en juist zoveel oplevert. Vanuit een kosten/batenperspectief zou dat toch moeten aanspreken.
– Tijdschrijven met de gouden vork: ging me slecht af. Ik kwam er te laat achter dat je je daadwerkelijke “time spent” maal drie moest doen om een beetje in de buurt van je (dan opeens veel realistischere) target te komen. Merlin (2.0), ik zal je missen.
– Exposure is belangrijk: ging me goed af, althans dat dacht ik. Ik besefte me te laat dat je je vooral niet moest profileren als “sociaal vaardig” en “altijd in voor gekkigheid”. Mijn tweevoudige deelname aan het cabaret met al dan niet twijfelachtige acts was dan wellicht ook geen meesterzet. Ik had misschien ook minder groeps- en studentenevents moeten organiseren en in mijn eerste jaren sowieso minder vaak op borrels moeten staan. Ik had me daarentegen vaker door kantoor moeten bewegen met uitgestreken gezicht en een interessant dossier of Vakstudienieuws in de hand.
– Dag en nacht (zichtbaar) bereikbaar zijn – hoezo privéleven: ik meende hierin uit te blinken totdat ik erachter kwam dat bereikbaar zijn op zichzelf niet zaligmakend is. Je moest vooral “zichtbaar” bereikbaar zijn. En daar faalde ik. Ik zat niet duimen draaiend tot middernacht (of vroeg in de ochtend) op kantoor naar mijn scherm te staren. Ik stuurde ook geen (al dan niet voorgeprogrammeerde) nachtelijke emails uit.
– Gebakken lucht verkopen: was een van mijn sterkere punten, hoewel ik het wel van anderen heb moeten afkijken. Maar een mens leert snel. Cliënten het bos in sturen met een onnavolgbaar twintig pagina’s tellend stukje proza. Hoe mistiger hoe beter. Onder het motto: kost een hoop en dan hebben we ook altijd nog de 6% kantooropslag. Die twintig pagina’s papier kosten immers ook wat.
Tot zover mijn zelfreflectie. Met heel veel plezier kijk ik terug op bijna […]. Ik heb veel geleerd, ik heb een geweldige tijd in zowel […] als […] beleefd en heb hier vriendschappen voor het leven gemaakt. Ik zal velen van jullie dan ook oprecht gaan missen.
Zegels plakken
Bijna acht jaar! Dat is lang genoeg om onderhuids wat ongenoegen op te slaan. Vergelijk het met zegels plakken totdat het zegelboekje vol is.
Een ‘zegel’ is in dit geval een onaangename ervaring of onprettig gevoel waar je even niets mee doet. Elk zegeltje wordt in een bonnenboekje geplakt. En zo loopt het ongenoegen geleidelijk op. Totdat het boekje vol is. Dan kan het escaleren.
Of er breekt een moment aan waarbij alle frustraties er eens goed uitgegooid worden. Met alle voor- en nadelen van dien. Hoe zou dat hier zitten?
Mogelijke voordelen
Je wordt bekend. Een mail is een probaat middel om aandacht te trekken. Sneller dan een deeltjesversneller gaat hij de hele Zuidas over. En voor je het weet staat hij op internet, geanonimiseerd dat wel, maar op de Zuidas zingt je naam allang in de rondte.
Je eigen ego geef je een flinke oppepper als je een ander neerzet als minder.
Het geeft ook best een prettig gevoel, eens goed je hart luchten.
Nadelen?
Zelf kan ik een scherpe pen goed waarderen, maar andere mensen hebben wellicht een ander soort gevoel voor humor? Met een beetje pech ligt er opeens een dagvaarding op de mat met een vordering vanwege toegebrachte imagoschade aan het kantoor. Kost je niet alleen 6% kantooropslag maar vooral tijd en energie voor een papieren gevecht (… aldus heeft […] zich op infame wijze willens en wetens blootgesteld aan het risico van massale verspreiding van onjuiste doch schadelijke beweringen in zijn electronische berichtgeving, resulterend in aanzienlijke kantoorimagoschade en mitsdien …. enzovoorts, enzovoorts).
Met een vertrek ontneem je jezelf de mogelijkheid invloed op het systeem uit te oefenen. Theoretisch gezien in ieder geval, want wie weet maakte het bedrijfscabaret al duidelijk dat het trekken aan een dood paard was?
Wat zegt het orakelboek?
Als iemand zijn nek uitsteekt of afwijkt van de massa wil ik mijn orakelboek nog wel eens raadplegen. Dat lukt alleen als de geboortedag bekend is, maar die is op internet te achterhalen.
En toeval of niet, het orakelboek (Het mysterie van je geboortedag), geeft ditmaal wederom een accurate karaktertypering:
“Op 5-februari geborenen getuigen vaak van inzicht in hun analyse van de huidige situatie. Niet iedereen zal het met hen eens zijn, daar hun eigenzinnige visie vaak weerstand opwekt en hun zelfverzekerde, enigszins luchthartige presentatie anderen soms tegen de haren strijkt”.
Doorlezend wordt duidelijk dat Loyens een fiscalist met talent verliest:
“Bijzonder ontwikkelde 5-februari mensen hebben een verfijnd soort kalmte die bijzonder geruststellend kan zijn, vooral in moeilijke situaties waarbij men een beroep op hen doet om het heft in handen te nemen. Dit zelfvertrouwen kan echter ook irritatie opwekken, vooral als ze een neerbuigende houding aannemen”.
Een oud-collega van me kon heel nuchter met één opmerking treffend haar eigen vak relativeren ‘Als jij later in een verpleeghuis zit wie heb je dan liever aan je bed: een fiscalist of een verpleegster die je goed verzorgt?’
Stel dezelfde vraag bij menige andere werkzaamheid en de betrekkelijkheid van veel banen wordt snel duidelijk. Is het dan niet gek dat veel mensen lang in hetzelfde beroep blijven ‘hangen’? En is het ook niet een beetje saai, één loopbaanrichting in je hele leven?
Soms is het verstandig om het blikveld te verbreden. Daarbij kan een onderzoek naar je loopbaanankers verhelderen en verklaren waarom je nog steeds doet wat je doet, of eigenlijk liever iets anders zou willen doen. Hieronder een korte toelichting.
Loopbaanankers
De combinatie van drijfveren, behoeften en loopbaandoelen vormen een loopbaananker. Elk loopbaananker geeft aan wat belangrijk is om prettig en effectief te functioneren.
Zonder kennis van je loopbaanankers kunnen externe prikkels je brengen in situaties of banen die uiteindelijk niet bevredigend zijn. Je krijgt dan een gevoel dat je dit niet werkelijk ‘bent’.
In loopbaanbegeleiding zijn iemands loopbaanankers met behulp van een vragenlijst vrij snel te achterhalen. Ook vaak toegepast omdat ze een goed beeld geven van welke baan bevredigend is en bij welk type werk iemand zich prettig voelt.
Iemand met een loopbaananker-competentie op een technisch of functioneel terrein, wil graag vaardigheden op dat terrein toepassen en verder ontwikkelen naar een steeds hoger niveau.
Plezier in het werk is afhankelijk van het uitoefenen van vaardigheden en op deze terreinen uitgedaagd worden.
Algemeen management wordt liever gemeden, zeker als dat betekent dat iemand zijn eigen competentieterreinen zou moeten verlaten.
Iemand met een loopbaananker algemeen-managementcompetentie wil hoog in een organisatie opklimmen of verantwoordelijk zijn voor de prestaties van een bepaalde afdeling van de organisatie.
Trefwoorden bij dit loopbaananker: verantwoordelijk en aanspreekbaar zijn voor het eindresultaat, je identificeren met je eigen werk en het succes van de organisatie waarvoor je werkt.
Werken op een technisch of functioneel terrein wordt gezien als een noodzakelijke leerervaring. De echte ambitie is zo snel mogelijk een generalistenbaan, niet zo zeer een hoog managementniveau in een functie.
Loopbaananker 3: Autonomie/onafhankelijkheid (AO)
Iemand met een loopbaananker autonomie/onafhankelijkheid, wil werk op zijn eigen manier definiëren.
Persoonlijke wensen bij dit loopbaananker: een baan hebben die flexibel is met betrekking tot wanneer en hoe je werkt, niet teveel regels of beperkingen in de organisatie
Autonomie is belangrijk en gedachten een eigen bedrijf te beginnen om zo een gevoel van autonomie te bereiken komen vaak voor. Maar deze drijfveer is niet dezelfde als het loopbaananker 5 (ondernemingsgerichte creativiteit).
Loopbaananker 4: Zekerheid/stabiliteit (ZS)
Iemand met een loopbaananker zekerheid/stabiliteit wordt gedreven door de zekerheid die een baan of een vaste aanstelling geeft.
Trefwoorden: financiële zekerheid, pensioenschema’s, plannen voor vervroegde uitdiensttreding, zekerheid op een baan.
Op deze manier verankerde mensen zijn hier altijd mee bezig. Zij bouwen hun hele zelfbeeld op rond het managen van zekerheid en stabiliteit. Stabiliteit kan inhouden dat loyaliteit en bereidheid om alles wat de werkgever vraagt te doen, verhandeld wordt voor een belofte op een vaste aanstelling.
Het loopbaananker ondernemingsgerichte creativiteit gaat goed samen met een eigen organisatie of onderneming willen creëren. Een onderneming die stoelt op eigen talenten en bereidheid risico’s en hindernissen te nemen.
Kenmerkend: de wereld bewijzen dat je een onderneming kunt creëren, op eigen kracht verder gaan, talenten willen bewijzen met een onderneming die financieel succesvol is.
Loopbaananker 6: Dienstverlening/toewijding aan een zaak (DV)
Het loopbaananker dienstverlening/toewijding aan betekent dat werk iets van waarde moet opleveren.
Denk bijvoorbeeld aan de wereld leefbaarder maken, milieuproblemen oplossen, harmonie tussen mensen bevorderen, anderen helpen, de veiligheid van mensen verbeteren of ziekten genezen door nieuwe producten.
Uitdrukken van fundamentele waarden in werk en de wens om de wereld op een bepaalde manier te verbeteren, is belangrijk bij dit loopbaananker.
Loopbaananker 7: Zuivere uitdaging (ZU)
Wie dit loopbaananker heeft, werkt graag aan oplossingen voor ogenschijnlijk onoplosbare problemen. Of wil sterke tegenstanders verslaan en moeilijke hindernissen overwinnen. Typische zaken die goed samengaan met het loopbaananker zuivere uitdaging.
Die zuivere uitdaging kan gevonden worden in intellectueel werk, complexe situaties of in interpersoonlijke relaties.
Nieuwe kansen, variatie en moeilijkheid ver te zoeken? Fout! Het wordt onmiddellijk saai voor mensen met het loopbaananker zuivere uitdaging zodra iets makkelijk is.
Loopbaananker 8: Levensstijl (LS)
Voor iemand met het loopbaananker levensstijl zijn persoonlijke behoeften en de behoeften van een gezin belangrijk.
De eisen die een loopbaan stelt, moet in evenwicht zijn met deze behoeften. Werkeisen mogen de leefsituatie niet op zijn kop zetten en succes wordt zeker niet alleen gedefinieerd op grond van succes in de loopbaan.
Kortom, balans tussen werk en privé.
Brood op de plank
Loopbaankers zijn verhelderend, maar er is ook nog zoiets als geld moeten verdienen omdat de schoorsteen moet roken en er brood op de plank moet liggen.
Als werk wel erg veel energie kost zou het heel goed kunnen zijn dat je werkzaamheden minder (zijn gaan) passen bij jouw loopbaanankers. Bijvoorbeeld omdat je nog steeds hetzelfde kan en doet als vijf jaar geleden zonder iets van zelfontwikkeling te ervaren. Dan wordt het misschien toch hoog tijd voor verandering.
Die oud-collega van mij is zelf overigens nog steeds fiscalist. Niet alleen brood op de plank, genoeg plezier in haar werk heeft ze ook. Bij fiscalisten is loopbaananker 3 vaak een belangrijke, zolang die in de praktijk vervuld wordt zijn er maar weinig fiscalisten die een carrièreswitch maken.
Vorige week bezocht ik een alumni bijeenkomst van mijn ex-werkgever. Ik was koud binnen of ik raakte aan de praat met een oud-collega over het onderwerp ‘verandering’ in het algemeen en van werk in het bijzonder.
Ooit startten wij begin jaren ‘90 beiden onze carrière als fiscalist bij de adviesfirma die nu EY heet. In totaal werkte ik er 22 jaar, mijn collega 5 jaar waarna hij bedrijfsfiscalist werd en nog steeds is.
Hij vertelde ‘Ik ben nu tax director bij […..]. We doen in [bedrijfsactiviteit]. Bij het vorige bedrijf werkte ik ook als tax director. De overstap naar dit bedrijf was een gemakkelijke, ik ben gewoon meegegaan met mijn vorige baas”.
Mijn aandacht was getrokken door zijn formulering ‘WE doen in [bedrijfsactiviteit]’. Daaruit sprak een zekere identificatie met het bedrijf waarvoor hij werkt. Zo’n beetje als een ondernemer trots kan vertellen over zijn eigen bedrijf. Alleen deze tax director is helemaal geen ondernemer, hij is gewoon in loondienst.
‘Vind je je werk leuk?’ vroeg ik hem. ‘O nou …. het is best een leuke positie. We hebben veel business in bananenlanden die onder mijn verantwoordelijkheid vallen, er gebeurt een hoop. Aan de andere kant, het is niet iets dat ik tot mijn pensioen zal blijven doen’.
‘Wat zou je hierna graag willen doen dan?’, vroeg ik hem. Heel resoluut antwoordde hij: ‘Ik zou iets heel anders gaan doen, niet iets fiscaals. Net zoals jij hebt gedaan, zou ik het roer compleet omgooien’.
‘Okay, dat weet je dus al, maar waar denk je dan aan? Wat lijkt je leuk?’, waren mijn volgende vragen. Daar kwam een minder ferm antwoord op: ‘Dat zou ik op dit moment nog niet weten, daar zal ik eerst goed over na moeten denken. Maar daar heb ik nog genoeg tijd voor’.
Daar heb ik genoeg tijd voor
Het is dit beeld dat maar al te herkenbaar is: iemand wil iets anders maar heeft geen idee wat. In de zomervakantie kan het dan gebeuren. Even weg van de dagelijkse routine en gewoontepatronen is er rust. Weg van alle hectiek maakt denken in termen van ‘wij doen veel business’ dan plaats voor denken over hoe vervullend het werk nou eigenlijk is.
Misschien trek je zelfs de conclusie dat je baan niet bij je past. Want nu je zo in alle rust kunt nadenken, kan het zo maar gebeuren dat je beseft dat je:
te weinig tijd hebt, te haastig leeft
jezelf wakker moet schudden uit routine en sleur
geen persoonlijke doelen hebt, maar ‘lekker’ doorsuddert
nu uitgerust bent en een gevoel van controle hebt, maar straks je tijd en talent weer zit te verspillen.
van verveling tegen een bore out aan zit
of juist het tegenovergestelde: op een burnout afstevent
een verkeerde beroepskeuze hebt gemaakt
het roer om zou willen gooien
je tijd uitzitten niet langer een aantrekkelijke optie vindt
meer met mensen zou willen werken en minder achter een computer wilt zitten.
Een diepgevoeld verlangen naar verandering wordt steeds groter. Gelukkig heb je genoeg tijd want je hebt de helft van je loopbaan nog voor de boeg. Daarin kun je inderdaad iets anders gaan doen. Maar neem je nu alvast de tijd om te bedenken wat dat dan precies is: dat andere dat je echt zou willen?
Voor je het weet is de zomer voorbij en begint het werk weer. Het eerste dat moet wennen is nu weer binnen zitten. Vaag besef je misschien dat er een gevoel van leegte opkomt, waar je echter geen actie op neemt. Immers, de show must go on. Twee weken later zijn alle initiële verschrikkingen al weer lang en breed vergeten en is alles weer genormaliseerd.
Het voelt weer als een oude jas. En of die nu lekker zit of niet, tijd om rustig na te denken is er domweg niet meer. Voorwaar een vruchtbare bodem om volledig op te gaan in oude bekende gewoontepatronen en dagelijkse routine. Je hebt niet eens meer door dat je niet het leven leidt dat je wilt, laat staan dat je een groeiende knoop in je maag voelt.
Dat kan toch anders man!
Tijd is leven, dus onderwijl schrijf je wel je eigen geschiedenis. Ook als je tegen beter weten in blijft doen wat je niet wilt: elke minuut is een minuut van je eigen levensgeschiedenis. Bij dat beeld moet ik al snel denken aan Remko Vrijdag die in de rol van de Dat Kan Toch Anders Man in Het Klokhuis regelmatig roept dat er altijd wel iets mis is in de geschiedenis. Maar gelukkig biedt de Dat Kan Toch Anders Man steevast alternatieve oplossingen zodat het niet misgaat omdat de geschiedenis anders verloopt.
Voor een loopbaan geldt iets vergelijkbaars: een andere aanpak zorgt voor een andere persoonlijke geschiedenis. Een verandering kan voorkomen dat je de volgende zomervakantie (nog steeds) denkt dat er iets mis is, MITS je nu duidelijke doelen stelt en de nodige zelfdiscipline toont om daar aan te werken.
Niet eenvoudig want smoezen om alles te laten zoals het nu is, zijn veel makkelijker bedacht: een carrièreswitch op latere leeftijd kan niet, ik heb geen idee wat wel bij me past, ik zou niet weten wat ik wel wil doen, ik wil wel maar ik weet niet hoe, ik durf niet, ik wil geen verkeerde keuze maken, enfin je kunt het zelf wel invullen.
Allemaal excuses die verhullen hoeveel moeite het kost buiten je comfortzone te stappen. Op zich begrijpelijk, maar niet onoverkoombaar.
Hoe pak je het anders aan?
Dat is nog niet eens zo moeilijk. Stel je hebt kiespijn. Ga je je dan met een tandspiegel en een fijne boor- en slijpset van de Gamma aan de gang? Nee, je gaat naar de tandarts. En bij een lekkende hartklep lijkt het me sterk dat je snel even een minimaal invasieve ingreep doet en met een bus purschuim het lek gaat dichten. Veel effectiever is het dat je naar een cardioloog gaat.
Uitstekend natuurlijk: anderen inschakelen voor hetgeen je zelf niet kunt oplossen. Zo zou je voor gewenste veranderingen in je persoonlijke leven of je loopbaan een professionele coach kunnen inhuren. Een die je inspireert en praktisch helpt stap voor stap naar die gewenste verandering toe te werken.
Zelf aan de slag gaan, is ook een prima alternatief. Op deze website staan bruikbare ideeën genoeg die je gratis kunt benutten. Suggesties en tips waarmee je zelf meer richting aan je leven geeft. Je kunt bijvoorbeeld:
Werk dat niet echt vervullend is, is bij uitstek een prima manier om je onbehagelijk te voelen. Alleen: hoe houd je dat onaangename gevoel nou zo lang mogelijk vast?
Er zijn zoveel mogelijkheden dat je door de bomen het bos niet meer dreigt te zien. Gelukkig zijn er een paar simpele vuistregels
Hieronder een aantal tips die hun waarde in de praktijk ruimschoots bewezen hebben.
Spanningen thuis
Er zijn allerlei methodes om een onbehagelijk gevoel te intensiveren. Een goede manier om mee te beginnen is zorgen voor spanningen thuis.
De bedoeling is dat de spanningen thuis groot genoeg worden zodat die ook effect op je werk krijgen. Je merkt dat je op de goede weg zit als je op je werk aan niets anders kunt denken dan de vervelende situatie thuis. Eenmaal thuis heb je dan weer alle tijd om te piekeren over wat je op je werk eigenlijk allemaal had moeten doen.
Misschien is je partner eerder thuis dan jij. Een geschikte manier is dat je hem of haar met een geïrriteerde toon vraagt hoe het komt dat het eten nog niet klaar staat. Het kan ook zijn dat de maaltijd al klaar staat. Wat je dan kunt doen is bij de eerste hap vragen hoe het toch komt dat het eten niet gaar is. Of je kunt vilein opmerken dat dit nu de zoveelste keer is dat dit gerecht op je bord ligt.
Ben jij eerder thuis begin dan uitgebreid de krant te lezen en wacht totdat je partner thuiskomt. Bij binnenkomst kun je vragen: ‘Vertel, wat heb je meegenomen van de Chinees?’.
Ook opmerkingen in de trant van ‘Wat heb jíj nu aan?’ of ‘Ben je soms vergeten je deo op te doen?’ doen het altijd goed om wat meer spanning te krijgen.
Ben je single, dan zijn er vast wel buren die je tegen je in het harnas kunt jagen. Geluid of penetrante geuren kunnen op vele manieren ingezet worden om meer spanning te krijgen. Alles wat zorgen oproept of je het huis bij thuiskomst nog wel in originele staat terug zult vinden, is behulpzaam om tijdens het werk steeds aan de situatie te hoeven denken.
Werk en privé uit balans
Het is best hard werken wil je een optimum krijgen in het slechte gevoel vanwege je werk. Vaak helpt het als werk en privé structureel niet in evenwicht zijn. Heel effectief is langer dan 10 uur op je werk te blijven.
Misschien lukt het ook om regelmatig vroeg in de ochtend breakfastmeetings te bezoeken. Verder helpt het als je laat aangeschoten van bedrijfsborrels thuis kan komen. Bijkomend voordeel is dat je productiviteit vanzelf lager wordt, zodat het mes aan twee kanten snijdt:
(1) Thuis creëer je ontevredenheid en krijg je vragen als ‘Ben jij met je werk getrouwd?’ of ‘Ben ik soms niet de moeite waard?’
(2) Op je werk gaat opvallen dat de verhouding uren op kantoor omgekeerd evenredig is aan je output.
Met dit laatste stimuleer je tegelijk het kritisch vermogen van degene die jou beoordeelt. Zo kan jouw beoordelaar je weer verder helpen om aan jezelf te twijfelen. En zelftwijfel is vaak een goed startpunt om een gevecht tegen de bierkaai aan gaan. Zien ze dan niet hoeveel uren je maakt? Beseffen ze dan niet dat het crisis is en dat de output over de hele linie sowieso stukken lager ligt?
Angst vergroten
Als je verder wilt werken aan een onbehagelijk gevoel, is angst om je baan te verliezen een goede raadgever. Naast een lagere productiviteit is voldoende ziekteverzuim dan uiterst waardevol.
Hiermee val je niet alleen meer op bij je collega’s. Ook geef je je leidinggevende nieuwe impulsen om een eventuele exit te overwegen. Zo creëer je een vruchtbare bodem voor je angst.
Zorg voor een mismatch taken – interesses/talent
Een gedoseerde toepassing van bovenstaande tips is een delicaat maar noodzakelijk proces. Het is namelijk wel de kunst je baan te behouden, want bij een daadwerkelijke exit kun je het onbehagelijk gevoel bij je werk niet langer vasthouden.
Blijf daarom interesse tonen voor wat zich in het bedrijf afspeelt. Maar neem liever geen initiatieven om je productiviteit te verhogen of je ziekteverzuim in toom te houden, anders is het effect snel weg.
Besef dat je sneller gillend gek zal worden als je dagelijks voor de rest van je leven precies weet wat je moet doen. Kun je er niet aan ontkomen iets nieuws aan je takenpakket toe te voegen? Zorg dan dat het iets is dat slecht aansluit bij je persoonlijkheid of interesse.
Of het nu sales, risk management of iets anders is, maakt niks uit. Belangrijk is dat je er:
✓ geen talent maar wel interesse voor hebt ✓ wel interesse voor hebt maar geen talent ✓geen talent en geen interesse voor hebt
De laatste situatie is natuurlijk het mooist, maar je mag er nooit op rekenen dat jouw leidinggevende je die kans gunt.
Wat je vooral NIETmoet doen is zinvolle cursussen volgen of je persoonlijk ontwikkelen. Doe dat vooral niet. Het helpt je niet vooruit als je wilt dat vooral je zwakke punten bloot blijven liggen.
De buitenwereld als schuldige aanwijzen
Heel waardevol is ook dat je alles wat vervelend is op de buitenwereld projecteert. Dus het ligt niet aan jou, maar het zijn de collega’s en klanten om je heen. Of ‘de economische crisis’ maakt dat jij niet tevreden bent.
De mensen om je heen onthouden jou erkenning en waardering. Ze hebben geen oog voor wat je waard bent of hoe moeilijk je het al hebt. Ondertussen ben jij wel steeds het slachtoffer. Heel mooi, want vanuit die slachtofferrol zul je nooit levensvreugde en innerlijke vrede ervaren, maar kun je dit wel tevergeefs buiten jezelf blijven zoeken.
Het gevoel dat je vastzit, kun je versterken met de gedachte dat het aan andere mensen ligt dat jij in de penarie zit. Focus je zoveel mogelijk op die mensen, zodat zij in de weg gaan staan aan je zelfontwikkeling.
Het gevaar van een goede dag
Soms ontkom je er niet aan dat opeens alles op rolletjes loopt. Het gevaar is dat je het onbehagelijke gevoel dan kwijtraakt.
Focus je dan vooral op wat fout loopt of ontbreekt en op frustraties in je werk die er ook degelijk zijn. Je kunt je daar niet genoeg blind op staren. Het is tenslotte de bedoeling dat je op den duur het goede niet eens meer ziet.
Handreiking als je wel functioneert
Als je onverhoopt uitstekend functioneert, is een andere invalshoek nodig. Richt dan je focus op wat de mensen om je heen niet goed doen. Jij bent bijvoorbeeld steeds succesvol in pitches voor globale projecten, maar dan blijken je buitenlandse collega’s te laks of ze reageren te traag zodat het project alsnog aan je neus voorbij gaat.
Of jouw hoogwaardige output wordt weer belemmerd omdat de leiding zo nodig op huisvesting moet besparen. Daardoor zit jij nu met twee andere collega’s op een kamer zodat jij je niet meer goed kan concentreren.
Een pessimistische grondhouding aankweken
Vergeet niet dat je bij alle bovengenoemde methoden tevredenheid geen enkele kans geeft en je het concretiseren van idealen en verlangens steevast uit de weg gaat. Na verloop van tijd zal je merken dat een pessimistische grondhouding een tweede natuur is geworden.
Het mooie daarvan is dat het plekje waar je nu zit eeuwigheidswaarde krijgt en elke groei buiten je comfortzone effectief de pas wordt afgesneden. Situaties die je nooit eerder hebt meegemaakt en waarvan je niet weet of je het kunt of niet, komen gewoonweg niet meer voor.
Zo profiteer je het meest van een wel heel krachtige combinatie: ontevredenheid èn zekerheid.
Samengevat:
✓ Een onbehagelijk gevoel bij je werk behouden, is iets dat je grotendeels zelf in de hand hebt. ✓Begin met spanningen thuis te creëren, dat heeft namelijk ook effect op je werk. ✓Een slechte work-life balance is zeer behulpzaam. ✓Angst om je baan te verliezen kan niet groot genoeg zijn, evenals een mismatch tussen taken en interesses en talent. Alleen dan kom je in de richting van de situatie dat je een Stradivarius in de kast hebt staan, terwijl “Boer er ligt een kip in het water’ het enige is dat je daar op kan krassen. ✓Wees je er steeds van bewust dat er genoeg redenen te bedenken zijn dat het de schuld van de buitenwereld is dat jij het nu niet naar je zin hebt. ✓Erger je aan de mensen om je heen en sta niet stil bij wat jezelf kunt doen. ✓Stap nimmer buiten je eigen comfortzone. Diep van binnen woont weliswaar een uniek en origineel persoon, maar met aanhoudend stilzwijgen kun je dat voor de buitenwereld mooi verbergen. ✓Een signaal dat je in de goede richting gaat, is dat je jezelf afvraagt wat je in hemelsnaam zit te doen op je werk en gesterkt wordt in je overtuiging dat je daar niet thuis hoort.
Aan de buitenkant kan alles er mooi uitzien- een leuke partner, een goede baan, leaseauto, bonus, elk jaar promotie – terwijl iemand toch doodongelukkig is in zijn werk. Werk dat te weinig voldoening om tot pensioendatum te blijven doen. Motivatie heeft veel invloed op werktevredenheid.
Maar over welke motivatie gaat het dan precies? Je kunt twee soorten onderscheiden: interne en externe motivatie.
Een functie met status en een grote zak geld is meegenomen, maar niet bepalend voor echte motivatie. Status en geld behoren tot de categorie externe motivatie: je doet iets omdat een ander dat van jou wil, dat is niet per definitie wat jij zelf wilt.
Anders ligt het bij intrinsieke motivatie, want daar gaat het om iets dat je zèlf wilt doen, los van wat een ander van jou wil. Interessante vraag is: wat zorgt voor intrinsieke motivatie? De Amerikaanse psycholoog Frederick Herzberg heeft dat onderzocht.
Motivatietheorie van Herzberg
Herzberg ontdekte het volgende: factoren die zorgen voor motivatie en tevredenheid over werk zijn niet dezelfde als factoren die tot ontevredenheid leiden.
Tevredenheid en ontevredenheid zijn semantisch elkaars tegenpolen, maar als het om werktevredenheid gaat, is niet ontevreden niet hetzelfde als tevreden Herzberg licht dat toe in Harvard Business Review artikel How Do You Motivate Employees?
Neem bijvoorbeeld een te lage beloning. Dat zorgt voor ontevredenheid. Een hoge beloning kan ontevredenheid wegnemen, maar dat is nog wat anders dan tevreden zijn.
Beloning is een ‘dissatisfier’. Dissatisfiers dragen bij aan werkontevredenheid als ze niet vervuld worden. Wordt er wel aan voldaan dan ontstaat er een neutrale toestand, maar geen tevredenheid.
Voor werktevredenheid zijn ‘satisfiers’ nodig. Satisfiers zijn factoren die direct bijdragen aan tevredenheid.
Dissatisfiers
Factoren die tot werkontevredenheid leiden als er niet aan voldaan is (c.q. een neutrale situatie opleveren als er wel aan voldaan is) zijn:
Bedrijfsbeleid
Wijze van leidinggeven
Werkomstandigheden
Werkzekerheid
Salarishoogte
Status
Satisfiers
Dit zijn factoren die tot werktevredenheid leiden als er aan is voldaan is:
Uitdagend werk
Erkenning en waardering
Verantwoordelijkheid
Persoonlijke groei en ontwikkeling
Motivatie van binnenuit
Echt werkplezier valt dus te halen uit werk met een hoog gehalte aan satisfiers. De motivatie komt dan van binnenuit, waardoor je kunt houden van je werk, ook zonder hoog salaris.
Het werk past dan bij je drijfveren. Niet ‘ik ontvang salaris omdat ik voldoe aan wat de afdelingen Finance en Marketing van mij willen’ maar eerder ‘de klant betaalt mijn salaris voor iets waar ik zelf plezier aan beleef’.
Ben je wel geschikt voor je werk?
Sluit je huidige werk slecht aan bij jouw drijfveren, dan moet je de verbetering zoeken op intrinsiek motivatie niveau. Ga bij jezelf na welk werk uitdagend is, wil je meer terugkoppeling, welke persoonlijke groei vind je belangrijk, welke verantwoordelijkheid wil je erbij krijgen?
En misschien kom je er achter dat je breder moet kijken en onderzoeken welk werk het beste bij jou als persoon past. Werktevredenheid heb je voor een groot deel zelf in de hand.
“Kun jij drie dingen noemen waar je echt trots op bent in je werk als fiscalist?” Ik vraag het aan een ex-collega die nog fiscalist is. Er valt een stilte. Daarna volgt een reactie in de trant van:
‘ach, wat heet trots?’;
‘nou, er zijn weinig hoogtepunten om trots op te zijn’;
‘nee, een carrièreswitch lijkt me wel heerlijk, alleen geen idee wat ik echt wil; ik kan niet veel anders, niemand zit op een belastingadviseur te wachten’.
Als je het slim aanpakt, kun je het roer echt compleet omgooien. Ongeacht specialistische opleiding en ongeacht je leeftijd een carrièreswitch kan bijna altijd. Lees de tips hieronder.
Carrièreswitch, waarom zou je als fiscalist?
Je verdient goed en berevervelend is het werk ook weer niet. Als je het nog naar je zin hebt, zou ik dan ook niet switchen.
Een ander verhaal wordt het als je bent uitgekeken op je werk. Juist dan kan loopbaanverandering veel energie en voldoening geven.
Het is nooit te laat. Zelf ben ik 22 jaar fiscalist geweest. Ik was de 40 gepasseerd toen ik mijn carrièreswitch maakte. Het werkte voor mij. Het kan ook voor jou werken, ook als je nu niet weet wat je wilt.
10 tips voor een carrièreswitch
1. Maak een lijst van wat je wel en niet leuk vindt aan je werk als fiscalist.
Analyseer waarom je een carrièreswitch wilt. Is het steeds weer die NTFR of V-N moeten lezen? Uren schrijven? Veel achter een computer binnen zitten? Teveel compliance werk vanwege SEC, SOX, QRM of cliënt acceptance procedures?
Heb je te weinig klanten of klussen die zorgen voor een bore-out? Is de werkdruk juist te hoog, zijn werkdagen te lang of speelt zingeving een rol?
Maak een lijst van alle plus en minpunten. Het doel hiervan is erachter komen
✓ wat je belangrijk vindt, ✓ wat je motiveert ✓waar je wel en niet enthousiast van wordt.
2. Maak een persoonlijk financieel overzicht
Een fiscalist verdient goed, maar een gouden kooi kan een rem op je ontwikkeling zetten terwijl je meer kan verdienen dan je echt nodig hebt.
Maak daarom eens een overzicht waarin je maandelijks je inkomsten uitgaven en vermogen bijhoudt. Welk minimum maandbedrag heb je nodig om in essentiële behoeften te voorzien? Hoe lang kun je het uitzingen op je huidige vermogen?
Belangrijke informatie als je bijvoorbeeld een opleiding voor een ander vak wilt financieren, of een buffer wilt hebben als je zelfstandige wordt.
3. Een carrièreswitch OK, maar denk niet meteen in andere functies
Een carrièreswitch van fiscalist naar webdesigner, business developer of welke functie dan ook: denk er niet aan! Niet van functie naar functie denken, maar eerst een gedegen zelfevaluatie doen, waarbij je antwoord op de 6 essentiële loopbaanvragen (zie punt 10 hieronder) krijgt, is veel verstandiger.
Eerst alle aandacht richten op je persoonlijkheid en werkwensen en daarna kijken naar potentiele werkzaamheden die daarmee matchen.
4. Globale analyse van potentiele carrièreveranderingen
Een globale analyse van die negen mogelijkheden levert nuttige informatie op. Als je nu bijvoorbeeld last hebt van een bore-out, kun je het als fiscalist elders natuurlijk prima naar je zin hebben als je een leuk cliëntenpakket hebt. Compleet het roer omgooien is niet altijd nodig.
5. Zie jezelf als product op de arbeidsmarkt en beschrijf jouw productkenmerken
Wat zijn sterke punten en competenties die je zo mee kunt nemen naar een andere baan? Hoe meer kernkwaliteiten en competenties je kunt etaleren, hoe makkelijker de carrièreswitch.
Talenkennis, commercieel gevoel, doorzettingsvermogen, plannen, besluitvaardigheid etcetera, zet alles op een rij.
6. Gebruik loopbaantests die loopbaanprofessionals zelf ook gebruiken
Nog beter inzicht krijg je met vier gevalideerde loopbaantesten die je binnen 90 minuten hebt ingevuld. Ruim 80 pagina’s nuttige testrapportage maken een doordachte beslissing over een carrièreswitch een stuk gemakkelijker.
Gebruik het gereedschap van loopbaanprofessionals. Doe een kleine investering ( € 127,05) in jezelf en doe vier loopbaantests
✓ Big Five persoonlijkheidstest, ✓ werkwaardentest, ✓ beroepskeuzetest en ✓ competentietest:
Nadere details over deze tests vind je hier: Loopbaantests.
7. Praat met andere fiscalisten die een carrièreswitch hebben gemaakt
Laat je inspireren door ervaringen van fiscalisten die al een carrièreswitch hebben gemaakt. Praat met ze. Waar liepen zij tegenaan? Hoe kijken zij terug op hun loopbaanverandering? Welk advies kunnen ze jou geven?
8. Maak een concreet actieplan
Op basis van alle informatie die je tot nu toe hebt verzameld, bepaal je de voor jou geschikte carrièreswitch. Schrijf een actieplan op basis van jouw persoonlijke marketingmix, waarin de vier “P’s” concreet zijn ingevuld:
Product → Wat heb ik aan te bieden?
Plaats → Waar zou ik willen werken?
Prijs → Wat mag het mij kosten?
Promotie → Hoe laat ik weten dat ik in de markt ben?
Heb je bijscholing nodig? Welke netwerkactiviteiten ga je verrichten? Noteer alle acties die nodig zijn om op die plek te komen.
9. Waardeer het goede uit je huidige baan
Ondanks frustraties in je huidige werk, heb je ook dingen geleerd die je mooi meebrengt naar een andere functie. Met sommige collega’s kun je goed door de bocht en wellicht heb je met een aantal in de loop van de tijd een kameraadschappelijke band opgebouwd.
Ook als je besloten hebt dat je niet langer achter gaat zitten wachten totdat je werk verandert, mag je deze positieve punten best koesteren.
10. Investeer in jezelf en doe een loopbaantraject
Investeer in jezelf en doe een loopbaantraject als je het professioneel wilt aanpakken. Het liefst natuurlijk bij een loopbaancoach die ervaring heeft met fiscalisten en jou kan helpen systematisch antwoord te vinden op 6 essentiële vragen:
✓ wie ben ik, wat voor persoon ben ik, wat past bij mij? ✓ wat drijft mij, wat wil ik, wat zijn mijn interesses? ✓ wat kan ik? ✓ welke zaken geven zin aan het leven? ✓ welke levens- en werkwaarden vind ik belangrijk? ✓wat weerhoudt me nog en hoe ga ik daarmee om?
Met zo’n investering maak je een doordachte beslissing waar je jarenlang plezier van hebt. En als je precies weet wat je wilt en wat je moet doen om op de juiste plek te komen, is het daadwerkelijk het roer omgooien veel gemakkelijker.
11. Bonustip: gratis e-book
Ga naar het aanvraagveld rechtsboven, en ontvang het e-book gratis in je inbox.
Mijn eigen carrièreswitch als fiscalist
Als fiscalist was ik specialistisch opgeleid, had een goedbetaalde baan en was goed in een vak dat mij gemakkelijk afging. Toch heb ik het roer compleet omgegooid omdat er een verschil is tussen goed verdienen, goed zijn in je vak en je werk leuk vinden.
Als voormalig fiscalist constateer ik dat mijn carrièreswitch zich nu dubbel en dwars uitbetaalt in de vorm van:
✓meer werkplezier, ✓ veel meer motivatie, en ✓ veel voldoening in mijn werk.
Uit eigen ervaring ken ik de mitsen en maren die aan een carriereswitch kleven. Dat is heel waardevol omdat ik nu als loopbaanbegeleider anderen help met een concreet plan van aanpak voor een carrièreswitch.
Recent ontving ik een pissige mail waarin iemand schreef “dat mensen vaak aangemoedigd worden aan zichzelf te gaan werken, terwijl je helemaal niet aan jezelf KUNT werken”.
Interessante gedachte, maar wellicht een die een ereplek verdient in de galerij van misvattingen? Kun je jezelf veranderen? Ja en nee.
Het zelf kun je niet veranderen
Het hangt er maar net van af wat je onder jezelf, of zelf verstaat. Als je het zelf opvat als de toeschouwer van alles (fysiek, mentaal, energetisch, intellectueel) dan valt er inderdaad weinig te veranderen. Hooguit is er ruimte voor bewustwording. Hierdoor ziet het zelf zuiverder wat er allemaal is, de feiten accepterend zonder dat het ego interpreteert, oordeelt of iets inkleurt.
In de Indiase traditie is dat een bekend verhaal. Lees de Taittiriya Upanishad maar eens. Deze tekst uit de vijfde eeuw voor onze jaartelling vat de mens in de kern op als het zelf (ook wel: Atman) met daaromheen vijf Kosha’s (Sanskriet voor: ‘omhulsel’). Het zelf wordt in het Kosha model omhuld door het fysieke, energetische, mentale en intellectuele lichaam en het lichaam van gelukzaligheid.
Door zelfonderzoek kun je tot de kern van de vijf Kosha’s doordringen en zelfkennis verwerven. Door zelfanalyse groeit bewustzijn en verwerf je van binnenuit inzicht. Het zelf zelf is echter onveranderlijk.
Jezelf veranderen kan heel goed
Het wordt een ander verhaal als we het zelf opvatten als hoe iemand denkt, voelt en handelt, zeg maar hoe iemand zich manifesteert in het dagelijkse leven. Dan is er wel degelijk veel te veranderen. Vooral door overtuigingen onder de loep te nemen en het effect van deze overtuigingen op concreet gedrag te onderzoeken.
Ingesleten gedragspatronen, karakter, overgenomen normen en waarden maken dat we ons identificeren met iets dat hetzelfde blijft en dienovereenkomstig gaan gedragen. Maar als je daar op een afstand naar leert kijken – als het ware vanuit het zelf waarneemt wat er in alle lagen (fysiek, energetisch, mentaal etc) gebeurt – ontstaat vanzelf ruimte voor verandering. In het begin nog onwennig, maar gaandeweg kan een nieuw gedragspatroon gewoon worden. Andere overtuigingen voor de huidige in de plaats stellen, kan een groot verschil uitmaken voor denken, voelen en handelen.
Voorbeeld
Iemand die voor zijn werk acquisitie moet doen kan zichzelf belemmeren met gedachten als, ‘ik moet geld uit de zakken van klanten loskloppen’ en ‘ik ben goed dus de klanten komen maar naar mij’. Met dergelijke overtuigingen zal deze persoon niet snel een wereldverkoper worden.
Verander de mindset en het wordt anders. Met overtuigingen als ‘als ik verkoop zorg ik ervoor dat de behoefte van klanten worden vervuld, waardoor zij beter worden en ik een passende beloning ontvang’ en ‘ik kan laten zien hoe goed ik ben door naar buiten te gaan en klanten te werven’ lukt acquisitie natuurlijk veel beter.
Het geheim voor verandering
Als coach kijk ik daarom altijd naar iemands belemmerende overtuigingen (BO’s) en onderzoek samen met de coachee welke stimulerende overtuigingen (SO’s) hij/zij daarvoor in de plaats kan (en wil) zetten. Samen kijken we hoe dit gekoppeld kan worden aan concrete acties. Het geheim van verandering zit hem veelal in de omzetting van BO’s in SO’s en verschillende technieken helpen, bijvoorbeeld:
met een NLP techniek als het SWISH patroon, de RET etc.
Al deze methoden bieden concrete mogelijkheden voor verandering.
Uit de comfortzone
Naast SO’s is iemands comfortzone meestal een hobbel voor verandering. Onprettige situaties worden vaak verduurd vanwege de voordelen van de comfortzone :
Een vast contract, hoewel het werk niet leuk is
Niets hoeven te doen, hoewel je veel piekert
Niet alleen zijn, hoewel je ongelukkig bent met je partner.
Het Cruijffiaans principe “Ieder nadeel heb zijn voordeel” is hier werkzaam. Door alles bij het oude te laten, loop je geen risico. Het is lekker vertrouwd en je bespaart je de moeite van verandering. Tot je op een punt bent dat je inziet dat het toch ook veel kost:
energie,
geen werkplezier
weinig zelfvertrouwen
levensgeluk op een laag pitje.
Dan is de tijd rijp om toch maar wel uit die comfortzone te komen. Als dat onwennig is, investeer dan in jezelf en laat je coachen, waardoor je wel stappen neemt en verandering voor elkaar krijgt.
Conclusie
Het zelf kun je niet veranderen, maar jezelf veranderen kan wel degelijk.
Met de juiste mindset, denkend en handelend vanuit stimulerende in plaats van belemmerende overtuigingen, ga je jezelf (en/of je omgeving) anders zien en ontstaat ruimte voor ander gedrag.
Stimulerende overtuigingen en acties zijn de voorbode van verandering.
Dit is het tweede deel van een drieluik en borduurt voort op de informatie verkregen nadat de 9 mogelijkheden voor loopbaaninvulling op een rij zijn gezet.
Nu komen de volgende stappen:
minpunten van je huidige baan inventariseren,
die minpunten afzetten tegen de andere mogelijkheden,
haalbaarheid, risico, en benodigde tijd bepalen van alle 9 opties.
In deel 3 komen kernkwaliteiten en kernkwadranten aan bod.
Minpunten van huidige baan inventariseren
Meestal kost dat niet zoveel hoofdbrekens: opsommen waarom je het nu niet leuk hebt in je werk, wat belangrijke nadelen zijn en waar je het liefst vanaf wilt. Zeg maar alles wat werkplezier verlagend is. Maak een lijst waarin elk minpunt een probleemnummer krijgt. Dat kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien:
Probleem 1: te veel stress Probleem 2: te weinig persoonlijke uitdaging Probleem 3: te laag inkomen Probleem 4: geen promotie meer mogelijk etc.
In een tabel worden alle problemen afgezet tegen de 9 loopbaanrichtingen waaruit je kunt kiezen met daarbij een indicatie in hoeverre de afzonderlijke opties de problemen wel of niet kunnen oplossen. Dit kun je schematisch aangegeven met een +/ – /?
+ = deze optie lost het probleem op – = deze optie lost het probleem niet op ? = deze optie kan het probleem oplossen
Resultaat in matrixvorm is dan bijvoorbeeld:
Optie 1: zelfde loopbaan en branche
Optie 2: zelfde loopbaan en andere branche
Optie 3: andere loopbaan en zelfde branche
Optie 4: andere loopbaan of andere branche
Optie 5: ZZP/zelfde branche
Optie 6: ZZP/andere branche
Optie 7: studeren of parttime job
Optie 8: minder nadruk op werk, meer privé
Optie9: huidig werk blijven doen.
Probleem 1
+
+
–
?
–
+
?
+
–
Probleem 2
?
+
+
–
?
+
–
–
?
Probleem3
+
+
?
–
+
?
+
–
_
Probleem 4
_
?
+
+
+
+
?
–
+
Matrix 9 mogelijkheden voor invulling loopbaan/oplossing problemen huidige loopbaan
Haalbaarheid, risico, benodigde tijd van de 9 opties bepalen
Het beeld wordt nog scherper als je voor alle 9 loopbaanmogelijkheden de haalbaarheid, het risico en de benodigde tijd onder de loep neemt:
Haalbaarheid: hoe eenvoudig is het om een optie werkelijkheid te doen worden? Uitgedrukt in een getal op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 niet haalbaar is en 10 zeer goed haalbaar is.
Risico: hoe hoog is het risico op een 1-10 schaal? Een andere baan in een andere branche heeft een ander risicoprofiel dan een soortgelijke baan als de huidige in dezelfde branche. En het risico van voor jezelf beginnen hangt af van ondernemingsvaardigheden, de markt die er is voor je bedrijf, de toegevoegde waarde die jij als persoon hebt ten opzichte van concurrenten etc., dus dat risicoprofiel zal over het algemeen hoger zijn dan eenzelfde functie bij een ander bedrijf in loondienst.
Benodigde tijd, uitgedrukt in maanden.
Dit alles wederom in matrixvorm:
Haalbaarheid
Risico
Benodigde tijd (mnd)
Optie 1
Optie 2
Optie 3
Optie 4
Optie 5
Optie 6
Optie 7
Optie 8
Optie 9
Matrix: Haalbaarheid, risico en benodigde tijd voor de 9 opties
Met het totaaloverzicht kun je nu snel zien welke optie voor jou het meest haalbaar is, met het minste risico, in de kortste tijd en welke optie het beste jouw problemen oplost.
Dit alles is een nogal analytische benadering om een gewenste verandering van je loopbaan in kaart te brengen. Maar het dwingt je wel systematisch naar potentiële mogelijkheden te kijken en oplossingen te vinden en kan waardevolle informatie opleveren voor de gewenste toekomst. Het geeft inzicht in waar je vanaf wilt, wat je daarvoor in de plaats wilt, in welke richting je dit wilt zoeken en welke risico’s je bereid bent te nemen.
Het belang van kwaliteiten
Welke optie je uiteindelijk ook kiest, over het algemeen is het zo dat je het best tot je recht komt in een functie die aansluit op jouw kwaliteiten. Als je bijvoorbeeld vriendelijk en gevoelig bent, zal een functie waar zorgzaamheid een vereiste is mogelijk goed bij je passen. Kwaliteiten kunnen inzicht geven in de kant die je uiteindelijk op wilt, dus ken je kwaliteiten.
Ook als je niet besluit van loopbaan te veranderen, is het waardevol je kwaliteiten te kennen omdatze veel inzicht geven in uitdagingen die ontwikkeld kunnen worden en daarmee alsnog ervoor kunnen zorgen dat je happy bent in je huidige baan.
Professionals die met passie en plezier werken, zijn er in geslaagd hun wezenlijke kwaliteiten in te zetten. Ze weten die dagelijks te gebruiken.
Volgende week daarom meer over het achterhalen van sterktes, zwaktes en uitdagingen via kernkwadranten.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Creative Problem Solving (CPS) en de Disney strategie (DS) zijn prima inzetbaar bij loopbaantwijfels. Handig als je te weinig uitdaging en teveel routine ervaart in je huidige baan en wilt nadenken over loopbaanalternatieven. Beide technieken leren je op een creatieve manier te kijken in kansen in plaats van (blijven) denken in problemen. Heel waardevol, want When you doubt your power, you give power to your doubt!
Intuïtieve denkboosters als CPS en DS laten zich prima combineren met een meer analytische benadering. Deze en komende week vijf analytische denkkaders waarmee professionalsmet loopbaantwijfels een breder perspectief krijgen:
De 9 opties voor het invullen van je loopbaan op een rij zetten.
Voor- en nadelen van die 9 opties inventariseren.
Minpunten van je huidige baan inventariseren.
Haalbaarheid, risico, benodigde tijd van de 9 opties bepalen.
Kernkwadranten gebruiken.
In deel 1 van een drieluik behandel ik vandaag de 9 opties voor het invullen van je loopbaan en de voor- en nadelen van die 9 opties. Volgende week bespreek ik de inventarisatie van minpunten van de huidige baan en het bepalen van haalbaarheid, risico en benodigde tijd van de 9 opties. Over 2 weken sluit ik af met kernkwaliteiten en kernkwadranten.
9 mogelijkheden om een loopbaan in te vullen
Je wilt iets anders, leuker werk of iets nuttigers doen. Dan is het goed om eerst een globaal overzicht te maken van theoretische mogelijkheden. Ongeacht het werk dat je nu doet, kun je kiezen uit 9 mogelijkheden om je loopbaan in te vullen.
Een zelfde (loop)baan in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Een zelfde (loop)baan in een andere industrie/werkzaamheid.
Een andere (loop)baan in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Een andere (loop)baan in een andere industrie/werkzaamheid.
Eigen onderneming starten/ZZP’er in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Eigen onderneming starten/ZZP’er in een andere industrie/werkzaamheid.
Terug gaan naar school gecombineerd met een parttime job.
Minder nadruk op werk leggen en meer nadruk op privé/persoonlijk leven.
Blijven.
Als je de verschillende opties tot verbeelding laat komen, kun je nagaan welke het meest aanspreekt om je loopbaan in te vullen. In een eerdere blog gaf ik als voorbeeld een fiscalist die zo op het idee kan komen om business developer te worden, modedesign te gaan studeren etc.
Wellicht wil je meerdere opties combineren. Bijvoorbeeld in dienstbetrekking werken en parttime een eigen bedrijf opzetten.
Bij elke optie kun je ook besluiten dat anders invullen betekent dat je meer kijkt naar de kwaliteit van je leven en van fulltime naar parttime werken gaat. Of in plaats van een promotie tevreden bent met een demotie, zodat je meer tijd over hebt voor je hobby’s of andere dingen die belangrijk zijn.
Voor- en nadelen van die 9 opties inventariseren
Nog breder wordt het perspectief zodra alle voor- en nadelen van de 9 opties zijn geïnventariseerd. Fantaseer, bedenk en schat voor jezelf in wat voor- en nadelen van de afzonderlijk opties (kunnen) zijn. Zet je meest optimistische bril op voor de voordelen. Voor opsporen van nadelen ben je zo pessimistisch mogelijk. Voordelen kunnen bijvoorbeeld zijn:
Hoger salaris mogelijk,
Een nieuwe werkomgeving,
Inspirerend werk,
Meer vrijheid,
Nieuwe vaardigheden.
Voorbeelden van nadelen zijn:
Statusverlies,
Langere werkdagen,
Veel moeten leren voordat succes mogelijk wordt,
Aanpassen aan een nieuwe organisatie,
Moeten verhuizen.
Als alle voor- en nadelen op een rij staan, krijgen de verschillende opties meer inhoud. Ze gaan ook meer leven.
Als je dit eenmaal hebt gedaan, sta je vervolgens stil bij onderstaande vragen:
wat maakt dat je huidige loopbaan niet optimaal is?
wat wil je daarvoor in de plaats hebben?
is dat realistisch en haalbaar en wat je daarvoor opgeven?
Daarover volgende week meer.
Quick fix?
Het zou mooi zijn als je met een paar snelle ie-wie-waai trucs helder in kaart kan brengen welke loopbaanrichting het meest geschikt is. Het bovenstaande en de blogs van de komende twee weken zijn absoluut behulpzaam, maar laten we realistisch zijn, een quick fix bestaat niet.
Helder in kaart brengen van de optimale loopbaanrichting is het probleem niet. Dat lukt heel goed met een loopbaantraject. Maar professionals die bij mij een loopbaantraject doen, investeren niet alleen geld in zichzelf (een normaal loopbaantraject kost netto rond de € 900) maar besteden ook de nodige tijd aan:
6 intensieve coachgesprekken,
het maken van 4 loopbaantests (Beroepskeuze test, Big Five Persoonlijkheidstest, Werkwaardentest, Competentietest),
het uitwerken van 15-20 opdrachten die inzicht geven in eigen kwaliteiten, uitdagingen, talenten, interesses, belangrijke werkwaarden, werktype, het ideale werkprofiel en wat iemand echt wil.
De tijd en energie die iemand er in steekt, betaalt zich echter dubbel en dwars terug. Aan het eind van het traject ligt er een concreet actieplan voor de ideale baankeuze en een stappenplan om te gaan doen wat iemand echt wilt.
Geen quick fix, maar aan de ene kant: hoe groot is de investering in tijd en geld nu werkelijk als je die afzet tegen de rest van een werkzaam leven? Aan de andere kant wil je er toch niet aan denken dat je in een baan blijft hangen waarin je je ongelukkig voelt?
Vandaag, 20 maart 2013, is het Nationale Boomfeestdag. Mooi excuus om een boom op te zetten over iets wat we allemaal willen: plezier en sjeu in het leven.
Als daar nu wat te weinig van is, hoe verander je dat dan en kom je van lijden naar leiden?
Tegenwind
Plezier beleven, is een onmiskenbare drang van de mens. Met genoeg ruimte en voeding kun je je op een gezonde manier ontwikkelen, plezier beleven en tot volledige ontplooiing komen.
Gaandeweg ontkom je niet aan mindere periodes, waarbij er opeens veel tegenwind is. Hoe ga je hier mee om, is het een belemmering of juist een stimulans?
Bij tegenwind kunnen takken van een boom meebewegen of afbreken. Mensen hebben veel meer opties: meebewegen, breken, luwte opzoeken, kracht creëren, de situatie veranderen
Omdat een mens nogal wat invloed heeft bij tegenwind, is het is niet louter een kwestie van ruimte en voeding krijgen. Het gaat ook ruimte nemen en zelf voor voeding zorgen. Een situatie veranderen of zelf veranderen. Externe omstandigheden lijdzaam verduren hoeft niet.
Kansen zien
Toch kan het zo zijn dat een probleem niet oplosbaar lijkt. Als je niet weet wat je kunt doen, hoe je ruimte moet nemen, jezelf (geestelijk) moet voeden of gewoonweg niet ziet dàt het anders kan, blijf het zoals het nu is. Als je zelf geen oplossing ziet is-ie er dan ook niet?
Die vraag doet denken aan een bekend filosofisch raadsel over waarneming en kennis van de werkelijkheid:
Als een boom in een bos omvalt en er is niemand in de buurt om het te horen, maakt die dan geluid?
Twee verschillende antwoorden op deze vraag:
Geluid is een trilling die opgevangen wordt door het oor en herkend wordt als geluid via de zenuwcentra. Het vallen van de boom zal trillingen veroorzaken. Als er geen oren zijn om ze te horen, is er geen geluid.
Geluid is een trilling die opgevangen kan worden door ons oor, en herkend wordt als geluid in onze zenuwcentra. Het vallen van de boom zal trillingen veroorzaken. Als er geen oren zijn om ze te horen, wordt er geen geluid gehoord. Als er wel oren zijn om te horen, zal wel geluid gehoord worden. De boom zal geluid maken.
Iedereen kiest natuurlijk antwoord 2. In situaties waarin je oplossingen niet ziet omdat die buiten jouw persoonlijke waarneming vallen, zou je de route van antwoord 2 kunnen volgen. Zoek een paar oren, bijvoorbeeld een goede vriend(in) of een coach. Iemand die het antwoord op jouw vraag wellicht ook niet weet, maar wel kan luisteren, vragen stellen, spiegelen. Met de antwoorden op zijn/haar gestelde vragen en zelfreflectie kun je dan alsnog je vraag beantwoorden. Wat eerst buiten je waarneming viel, valt vanaf dat moment binnen je waarneming.
Van probleem naar oplossing
Eenmaal bewust van de oplossingsrichting kan ergens naar worden toegewerkt. Pro-actief de situatie veranderen, invloed op je omgeving uitoefenen en aan de slag gaan.
Dus ruimte innemen en voor voeding zorgen. Externe omstandigheden niet langer lijdzaam verduren, maar doel, acties en mindset op elkaar af te stemmen, de DAM-formule (doelen stellen en actie ondernemen met een positieve mindset) toepassen, en bereiken wat je wilt.
Conclusie: soms hoef je alleen maar op zoek naar oren om je te horen als de oplossing nu nog buiten je waarneming valt.
Zeker als de toehoorder behalve luisteren ook vragen stelt volgens de Creative Problem Solving methode. Meer daarover de volgende keer.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Als het niet lekker loopt in je werk dan merk je dat vanzelf aan je humeur, motivatie en je energieniveau. Een tijdelijke dip op zijn tijd kan, maar als het lang blijft duren, is er meer aan de hand. Tijd om er dan wat aan te doen. De meest radicale oplossing is het roer compleet omgooien.
Je moet da wel heel duidelijk weten wat je wilt en geloven in jezelf. En bovenal: in staat zijn om actie nemen, niet terug te schrikken als het even tegenzit, maar met de juiste mindset door blijven gaan.
De grootste hobbels voor een carrièreswitch: (1) een goedbetaalde baan, (2) een langdurig dienstverband
Een veilige baan in ruilen voor iets heel anders doe je niet zomaar. De allergrootste hobbel voor een carrièreswitch is een goedbetaalde baan of een baan die je al langere tijd uitoefent, want dan zijn er potentieel drie factoren die je tegenhouden:
je hebt door al de jaren heen expertise opgebouwd door opleiding, training en hard werken;
je expertise en steeds betere werkprestatie wordt beloond;
je wordt gerespecteerd door collega’s en cliënten vanwege die expertise en dat voelt als een veilig sociaal systeem.
Hierdoor ben je als het ware geprogrammeerd om in dezelfde werk- en sociale omgeving te blijven. Daarbij komt dat je levensstijl, uitgavenpatroon en gewoontes direct gekoppeld zijn aan je huidige baan. Dat geeft een gewenning die werkt als een soort verslaving. Tegelijkertijd kan het zo zijn dat je je goedbetaalde baan eigenlijk helemaal niet leuk vindt. Maar ja, je verdient ieder jaar meer, je levensstijl gaat alsmaar omhoog en kun je eigenlijk wel iets anders dan het specialistische werk waar je ooit voor gekozen hebt?
Je image raakt steeds nauwer verbonden met je huidige baan. Secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een auto, smartphone, interne opleidingsmogelijkheden, bedrijfsrestaurant, bedrijfsfitness etc. kleven als lijm aan je. Zo blijf je jaar in jaar uit in een baan hangen die je stiekem niet zo leuk vindt.
De keuze voor een carrière-switch is geen gemakkelijke, maar als je je goed voorbereidt, is een ommezwaai vrijwel altijd mogelijk en de moeite waard!
Ervaring met mijn eigen carrièreswitch
Zelf heb ik na 22 jaar een goedbetaalde baan als fiscalist achter me gelaten om mijn eigen coachpraktijk te beginnen. Ik ken alle hobbels, belemmeringen en bedenkingen en inderdaad ook voor mij is het geen gemakkelijke beslissing geweest. Veel zelfonderzoek verrichten, dingen op een rij zetten, een beslissing nemen, nieuwe opleidingen volgen. Weg vertrouwde comfortabele leventje en gaan met die banaan. Hoe ik nu terug kijk op mijn carrièreswitch?:
ik vond het leuk om een totaal ander vak te leren, nieuwe mensen te leren kennen, nieuwe vaardigheden op te doen en dagelijkse routine te verruilen voor persoonlijke ontwikkeling.
mijn carrière-switch heeft mijn werkplezier verhoogd, ik krijg energie door bezig te zijn met iets wat ik als zinnig ervaar i.p.v. van een baan met focus op output, hoge productiviteit en winstmaximalisatie als driver.
zelf beslissen wat ik wil en belangrijk vind is belangrijk voor mij; mijn carrièreswitch heeft mogelijk gemaakt dat ik doe wat ik belangrijk vind, niet wat de omgeving van mij wil.
Kortom, het is allemaal zeer de moeite waard geweest!
Natuurlijk denk je aan wat het je allemaal kost om je baan op te zeggen (salaris, auto, status, zekerheid, vertrouwde omgeving). Maar bedenk ook eens wat het je kost om tot je pensioen in een baan te blijven waar je je niet helemaal gelukkig in voelt.
In het begin van een carrière is passie vaak wel te vinden. Nieuwe dingen volop, er valt veel te leren, wat later routineklussen zijn geeft in het begin van een loopbaan nog een zekere uitdaging. Enthousiasme en toewijding zijn dan aanwezig. Het ziet er uit zoals bij dit meisje:
Na verloop van tijd raakt de glans er echter af. Wat eerst nog nieuw en uitdagend was, is routine geworden en verveling slaat toe. En dan ook nog al die management talk binnen de organisatie: het momentum verzilveren, een multi-channel strategie toepassen, low hanging fruit plukken, hot-spot drill down analyses maken etc. Daar raak je niet meer opgewonden van. En dan kan er dit gebeuren:
Maak een update van wat passie op dit moment voor je is. Wat je in het begin van je carrière motiveerde, is wellicht niet langer van toepassing. Je bent veranderd, je hebt meer vaardigheden opgedaan en hebt andere wensen. De focus is verschoven van geld en aanzien naar meer tijd en energie vrij maken voor anderen. Voor je naasten of wellicht voor het begeleiden van collega’s.
Kom uit je comfortzone. Denken aan verandering in je werk of veranderen van werk lijkt niet prettig. Toch is dat juist goed. Nieuw onbekend terrein betreden geeft vaak veel voldoening. Waag de stap.
Besteed een deel van je tijd aan iets groters dan jezelf. Bij zingevingsvragen is het goed om meer tijd te besteden aan iets waarmee je een bijdrage aan het grotere geheel kunt geven. Bijvoorbeeld vrijwilligerswerk op een gebied dat je na aan het hart ligt.
Deel je voornemen om meer passie te creëren met anderen.Het zaadje voor verandering wordt dan geplant, ook al weet je nog niet precies hoe het eindresultaat er uit zal zien. Je hebt nu een externe trigger. Je omgeving kan je ondersteunen en met je meedenken.
Het is vrij normaal dat na verloop van tijd passie in het werk minder wordt. Meebewegen met veranderingen en uit je comfortzone komen, zorgt dat je weer fris en enthousiast naar je werk kunt kijken. Zoals het kleine xylofoonspelende meisje in de video hierboven.
Hulp nodig? Kom langs voor een face-to-face gesprek.
Op jonge leeftijd ontwikkelen we overlevingsstrategieën om angsten weg te stoppen en bepaalde gevoelens te verbergen. Heel nuttig, maar na verloop van tijd kan eenmaal aangeleerd gedrag ineffectief blijken.
Dat doet denken aan het verhaal van de baby olifant.
Het verhaal van de baby olifant
Een olifant is een kolossaal sterk beest dat met zijn slurf zo een boom uit de grond en die meeneemt als souvenir mee, maar die kracht gebruikt hij niet altijd. Dat zit zo: een baby-olifant wordt in het circus met een stuk touw aan zijn poot vastgebonden. Elke keer als de kleine olifant weg wil lopen, snijdt het touw pijnlijk in zijn poot. Al snel leert de baby-olifant dat hij niet weg kan komen. Een dun touwtje houdt de olifant op zijn plek.
Eenmaal volwassen geworden, staat de olifant nog steeds met een touw om zijn poot vastgebonden aan een circuspaal. Hoewel hij met gemak het touw kan breken of het hele circus omver kan trekken, blijft het dier trouw op zijn plek staan. Niet omdat hij niet weg kan, maar omdat hij niet gelooft dat hij weg kan. Zo heeft de olifant zichzelf aangeleerd niet eens een poging te wagen. Hij blijft staan, hoewel hij met één ruk vrij weg kan lopen.
Ziehier hoe iemand zichzelf tegen kan werken met aangeleerd gedrag dat nu niet meer functioneel is.
Vastgeroeste patronen
In de loop der jaren ontwikkel iedereen gedragspatronen, zoals manieren waarop je met conflicten omgaat, hoe je jezelf profileert of juist onzichtbaar maakt. Net als bij de baby-olifant is veel gedrag een verklaarbare overlevingsstrategie die ooit een nuttige functie had bij het omgaan met gevoelens als angst, woede of onzekerheid.
Op een gegeven moment maak je jezelf wijs dat dat typisch iets van jou is, zo ben je nu eenmaal. Echter, als volwassene kun je je afvragen of die oude gedragspatronen nu nog wel nuttig zijn. Wie zich bijvoorbeeld als kind klein hield en slecht voor zichzelf opkwam vanwege een autoritaire of dominante ouder kan hetzelfde gedrag op het werk vertonen. Dat gaat ten koste van de persoonlijke effectiviteit en is dus niet langer nuttig. Diverse overtuigingen kunnen je gedrag bepalen. Denk aan overtuigingen als:
ik ben pas waardevol als een ander dat bevestigt,
als ik zeg wat ik vind, krijg ik problemen,
om liefde te krijgen, moet ik hard presteren.
Effectief gedrag ontwikkelen
Of je gedragspatroon blijvend is, hangt uiteindelijk van jezelf af. Je kunt er immers voor kiezen om vaste gedragspatronen te veranderen ook al zal daadwerkelijke verandering na zoveel jaren niet altijd makkelijk zijn. Onderliggende overtuigingen moet je namelijk aanpassen.
Een personal coach kan je professioneel begeleiden bij dit interne proces en zorgen dat je sneller vooruitgang boekt, maar e kunt zelf ook het volgende 3- stappenplan volgen.
Doe deze zelf-check
Stap 1
Kijk eens naar de volgende factoren en geef ze een rapportcijfer op een schaal van 1 tot 10.
Tijd voor jezelf hebben.
Leven in overeenstemming met je waarden.
Je gezondheid.
Proberen je dromen waar te maken.
Met interesses en hobby’s bezig zijn.
Evenwicht tussen jouw behoeften en die van anderen.
De vaardigheden die je op je werk gebruikt.
De voldoening die je in je werk vindt.
De taken die je uitvoert in je werk.
De personen met wie je werkt (collega’s, leidinggevende, klanten).
Stap 2
Al deze factoren hebben invloed op hoe jij je leven op dit moment ervaart. Zijn er scores die lager zijn dan een 7? Pak een vel papier en schrijf voor jezelf op waarom de scores op dit moment niet hoger zijn. Dus bijvoorbeeld: geen tijd voor hobby’s, grijze muizen als collega’s, voel me gestresst etc.
Stap 3
Ga na of oude gedragspatronen (mede) oorzaak zijn van je lage scores. Herken je misschien dat gedrag in bepaalde situaties in het heden stoelen op vroegere situaties? Wat wil je daar nu mee doen?
Door buiten je eigen vertrouwde denkkaders te treden, kun je dingen anders zien.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Irritante mensen kunnen behoorlijk in de weg zitten en je dag vergallen. Je hebt last van ze, maar van irritante lui kun je ook profijt hebben als je net even anders met je ergernis om gaat dan je gewend bent. Hieronder lees je hoe.
Drie vervelende effecten van irritante mensen
Ergernis vanwege mensen om je heen kan verschillende effecten hebben:
Effect op je humeur en hoe je je voelt: je bent een uur lekker geconcentreerd aan het werk en daar begint het weer. De baas belt weer eens vanuit de auto met een chaotisch onzinverhaal waar geen touw aan vast te knopen is. De enige duidelijke boodschap die hij overbrengt, is dat je actie moet nemen. Dat advies moet nu af en die en die moet het voor de lunch ontvangen hebben. Deze scene herhaalt zich elke dag. Weg goed gevoel, balen deze vent.
Vergallen van je loopbaan: je bent een makkelijke prater en heel commercieel ingesteld. Je klanten lopen met je weg je hebt goed oog heeft voor wat er in hun bedrijf speelt. Jouw leidinggevende is precies het tegenovergestelde. Een nerd op commercieel vlak, vakinhoudelijk een kei. Zijn makke is dat hij alleen oog heeft voor vakinhoud. Een advies geschreven met een minieme fout in? Die wordt groot opgeblazen! “Hoe heb je dat nu kunnen doen, iemand met zoveel ervaring als jij!” Dat je de afgelopen 3 maanden 4 ton omzet binnen hebt geharkt, tja daar hoor je niets over. Zo gaat het maand in maand uit. Bij beoordelingsronde hoor je jaarlijks dat er sterke twijfels zijn of je het vaktechnisch wel kan behapstukken, zou een promotie in de weg kunnen staan.
Energiezuigen: je bent een kei in je vak, werkt snel en levert kwaliteit. Anderen zien dat ook, stoppen je vol met werk, want jij kunt het aan. Zo vol dat je elke dag tot 8 uur op de zaak zit. Je schouders gaan steeds krommer staan en de wallen onder je ogen worden groter. Die ene manager komt laat in de middag steevast met een nieuwe spoedklus. Deadline morgen dus haast haast, haast. Terwijl dat soort klussen gemiddeld al drie dagen onaangeroerd op zijn bureau hebben gelegen …. Het energieniveau daalt met de dag. en ‘s avonds zit je als een zoutzak thuis op de bank.
Gebruikelijke reacties lossen niets op
In de praktijk gaan we vaak niet effectief genoeg met irritaties om. Veel voorkomende reacties zijn:
De beuk er in. Je gaat in de aanval en geeft de ander van katoen
Verstarren. Ja dat hou je toch, het is nu eenmaal zo, ik kan niets anders dan me erin schikken.
Oogkleppen op. Net doen alsof je niets ziet. Doorgaan, doen of er niets aan de hand is.
Soms heeft de beuk-er-in-methode nog effect, maar het kan de situatie ook nog verergeren. Verstarren en oogkleppen op verandert helemaal niets.
Het alternatief: meer werkplezier dankzij irritante mensen
Bovenstaande reacties zijn niet effectief. Ze lossen niets op, het balen verdwijnt niet en je voelt je rot. Maar er is een alternatief. Hiervoor moet je een kernkwadrant opstellen. Als je dit doet, kijk je op afstand naar de irritatie zelf en kun je achter jouw achterliggende kwaliteit en uitdaging te komen. In dee uitdaging schuilt het geheim om je niet meer zo te ergeren en een mogelijkheid om aan je eigen persoonlijke effectiviteitte werken.
Wat is een kernkwadrant? Het is een model (ontwikkeld door Ofman) dat schematisch weergeeft wat jouw kwaliteit, valkuil, uitdaging en allergie is.
Stel je stuurt een aantal junior medewerkers aan en ergert je groen en geel aan een junior die nogal afwachtend is. Je bepaalt niet alleen meer voor hem wat en wanneer hij iets moet doen, maar geïrriteerd als je bent dram je het zo langzamerhand door hem heen. Grote kans dat dit alleen maar escaleert en wederzijdse irritaties laat groeien.
Jouw irritatie of allergie is duidelijk passiviteit. Het bijbehorende kernkwadrant levert dan het volgende resultaat op :
Irritatie: passiviteit
Kwaliteit: besluitvaardig
Valkuil: drammen
Uitdaging: geduld
Als je meer je uitdaging gebruikt in combinatie met je kwaliteit, speelt je irritatie veel minder/niet en ben je veel effectiever.
Het KVUA (kwaliteit-valkuil-uitdaging-allergie) schema van een kernkwadrant ziet er als volgt uit:
Neem nu al jouw irritaties – binnen of buiten je werk – eens onder de loep. Kijk vervolgens waar jouw uitdagingen liggen. En stel vast wat je in het vervolg concreet wil doen om de uitdaging in de praktijk te brengen. Het werkt altijd, kijk maar eens naar andere voorbeelden van KVUA schema’s:
beheerst-onpersoonlijk-empathisch-onbereikbaar,
flexibel-wispelturig-ordenend-star,
autonoom-dwars-meegaand-onderdanig
Jouw kernkwadrant kan iets totaal anders zijn, maar je zult zien dat in alle gevallen irritante mensen teveel hebben van iets waarvan jij juist te weinig hebt. Jij hebt bijvoorbeeld te weinig geduld ten opzichte van een ander die nogal passief is (= teveel geduld). Ben je allergisch voor opdringerigheid dan is jouw uitdaging dus meer initiatief nemen. Van mensen waar je allergisch voor bent kun je zo heel veel leren. Print het kernkwadrant schema voor jezelf uit en ga er eens mee aan de slag.
Kortom, mensen zijn allergisch voor een teveel van hun eigen uitdaging, vooral als ze die in een ander verpersoonlijkt zien. Als je meer balans weet te creëren tussen je eigen kwaliteiten en uitdagingen erger je je veel minder.
Met een kernkwadrant ontdek je hoe je meer werkplezier kunt bereiken. Dankzij irritante mensen om je heen.
Teveel ego in het werk kan een aanslag op je werkplezier plegen. Het boek “Een van de jongens” van Cees van Lotringen is een triest praktijkvoorbeeld. Hoe het anders kan lees je in “Rijkdom is gratis” van Wendy Hobbelink & Martin Thoolen.
Ego in je werk
‘Een van de jongens’ gaat over Serge Bakker, een wel opgevoede, intelligente en succesvolle fiscalist die als concerndirecteur Fiscale zaken bij ABN Amro werkte. Hij liet zich – buiten het zicht van zijn werkgever en de fiscus – een paar miljoen op een Luxemburgse privé bankrekening betalen. Die beloning ontving hij voor zijn rol bij de aan-en verkoop van winstvennootschappen. De koper kon met de winstvennootschap een fiscale truc uithalen. Uiteindelijk betaalde de belastingbetaler dus.
“Wij denken ook aan jou” hadden companen die ook bij de handel betrokken waren tegen Bakker gezegd. En dat voelde als een warm bad. Zulke woorden kreeg hij bij de bank zelden te horen. Hij voelde zich daar niet voldoende gewaardeerd ten opzichte van collega’s die een hogere bonus kregen. Waardering was een gevoelige snaar voor Bakker die in zijn jonge jaren gebukt ging onder de gereserveerdheid van een vader. Die was altijd maar aan het werk. Bakker groeide op in een ouderlijk leeg aanvoelend huis. En dat anderen een hogere bonus kregen zat hem ook niet lekker.
Bakker had een welvarend leven maar kon geen weerstand bieden aan zijn hebzucht. Het OM weet hem op een gegeven moment te vinden. En vanaf dan wordt het warme bad een lauwe pisbak. Bakker verloor uiteindelijk alles: zijn baan, zijn villa in Hilversum, zijn huwelijk, zijn reputatie en zijn vrijheid. Hij kreeg 2,5 jaar gevangenis straf.
Eenmaal in de gevangenis maakte Bakker zich weer nuttig. Als enige hoogopgeleide man werd hij al snel een juridische vraagbaak voor medegedetineerden. Als hij op een ochtend terugkomt van het luchten, hangt er een plakkaat op de deur van zijn cel “Bakker voor al uw moeilijke vragen”. Hij voelt zich weer gewaardeerd, door boeven weliswaar, maar toch.
Achteraf pas besefte Bakker dat hij hebzuchtig was. Hij had onvoldoende tijd genomen voor reflectie en bezinning en zo de regie over zijn lot en leven verloren.
Ongetwijfeld zou Bakker met wat meer zelfreflectie en aandacht voor soul & spirit zijn loopbaan heel anders geëindigd hebben. En als pensionado terug kunnen blikken op een mooie loopbaan met veel werkplezier.
Ego plus soul & spirit in je werk
“Rijkdom is gratis” gaat over drie dimensies van je persoonlijkheid: ego-ziel-spirit. Met aandacht voor alle drie kun je anders met jezelf, een ander of een situatie omgaan.
Ego is een nuttig voor het:
✓ beschermen van jezelf, ✓ zorgen voor je behoeftes, ✓opkomen voor jezelf, ✓aanpassen aan je omgeving.
Maar als ego in de praktijk op de voorgrond staat kan het met je aan de haal gaan en leiden tot:
✓ gelijk willen hebben, ✓ je mooier voordoen, ✓snel iets persoonlijk nemen, ✓je meer of minder voelen, ✓te sterk gericht zijn op denken óf voelen, ✓leven in het verleden of toekomst.
Dat komt je werkplezier niet ten goede. Het boek bevat tips hoe je je ego kunt doseren, waardoor nieuwe keuzes in beeld komen en meer ruimte overblijft voor ziel en spirit.
Ziel staat voor een individueel pakket van ervaringen, inzichten, talenten, passies, verlangens en dromen. Hierbij horen kwaliteiten als puurheid, authenticiteit, enthousiasme, levendigheid en spontaniteit.
Geef je ruimte aan de ziel dan geniet je meer van het leven, voel je je vitaler en verdiep je contact met anderen. Aan de hand van een voorbeeld leggen de schrijvers uit wat de waarde van de ziel is voor iemand die jaren als consultant werkt maar daarop is uitgekeken. Zo wordt iets abstracts concreet gemaakt. Aandacht voor het zielsaspect leidt tot:
✓ inspiratie, ✓ bevlogenheid, ✓eigenheid tonen, ✓kracht of kwetsbaarheid delen, ✓verlangens en dromen komen tot leven.
Spirit laat zich moeilijker omschrijven, maar het bevat in ieder geval drie aspecten:
✓ helderheid van geest, ✓ realiseren dat niets hetzelfde blijft, ✓iets dat alles met alles verbindt.
Beoefenaars van vipassana meditatie of mindfulness zullen het begrip spirit wel doorgronden. Maar ook de lezende leek wordt inzicht verschaft met de beschrijving van een praktijksituatie waarin het project van een projectmanager vervalt vanwege een interne reorganisatie.
Rijkdom is gratis geeft meerdere van zulke praktijksituaties waarbij ziel en spirit wel of niet aan bod komen. Zo wordt duidelijk welke invloed alle dimensies – ego, ziel en spirit – hebben op leven en werk. De onderliggende boodschap van het boek is dat besef van de werking van ego, ziel en spirit het mogelijk maakt te kiezen hoe je er dagelijks mee omgaat. Door andere keuzes te maken kun je je effectiviteit vergroten.
Serge Bakker uit het eerste boek heeft die bewuste keuze duidelijk niet gemaakt. Dat is een dure les gebleken ….
‘Rijkdom is gratis’ is lezenswaardig voor iedereen die zich niet helemaal happy voelt in zijn werk.Het is prettig leesbaar en niet zweverig. Het bevat een heldere uitleg van krachten die je (professionele) leven bepalen.‘Een van de jongens’ is een goede waarschuwing: laat je ego je werkplezier niet vergallen.
Die vraag wordt me wel vaker gesteld, want niet iedereen heeft zich wel eens laten coachen. Wat doet een coach precies, wat bereik je met coaching?
Ik begeleid mensen die hun persoonlijke effectiviteit willen vergoten in de privésfeer en ik help professionals die meer werkplezier willen in hun huidige baan of iets totaal anders zoeken, soms een radicale carrièreswitch of van loondienst naar ZZP.
Ik laat mijn cliënten stilstaan bij wat ze nu doen en wat ze ѐcht willen. Ik help ze hun wens te realiseren door een helder doel te stellen en met een juiste mindset daar acties op te nemen om hun doel te realiseren. Met deze DAM-formule (doelen, acties, mindset), gaan ze nieuwe mogelijkheden zien om meer van werk te genieten. Werk waar ze energie van krijgen en een goed inkomen mee verdienen.
Maar wat bereik je dan?
“Hmmm, klinkt mooi maar kun je wat concreter worden, wat bereikt jouw klant nou?”
Tja leuk dat je dat vraagt, om je een idee te geven, een paar voorbeelden van wat klanten bereiken:
✓Initiatief gaan nemen om de eigen loopbaan vorm te geven. ✓ Met meer plezier naar het werk gaan. ✓ Een betere balans tussen werk en privé. ✓ Meer bevlogenheid. ✓ Minder stress-gerelateerde klachten. ✓ Meer werkplezier. ✓ Zelfvertrouwen vergroten. ✓ Meer energie. ✓ Weten hoe ze de rest van hun loopbaan willen vormgeven. ✓ Meer betrokkenheid bij het werk. ✓ Meer uitdaging en ontwikkelingsmogelijkheden ervaren.
Hoe doe je dat?
Dan de volgende vraag: “Hoe krijg je dat dan voor elkaar? Je werkt met hoogopgeleide professionals die zijn toch bekwaam genoeg om zelf hun problemen op te lossen?”
Hmmm, lang verhaal, zullen we verder praten met een goede Barolo in de hand, of wil je zelf een afspraak maken voor een coachgesprek?