Denken-doen-zijn: wanneer die uit balans raken is ongezonde stress het resultaat. Aandacht is dan een probaat tegengif en preventieve maatregel.
Waarom aandacht? Lees het volgende voorbeeld van de Franse psychiater Christophe André. In zijn boek Mediteren dag na dag) beschrijft hij hoe hij op een dag weer eens op weg was naar een congres, en op een perron op de trein stond te wachten:
Ik was echt aan het wachten: ik keek hoe laat het was, blikte in de verte en vroeg me af of de trein links of rechts zou aankomen. Al wist ik dat hij pas over tien minuten zou vertrekken.
Maar ik vroeg me af of het een trein was die ergens anders vandaan kwam (die zou precies op tijd aankomen) of dat hij van hieruit zou vertrekken (dan zou hij lang van tevoren aan het perron staan, en zou ik kunnen instappen). Kortom, ik werd totaal in beslag genomen door oninteressante en nutteloze gedachten.
Gelukkig drong het tot me door (dat is niet altijd het geval…). Ik merkte dat ik bezig was op mijn trein te wachten zoals een hond op zijn eten wacht. Ik zei bij mezelf dat ik zo niet kon leven, ook niet voor heel even. Vervolgens dacht ik aan mijn patiënten, en aan de oefeningen in aanwezig zijn die we regelmatig deden. En ik deed precies hetzelfde als zij, precies wat ik hun vroeg te doen.
Ik verliet de mentale toestand van in actie zijn (of liever van trappelen van ongeduld, op dit moment waarop ik niets anders kon doen dan wachten en kijken of de trein op tijd kwam of vertraging had) en ging over naar de geestestoestand van aanwezig zijn. Ik liet mijn horloge en de horizon voor wat ze waren. En ik richtte mijn aandacht op mijn ademhaling en mijn lichaamshouding; ik richtte me langzaam op en trok mijn schouders wat naar achteren. Daarna zette ik mijn oren open: ik luisterde naar de geluiden op het station, het geroezemoes, het lawaai van de wielen op de rails en het gezang van de vogels.
Ik zag het licht van deze lentedag, het trage optrekken van een goederentrein ginds, helemaal aan het einde van het perron, de wolken, alle apparatuur, de mededelingenborden, de gebouwen in de verte. Ik snoof de kille metaalgeur op die je vaak op perrons van treinstations ruikt. Ongelooflijk wat er allemaal te zien en te ervaren was. Ongelooflijk hoe interessant en rustgevend het was er helemaal te zijn, intensief aanwezig in dit moment van mijn leven.
Toen ik in de trein stapte, voelde ik me serener dan ooit. Ik had geen seconde meer gewacht. Er alleen maar zijn, volledig bewust. Weten dat je leeft. Doe je dan niets? Jawel je bent aan het leven. Bewust aan het leven.
Aandacht zorgt voor stressreductie
Dit voorbeeld over wachten illustreert de heilzame werking van aandacht: stressreductie. In andere situaties kun je het principe van aandacht ook goed toepassen. Of het nou gaat om werken, spreken in het openbaar, voor jezelf opkomen of welke stressvolle situatie dan ook, aandacht heeft veel nut.
Kortom: meer aandacht > minder hersenspinsels > meer zijn > minder stress.
Optimaal stressmanagement, meer rust en minder stress
Hieronder staan een paar tips tegen stress. Geen hocuspocus verhalen, maar praktische tips die simpel en effectief zijn.
Ben je vaker dan je lief is moe? Dreig je richting een burn-out te gaan? Er zijn verschillende manieren om ongezonde stress in toom te houden, of nog beter: te voorkomen.
Mochten de tips niet toereikend zijn, dan kan stresscounseling waardevol zijn.
Eén ding is zeker: er is altijd ruimte voor een leven met zonder ongezonde stress.
14 relax tips
1. Weg met onnodige verplichtingen
Hoe meer verplichtingen je jezelf oplegt, hoe groter de kans op stress. Zet alle verplichtingen eens op een rij en schrap er een paar die je graag kwijt wilt. Een kerstdiner of andere verplichte nummers? Weg ermee! Zie Assertiviteit, eigen grenzen stellen en grenzen bewaken (2)
2. Stel zo min mogelijk uit
Heb je allerlei wensen op werk op privé gebied, maar schuif je de daarvoor benodigde actie steeds voor je uit? Alleen al het laten sluimeren van wensen zonder iets te doen, werkt stress verhogend. Zet jezelf liever in de actiemodus. Des te sneller merk je dat daadwerkelijke verandering iets is dat jezelf in de hand hebt. Kortom, Doe het!
Hetzelfde geldt voor vervelende klussen. Stelt ze uit en de last wordt alleen maar groter. Snel actie nemen, voorkom dit.
3. Stop met je ergeren aan irritante mensen
Makkelijk gezegd, maar hoe doe je dat? Misschien door naar jezelf te kijken: achterhaal de kwaliteit die achter jouw ergernis schuilt en welke uitdaging er bij past. Als je meer van de uitdaging gebruikt in combinatie met je kwaliteit, speelt je irritatie veel minder/niet en ben je veel effectiever, zie Effectief omgaan met irritante mensen doe je zo!
4. Zoek gezelschap van mensen die je energie geven
Mensen waar je een goede relatie mee hebt, maken je gelukkig en geven je meer energie. Zoek ze op, praat over zaken die je belangrijk vind en geniet van hun gezelschap.
5. Creëer meer tijd door rustiger aan te doen
Kies bewust hoe je je tijd precies invult. Je zult snel merken dat dat ook grotendeels bepaalt of je veel of weinig tijd ervaart. 16 mogelijkheden om meer vrije tijd te ervaren en stressreductie te bereiken, staan in Slim je tijd managen met de risottomethode.
6. Eén ding tegelijk
Multitasken? Stop er mee! Je voelt je veel ontspannener als je één ding tegelijk doet en hebt ook meer focus. Dat zorgt voor betere resultaten.
7. Sta op tijd op, vertrek op tijd, begin op tijd
Een van de simpelste manieren om onnodige stress te vermijden: op tijd beginnen en vertrekken. Zo heb je meer tijd om rustiger aan te doen. Op tijd opstaan zorgt ervoor dat je rustiger de dag kunt beginnen.
8. Las mini-pauzes in
Hoe druk het ook is, tijd inruimen voor een mini-pauze kan altijd. Een paar minuten kloktijd kan een uur energietijd opleveren.
De vier minuten ‘aan de muur hangen’-oefening uit de yogatherapie is doeltreffende manier van stressreductie die je zelf kunt doen en ervaren. Zie de bonustip in 10 dingen om mee te stoppen + 1 bonus tip.
9. Wees jezelf
Als je iemand probeert te zijn die je niet bent, kost dat veel energie. Jezelf meten aan iemand die slimmer, beter of jonger is, schenkt geen voldoening. Verander niet voor een ander, verander pas als je dat zelf wilt. Zie Authentiek door jezelf te zijn.
10. Benut de kracht van een positieve mindset
‘s Nachts vaak in je kussen bijten vanwege lastige zaken en overdag steeds weer ‘Had ik maar …’ aan het prevelen? Maak hier korte metten mee. Denken meer in kansen, minder in problemen.
Doe de oefening “Hoe ziet jouw ideale dag eruit” uit het gratis E-book Meer werkplezier met een carrière boost of carrière switch (oefening 4 op pagina 35). Hierdoor krijg je een breder denkkader, bevorder je denken in kansen en wordt je bewuster van verschillende mogelijkheden.
Loop je tegen dingen aan waar je niets aan kunt doen? Jammer dan, maar energie besteden aan dingen die je toch niet kunt veranderen, is zinloos. De onwetendheid van mensen om je heen kent soms geen grenzen, maar jouw ‘circle of influence’ is wel begrensd.
12. Ga voor werk dat voldoening geeft
Het is zoals het is, hoeft natuurlijk niet te betekenen dat dat altijd zo hoeft te blijven. Een rotbaan waar je gestrest door raakt, kun je inwisselen voor werk dat of een omgeving die beter bij je past. Zie Maakt hij die carrièreswitch wel of niet?
13. Ruim tijd in voor leuke dingen
Laat je leven niet dicteren door to-do lijstjes. Maak juist will-do lijstjes. Even flink doorhalen in een wijnbar, een stevige sportsessie of een meditatief halfuurtje kan een hoop goeds brengen.
Maak tijd voor leuke activiteiten waar je energie van krijgt, activiteiten die voor ontspanning zorgen.
14. Morgen weer een dag
Wat vandaag niet lukt, kan morgen ook nog. Deadlines zijn vaak hersenspinsels. Een beetje communiceren met je omgeving helpt dikwijls om de scherpe kantjes van een deadline te halen.
Stressreductie wordt een stuk makkelijk door het ‘harde’ van een deadline te halen.
Een slag dieper: stresscounseling
Hopelijk helpen bovenstaande tips tegen ongezonde stress. Wil grotere stappen vooruit maken dan kan een meervoudige aanpak raadzaam zijn.
Meest effectief is een integratieve aanpak waarbij stressreductie op drie verschillende niveaus – cognitief, emotioneel en fysiek – wordt vevorderd, zoals bij stresscounseling. Resultaat daarvan is dat je meer rust en voldoening ervaart, in stresssituaties veel beter controle weet te houden en je energieker en zelfverzekerder in het leven gaat staan.
Er is altijd ruimte voor stressreductie en minder ongezonde stress.
