Deloitte heeft eens onderzocht hoeveel mensen hun werk eigenlijk niet leuk vinden. Dat blijkt een behoorlijk grote groep te zijn: maar liefst, want maar liefst 80% doet geen leuk werk.
Lijkt mij nogal een hoog percentage en of het ook voor Nederland geldt, vraag ik me af. Maar er zijn zeker mensen die diep in hun hart wel eens aan ander werk denken. En voor een groot deel daarvan merk ik dat weinig professionals goed kunnen vertellen welk werk ze dan wel leuk zouden vinden.
Het antwoord op de vraag ‘Hoe vind en doe je werk dat je leuk vindt?’ vind je in dit schema, maar inspirerend is ook onderstaande TED-lezing van Dinsmore. Hierin legt hij uit dat het om deze drie dingen gaat: (1) zelfkennis op het vlak van je sterke kanten, kwaliteiten, belangrijke waarden en betekenisvolle ervaringen, (2) gaan doen wat voorheen onmogelijk leek, en (3) inspirerende mensen opzoeken.
En als het gaat om het derde punt – inspirerende mensen opzoeken – is dit wellicht een goed idee:
>> ga langs bij een ervaren loopbaancoach <<
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Welke skills maken je waardevol op de arbeidsmarkt? Een onderzoeksrapport van het CBS geeft antwoord op die vraag.
Het CBS-onderzoek kernachtig samengevat: – de combinatie kennis plus skills vertaalt zich in een optimale kans op werk – verouder(en)de kennis plus skills levert incourantheidsgevaar op in je huidige functie – heb je wel kennis maar zijn skills onderontwikkeld dan ben je kansarm in welke functie dan ook – mensen met verouder(en)de kennis +en onderontwikkelde skills staan er het slechts voor, want die combinatie verhoogd het risico dat je zonder werk komt te zitten.
Deze skills uitvergroten in je CV
Professionals met een paar jaar werkervaring hebben genoeg bewijsmateriaal dat zij hun vaardigheden verder hebben ontwikkeld en over de nodige kennis beschikken. Maar ook starters kunnen het een en ander bewijzen met bijvoorbeeld stages, vrijwilligersactiviteiten, bestuursfuncties etcetera.
Neem vooral de 21st century skills in je CV op,want in veel functies zijn ze uiterst belangrijk. Zorg ook dat je het CV scanbaar maakt, in dit artikel lees je hoe:
Deze vaardigheden zijn op verschillende manieren inzetbaar. Onderzoek wijst uit dat ze sinds 2000 steeds belangrijker worden. In combinatie met kennis blijven opdoen zijn het deze skills die alternatieve carrièrepaden mogelijk maken.
Voorbeeld: fiscalist of swingtradende value investor
Een analytisch denker die ook creativiteit bezit kan prima als fiscalist functioneren. Maar hij (of zij) kan in potentie natuurlijk veel meer.
Stel dat deze persoon zich goed verdiept in price earnings growth ratios, koers/boekwaarde verhoudingen, meer leert over waardebepaling van een bedrijf op basis van toekomstige kasstromen en goed de insider-transacties op de AFM site bijhoudt. Dan kan deze fiscalist zichzelf transformeren tot een professionele belegger die value investment succesvol combineert met swing trading.
Zijn skills (creativiteit + analytisch denker) + kennis (waardebepaling bedrijven etc) = goede kans op werk (swingtradende value investor)
21st century skills en de Nederlandse markt
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft In de Enquête Beroepsbevolking (EBB) onderzocht welke veranderingen op de arbeidsmarkt optreden als het gaat om taken en vaardigheden en trekt de volgende conclusies:
✓ banen met routinematige taken nemen af, ✓ banen waarin niet-routinematige en interactieve competenties en skills een rol spelen worden steeds belangrijker, ✓analytische en communicatieve vaardigheden worden sinds 2000 steeds belangrijker, ✓als het gaat om houding dan blijken ondernemendheid, assertiviteit, nieuwsgierigheid en flexibiliteit van groeiend belang.
Voor je employability is het verstandig om te investeren in dit soort skills Doe je dat niet dan wordt je vanzelf links en rechts ingehaald door mensen die op dat gebied actiever zijn.
Met deze skills kun je breder nadenken over welk werk passend is
Je hebt een baan, maar je bent geen baan. Je bent meer dan de functie die nu op je visitekaartje staat. Je bent niet een kapper, maar iemand die verbinding kan leggen met mensen, creatief is, empathisch vermogen bezit en in de opleiding geleerd heeft hoe je een winkel kunt beginnen en een zekere ondernemendheid kan bezitten.
Als je kunt knippen zou je dankzij zulke eigenschappen misschien net zo goed een activiteitenbegeleider voor patiënten in een ziekenhuis kunnen zijn.
Denk dus niet te snel dat je vastzit in je huidige baan en dat verandering moeilijk is, maar ga er eens goed voor zitten, zet je skills op een rij en overdenk wat je wilt en wat je in huis hebt.
Wil je een ander richting op dan kun je ook beter vertellen welke 21st century skills jij bezit. Aan de hand van ervaringen uit je loopbaan kun je ze bovendien overtuigend over het voetlicht brengen.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Je hebt persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP’s) en je hebt echte carrièreplannen.
Een POP schrijven is veelal een verplicht nummer in een beoordelingssystematiek en borduurt meestal voort op dat wat je al jaren doet.
Een persoonlijk carrièreplan daarentegen schrijf je voor jezelf, met een open blik en kan juist sterk afwijken van hetgeen je al jaren doet. Het is bij uitstek een plan waarin eigen doelstellingen en acties voorop staan. Centraal staat welke kant jij zelf op wilt.
Een paar praktische tips voor het schrijven van een carrière actieplan:
Begin met de vraag ‘Wat wil ik eigenlijk?’
Wat zijn jouw persoonlijke drijfveren? Wil je hogerop komen, leiding geven, meer vakinhoudelijk bezig zijn? Wil je een betere balans tussen werk en privé of is creativiteit tot uiting kunnen brengen belangrijk voor je?
Ook maakt het nogal wat uit of je de top wilt bereiken, inkomensgroei nastreeft of liever rustig je dingen doet die je al jaren doet en waarbij je genoeg tijd overhoudt voor andere dingen na het werk.
Besluit wat je belangrijkste prioriteit is op de lange termijn
Bepaal op basis van je drijfveren lange termijn doelstellingen voor de komende 5 jaar. Daarna komen de korte termijn doelstellingen voor het komende jaar die aanhaken bij je persoonlijke drijfveren.
Ken je je drijfveren niet goed? Dan kun je eigenlijk niet goed verder met een carrièreplan.
Bedenk streefdoelen
Een einddoel geeft richting aan je handelen voor de komende 5 jaar. Of je het einddoel haalt, is ongewis, zal ook afhangen van externe factoren en heb je daarom nooit 100% in de hand. Maar het helpt je wel bij het vaststellen van streefdoelen.
Wil je bijvoorbeeld een belangrijke landelijke politieke functie innemen dan kun je als streefdoelen opnemen: lid worden van een politieke partij, netwerken, bijeenkomsten bezoeken, beginnen met actief te worden in de gemeentelijke politiek, opiniestukken schrijven etc.
Concrete streefdoelen in je carrièreplan werken naar het einddoel toe. Koppel er kleine actiestappen aan en het einddoel komt meer en meer in zicht komt.
Denk vooraf ook al na over eventuele hobbels en blokkades
Op weg naar je carrièredoel zul je barrières en blokkades tegenkomen. Sommige kun je van tevoren bedenken, andere komen spontaan op je weg. Voor het welslagen van je carrièredoel is het verstandig hier nu al over na te denken.
Te zijner tijd wordt je dan minder snel overvallen en ben je minder geneigd om toe tegeven aan de gedachte ‘ik heb het geprobeerd, maar ik loop nu tegen dit aan en kom er achter dat wat ik wil niet gaat lukken’.
Moet je bepaalde vaardigheden misschien met een cursus, opleiding of hulp van buitenaf aanscherpen, zodat je effectiever kunt reageren op hindernissen later? Welke hulpbronnen kun je allemaal aanspreken?
Plannen is één, actiegerichtheid is twee
Met niets doen kom je niet ver; actie ondernemen is een doel op zich. Iets waar je elke dag minimaal één of meerdere uren aan besteed.
Veel professionals doen elke dag gewoon hun werk, zonder actief aan een carrière doel te werken. Een kleine verandering kan echter op langere termijn al positieve gevolgen hebben, net als elke dag een uur aan je carrière besteden .Bedenk dan ook acties die je van dag tot dag gaat uitvoeren en helpen het carrièredoel te bereiken.
Sta open om te leren en fouten te maken
Angst verlamt en handhaaft de status quo, terwijl 80% van de angsten, risico’s etc. alleen in gedachten spelen maar nooit werkelijkheid worden.
Onderken dat je uit je comfortzone moet komen, angsten moet overwinnen en hanteer als motto ‘ik voel de angst en doe het toch’.
Vergroot al doende je zelfvertrouwen
Elke actie daagt weer uit tot verdere actie. Zelfvertrouwen groeit omdat je gericht ergens naar toe werkt, actie onderneemt en merkt dat kleine stapjes effect sorteren.
Perfectionisme of faalangst hoeven je niet te blokkeren als je (1) durft jezelf te ontwikkelen, (2) open staat om te leren, (3) niet bang bent om fouten te maken, (4) risico’s durft te nemen en (5) uit je comfortzone stapt.
Belangrijke aandachtspunten bij het schrijven van een carrière plan :
✓ Neem persoonlijke drijfveren als basis. ✓ Ken je eind- en streefdoelen. ✓ Bereid je voor op hobbels en blokkades. ✓ Besluit dagelijks actie te nemen. ✓ Durf buiten je comfortzone te komen. ✓ Sta jezelf toe je zelfvertrouwen te doen groeien door te doen.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Waar lopen mensen warm voor en wat bepaalt of mensen gemotiveerd raken en blijven?
Drie vragen die Daniel Pink beantwoordt in het boek Drive – the surprising truth about what motivates us.
Volgens Pink zijn autonomy, mastery en purpose dé drie belangrijke motivatiefactoren. Oftewel: autonomie, meesterschap en zingeving.
Gemakshalve spreek ik hierna van motifactoren.
Het is best interessant om die eens los te laten op je eigen werk- of privésituatie. Je kunt dan beter begrijpen waarom je je werk wel of niet leuk vindt. En als het gaat om je privé-situatie wordt snel duidelijk waarom je wel of niet tevreden bent.
Beloning en straf als motifactoren
Beloning en straf zijn bekende mechanismen om gedrag te beïnvloeden of mensen te motiveren. Denk aan de bonus van de bankprofessional of de boete die de AFM aan een accountantskantoor oplegt.
Er is echter geen enkele garantie dat dit soort sticks and carrots bijdragen aan intrinsieke motivatie. Een ander mag dan wel ons gedrag beïnvloeden via beloning en straf, maar dat wil nog niet zeggen dat we ook echt gemotiveerd zijn.
Zo hoeft het bijvoorbeeld helemaal niet zo te zijn dat we meer gaan presteren doordat we meer verdienen. Om op de lange termijn geprikkeld en geboeid te blijven en goed te presteren is meestal iets anders nodig dan beloning en straf.
Belangrijke motifactoren
Mensen hebben de neiging om zich in te spannen voor dingen die er echt toe doen. Wat dat precies is, kan per individu weliswaar verschillen, maar Pinker vond drie gemeenschappelijk kenmerken willen we iets al een goede zaak zien waarvoor we echt gemotiveerd zijn.
Autonomie: We willen de regie over ons eigen leven voeren en bepalen liever zelf dat we iets willen, dan dat iemand anders dat voor ons doet.
Meesterschap: we willen steeds beter worden in iets wat er toe doet en we zijn gemotiveerd om nieuwe dingen te leren.
Zingeving: we hebben de behoefte om iets te doen wat in dienst staat van iets groters dan alleen onszelf
De praktijk is vaak anders
Hoe anders is de werkelijkheid? Ik hoef deze drie factoren alleen maar los te laten op problemen waar veel cliënten mee worstelen en Pinker’s analyse blijkt verdraaid goed te kloppen:
Autonomie: een flink aantal mensen ervaart te weinig mogelijkheden om werk volgens eigen wens in te richten.
Meesterschap: routine of te weinig uitdaging maakt dar er nog weinig geleerd wordt en trekt meer dan eens een zware wissel op iemands motivatie en plezier in het leven.
Zingeving: kan moeilijk voelbaar zijn als je grotendeels achter een computerscherm zit en niet bezig bent met de belangrijke dingen des levens
De oplossingen
Gaat het om werk dan zijn er altijd oplossingsrichtingen mogelijk. Ook hier zal van persoon tot persoon verschillen wat die oplossing dan precies inhoudt. Niet alleen vanwege persoonlijke voorkeuren, maar ook omdat mensen anders kunnen scoren op de drie motifactoren.
Zo kan iemand die een tekort heeft opgebouwd op de factoren autonomie en meesterschap bijvoorbeeld opbloeien door verder te gaan gaat als zelfstandig professional. Ook als er nog niet overduidelijk ondernemersbloed door de aderen stroomt, want dáár kan nou juist weer een uitdaging in schuilen.
En iemand die als projectmanager een interne rol in een bedrijf vervult om systemen soepel draaiend te houden, kan erachter komen dat hij een zinvollere bijdrage wil leveren als social return consultant en zich meer inspant voor voor mensen van vlees en bloed.
Dit zijn echte praktijkvoorbeelden. Maar hoe kom je zo ver?
Van knelpunt naar actie en verandering
Om dit soort oplossingen te zien, is wel wat onderzoek nodig. Dat hoeft echt geen jaren te duren, want het blijkt dat binnen 3 maanden heus wel helder te krijgen is wat voor werk iemand echt wil gaan doen.
Steevast is dat werk dat beter aansluit bij iemands persoonlijkheid, interesses en vaardigheden. Overigens hoeft het dan nog niet meteen een gelopen race te zijn, want vaardigheden en kennis zijn mogelijk niet optimaal ontwikkeld. Maar als je eenmaal weet wat je echt motiveert zijn dat actiepunten in plaats van knelpunten.
Toen ik zelf nog werkte als fiscalist in loondienst had ik echt niet veel kaas gegeten van personal coaching of loopbaanbegeleiding en al helemaal niet van zelf een bedrijf opzetten. Maar omdat ik ontdekte wat ik wilde, was het geen grote toer om te bedenken wat ik dus nog te leren had en waar ik ook actie op moest nemen.
Geen reden tot apathie
Kortom, als je in je leven of loopbaan op een dood punt bent beland en het niet meer zo lekker loopt, is dat nooit reden om apathisch te blijven.
Positieve verandering is niet voorbehouden aan excentriekelingen. Als je besluit ervoor te gaan en dat wil gaan doen waarvoor je gemotiveerd bent, ga het ook echt gebeuren.
Als je met de juiste mindset werkt aan gewenste verandering, zal die verandering er ook komen.
Doe je dat niet dan zul je altijd een excuus vinden om niet te veranderen.
Drive kort samengevat
Wil je meer weten over Pink’s onderzoek? Kijk dan naar onderstaande de audiovisuele samenvatting van Drive. En kom gerust vrijblijvend een keer langs als je onder deskundige begeleiding jouw probleem wilt aanpakken.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Wat kan een baan je aan extra levensjaren brengen of juist kosten?
Na lezing van dit artikel (1) kun je voor jezelf nagaan of voortzetting van je huidige baan bijdraagt aan je levensverwachting, (2) weet je welke wijn je het beste kunt drinken als je gezond oud wilt worden en (3) kun je uitrekenen hoeveel extra jaren jij gezond oud kunt worden.
Tot slot nogeen tip wat te doen als je erachter bent gekomen dat je levensbedreigend werk doet. Kortom, interessant leesvoer voor iedereen die geïnteresseerd is in een leven voor de dood.
Bepaal eerst jouw levensverwachting
Met alle kennis van nu is iemands levensverwachting redelijk in te schatten. Als je op deze link klikt, kom je op een interactieve website waar je voor jouw leeftijd snel kunt nagaan wat je resterende gezonde levensverwachting is.
Ook kun je zien wat het uitmaakt als je vrouw of man bent. Bovendien toont de site hoeveel beter je ervoor staat met een HBO of universitaire opleiding in vergelijking met Nederlanders die alleen VWO, HAVO etc als hoogste opleiding hebben genoten.
Dit alles op basis van sterftekansen in 2012.
Het effect van vervullend werk of een draak van een baan?
Het is een informatieve website, maar helaas toont hij niet in hoeverre een vervullende baan bijdraagt aan je uiteindelijke leeftijd c.q. een lousy job je levensverwachting inkort.
Je kunt je blindstaren op alle statistiek, je kunt opleidingsgevens erbij halen wat je wilt, maar dit zegt nog niets over effecten van wel of niet gemotiveerd of gedreven bezig zijn in je werk
Je kunt nog zo hoog opgeleid zijn, man of vrouw zijn, maar als je dag in dag uit zittend in kantoor naar een beeld staart, en ’s nachts in je kussen bijt omdat je de hele dag bezig was met het opzetten van financieringsconstructies voor multinationals, wat is dan het effect op je levensverwachting?
Nou, ik denk dat deze effecten wel eens onderschat kunnen worden. Om de gedachten te bepalen durf ik te stellen dat:
een vervullende baan een winst oplevert van 7 jaren extra,
een vervullende baan waarbij je wandelend of op de fiets naar je werk toe gaat en regelmatig de trap in plaats van de lift neemt, veel water drinkt en dus veel naar de toilet moet, je grofweg 11 jaren extraoplevert,
een vervullende baan waarbij je wandelend of op de fiets naar je werk toe gaat en regelmatig de trap in plaats van de lift neemt, veel water drinkt en dus veel naar de toilet moet en regelmatig gaat lunchen met leuke collega’s onder het genot van een glas Cannonau di Sardegna minimaal 15 jaren extraoplevert.
Hoezo? Hoe komt dat dan vraag je je misschien af. En waarom Cannonau di Sardegna en niet gewoon een glas ordinaire Valpolicella Ripasso?
Dat zit namelijk zo
Dat van die Cannonau di Sardegna is een goed bewaard geheim onder vinologen. Alleen ze hangen dat liever niet aan de grote klok. Zodra iedereen er lucht van krijgt, schiet de prijs fors omhoog en wordt wijnspugen helemaal een dure hobby.
Deze wijn uit Sardinie smaakt niet alleen heel goed, heeft niet alleen een redelijk constante hoge kwaliteit door alle wijnjaren heen maar is ook nog eens supergezond. Cannonau bevat namelijk ‘s werelds hoogste hoeveelheid anti-oxidanten en dan met name reserveratrol en polyfenolen. En als er iets gezondheid bevorderend is …..
Dan de factor zinvolle tijdsbesteding, wat levert dat op? Daarvoor gaan we te rade bij onderzoek naar ‘Blue zones’ op de wereld. Dit zijn gebieden waar een relatief hoog percentage inwoners gezond en fit de 100 haalt.
Dankzij het Blue Zones onderzoekis bekend hoeveel jaren winst er te boeken is met zinvol je dag invullen en normaal bewegen. Andere factoren zijn overigens ook van invloed want mensen die in de Blue Zones leven, blijken op negen punten met elkaar overeen te komen. De onderzoekers spreken in dit verband over de ‘Power 9’. Als je snel iets meer over dit onderzoek wilt weten, kijk dan eens naar deze TEDtalk.
De Power 9
Negen punten die in alle gebieden steeds weer teruggevonden werden:
1. Natuurlijke beweging Bewegen als een natuurlijk onderdeel van het dagelijks leven zoals het nemen van de trap, te voet of met de fiets boodschappen doen, … kan een winst opleveren van 4 jaren extra.
2. Doel in het leven Gemotiveerd, gepassioneerd, doelbewust en zinvol de dag doorbrengen kan een winst opleveren tot 7 jaren extra.
3. Tijd en routine om te ontspannen Elke dag een moment van ontspanning plannen reduceert stressgerelateerde ontstekingsreacties.
4. Niet te veel eten Stoppen met eten voordat het verzadigingsgevoel optreedt, voegt extra jaren in goede gezondheid aan het leven toe.
5. Eet vooral plantaardige voeding Het eten van plantaardige voeding zoals bonen en noten is geassocieerd met een extra 2 tot 3 levensjaren.
6. Drink af en toe wijn Het dagelijks drinken van één of twee glazen wijn (bij voorkeur Cannonauwijn uit Sardinië), samen met vrienden tijdens een voornamelijk plantaardige maaltijd, voegt naast gezelligheid en geluk ook extra jaren aan het leven toe.
7. Familie Deel uitmaken van een betrokken en voor elkaar zorgend gezin of familie zorgt voor 3 additionele levensjaren.
8. Groepsgevoel Het behoren tot een (geloofs)gemeenschap en regelmatig deelnemen aan groepsactiviteiten kan een winst opleveren van 4 tot 14 extra levensjaren.
9. Goede vrienden Omringd zijn door vrienden met een zelfde gezonde levensstijl is één van de belangrijkste factoren die levensduur beïnvloedt.
(bron Levenslooppsychologie, samengesteld door Open Universiteit, Faculteit Psychologie)
Welke les valt hieruit te trekken?
In werk gaat een veel vrije tijd zitten, dus dan is het wel zo prettig om zinvol werk te doen waarvoor je gemotiveerd bent.
Bevalt je werk niet dan is dat zuur en levensbedreigend: er blijft minder tijd over na pensionering.
Maar dan zeg ik: gelukkig is er nog veel te veranderen zolang je niet dood bent.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Terug van vakantie en dan met tegenzin naar het werk … Regelmatig denken over hoe lang je nog moet … Hoe zonde is dat?
John van Schagen schreef eergisteren in de Spits een mooi stuk over carrières waarin het knaagt. Een gretig gelezen artikel, want ik ontving een flink aantal extra aanvragen voor mijn e-book. Kennelijk leeft het onderwerp, zo vlak na de vakantie. Daarom voor wie het nog niet heeft gelezen hieronder het hele artikel.
Werk kan meer zijn dan alleen maar brood op de plank.
Beter is: ook plezier in je werk hebben, jezelf kunnen ontwikkelen en het gevoel hebben dat je iets nuttigs doet.
Voelt je huidige werk niet goed, werk dan actief aan je loopbaan.
Creëer positieve verandering, vanuit een positieve mindset – zo nodig met professionele hulp.
Pak aan die 50 euro en maak een succesvolle carrièreswitch! Succesvol een carrièreswitch maken, helemaal down to earth? Dat kan! En wat mij betreft pak je nog € 50 aan ook als je er voor 14 maart a.s. voor gaat (zie eind van dit artikel).
Je moet wel van nuchterheid houden en een be… Read more
Personal coaching Handige app als je beter wilt slapen ’s Avonds nog even achter een laptop, smartphone of tablet geeft binnen 2 minuten je biologische klok een signaal dat het dag is. Dat komt omdat je melatonineproductie wordt onderdrukt. Gevolg is dat je lichaam zich niet klaar … Read more Tips Tips Zo stel je nog snel een aftrekpost van € 1141,50 veilig Misschien heb je genoeg van je werk, past je huidige werk niet goed meer bij je en zou het goed zijn om jezelf uit de passiviteit te halen. Dan is het goed weten dat de fiscus je daarbij kan helpen.
Loopbaan actie • loopbaan • loopbaanactieplan Hoe vind en doe je werk dat je leuk vindt? Deloitte heeft eens onderzocht hoeveel mensen hun werk eigenlijk niet leuk vinden. Dat blijkt een behoorlijk grote groep te zijn: maar liefst, want maar liefst 80% doet geen leuk werk.
Lijkt mij nogal een hoog percentage en of… Read more
Veel mensen spelen in het begin van een loopbaantraject met de gedachte een eigen bedrijf te beginnen.
Begrijpelijk, want het is prettig als je helemaal zelf kan bepalen wanneer je werkt en zelf je beslissingen neemt. Niet wat anderen van jou willen, nee doen wat jij wilt. Alles wat nu misschien nog knelt en schuurt, kan dan in een klap wegvallen.
Deel 1 van Voor jezelf beginnen ging onder meer over financiële (on)zekerheden, voorbereidende plannen maken en zelfvertrouwen ontwikkelen.
In deel 2 vandaag meer aandacht voor de vraag: Ondernemen, kan ik dat wel?
Hoe om te gaan met twijfels over ondernemerschap?
Als je geen enkele ervaring hebt met ondernemen, niemand in de familie als voorbeeld dient en je nog nooit cliënten hebt geworven, moet je helemaal vanaf nul beginnen. Zonder garantie dat je zult slagen.
Toch kun je voor jezelf inzicht krijgen of werken als zelfstandige professional iets is dat bij je past. In loopbaantrajecten help ik cliënten hun inzicht te vergroten aan de hand van:
(1) hun score op Loopbaanankers (zie hoofdstuk 7.4. van mijn e-book), (2) hun score op de Big Five persoonlijkheidstest (zie hoofdstuk 5) (3) hun score op de Competentietest (zie hoofdstuk 5) (4) hun score op een Ondernemerstest van de Kamer van koophandel (5) hun score op de Beroepskeuzetest (zie hoofdstuk 5) (6) hoe enthousiast zij overkomen als ze over zelfstandig ondernemerschap praten.
Verder bespreek ik eventuele overtuigingen die hen kunnen belemmeren bij de start van een onderneming en deel ik mijn eigen ervaringen.
Loopbaanankers
Het loopbaananker AO (autonomie en onafhankelijkheid) scoort meestal hoog bij iemand die een eigen bedrijf wil beginnen en dat kan al een indicatie opleveren. Maar de drijfveer om een gevoel van autonomie te bereiken alleen is niet voldoende. Zeker niet als op loopbaananker ZS (zekerheid en stabiliteit) hoog wordt gescoord. Het loopbaananker OC (ondernemingsgerichte creativiteit) is een veel relevantere indicator.
Big Five persoonlijkheid
De uitkomsten van de Big Five persoonlijkheidstest laten zich vergelijken met het prototypisch profiel van een zelfstandig ondernemer. Zo’n ondernemersprofiel is afgeleid van veel voorkomende zaken waar een zelfstandige mee te maken krijgt. Denk aan dingen als een netwerk kunnen opbouwen en onderhouden om werk binnen te halen, het bezitten van prestatiedrang en in zeker mate de eigenschappen van een zelfstarter in je hebben.
De Big Five persoonlijkheidstest die ik in loopbaanbegeleiding gebruik relateert de 60 persoonskenmerken van de testcliënt zelf aan de profielscore van een zelfstandige ondernemer op alle 60 kenmerken. Op een A4 zie je dan in één oogopslag of de behaalde score in lijn ligt of in meer of mindere mate afwijkt van de profielscore van een zelfstandig ondernemer.
Deze vergelijking zorgt voor genoeg gespreksstof en is geschikt om in een coachgesprek dieper in te gaan op bepaalde aspecten.
Competentietest
Ook de resultaten van de competentietest geven richting. Iemand die hoog scoort op een bepaalde mix van competenties als flexibel, initiatief, leidinggeven, netwerken, functioneren onder spanning en creëren, zal eerder succesvol zijn als ondernemer dan iemand die hier laag op scoort.
Ondernemerstest
Een eenvoudige en snelle ondernemerschapstest vind je op de website van de Kamer van Koophandel. Het is beslist geen uitputtende test op basis waarvan je een beslissing wel/niet ondernemer worden kunt nemen.
Maar als eerste indicatie is het nuttig om verder na te denken of je jezelf herkent in de uitslag, of je er iets mee kunt en of er specifieke punten zijn waar je je nog in moet ontwikkelen.
Beroepskeuzetest
De beroepskeuzetest die ik gebruik, kijkt naar activiteiten die iemand aanspreken, iemands daadwerkelijke gedrag en zaken die voor iemand specifiek van belang zijn in een werkomgeving.
Vanuit deze drie invalshoeken wordt een totaalscore bepaald en wordt iemands persoonlijkheid beschreven. De beschrijving van het persoonsprofiel gaat specifiek in op de eigenschap ‘Ondernemend’. De testrapportage geeft iemands persoonlijke score op de eigenschap ‘Ondernemend’ op alle drie niveaus (activiteiten, gedrag en waarden die belangrijk voor deze persoon zijn). Hieruit volgt weer een totaalscore voor de eigenschap ‘Ondernemend’ en deze geeft weer meer inzicht bij de vraag ‘zal ik ondernemer worden of niet?’
Enthousiasme voor ondernemerschap
Wat de testen ook aan scores laten zien, veel belangrijker vind ik het hoe enthousiast iemand is over een eventueel ondernemersidee. Mijn ervaring is dat mensen die enthousiast zijn en dat duidelijk uitstralen succesvol zelfstandig ondernemerschap kunnen beproeven ook al voldoen zij niet aan een prototypisch ondernemersprofiel.
Andersom komt ook voor: mooie ondernemersscores, maar weinig enthousiasme om ondernemer te worden. In gesprekken diep ik verder uit wat de mogelijkheden zijn, welke twijfels er eventueel spelen en klankbord over de uiteindelijke keuze die gemaakt moet worden.
Blijft de gedachte spelen een eigen bedrijf op te zetten, kun je altijd beginnen zonder veel risico te lopen. Gewoon starten met het maken van een businessplan. Zet het op papier en je loopt nog geen enkel risico.
Grote kans dat je steeds enthousiaster wordt, een beter beeld krijgt van ontwikkelingsmogelijkheden en besluit om de stap te wagen. Het is dan in ieder geval geen sprong in het diepe, maar gebaseerd op een doordacht plan!
Toegang krijgen tot deze loopbaantests? Ga naar Loopbaantest en bestel een pakket.
Neuroloog laat alles achter zich en gaat doen wat hij werkelijk wil
Dit inspirerende filmpje toont hoe één enkele opmerking iemand kan aanzetten tot radicale verandering en ‘put yourself in the zone’ op latere leeftijd.
Zie wat er gebeurt met een neuroloog idie n een lunchbar in de rij staat en een oude man voor hem hoort zeggen ‘do what you want to’.
Één opmerking schudt Slomo wakker. Hij geeft zijn baan op. Hij gaat iets totaal anders doen.
Uiteraard kan niet iedereen zich deze vorm van vrijheid permitteren. Maar minder extreem kan ook. Als het schuurt en knelt in je werk een besluit nemen dat er verandering moet komen.
Als jij vindt dat het anders moet en je daar actie op wilt nemen, kom dan vrijblijvend langs, dan praten we verder.
Dit keer heb ik eens goed de stofkam gehaald door het gratis e-book ‘Meer werkplezier met een carrièreswitch of carrièreboost’.
Het ebook is nu uitgebreid. In deze herziene uitgave is een apart hoofdstuk gewijd aan voor jezelf beginnen/zelfstandig professional worden.
Dit extra hoofdstuk komt niet uit de lucht vallen. Want veel cliënten spelen in het begin van een loopbaantraject vaak met de gedachte een eigen bedrijf te beginnen.
Maar tegelijkertijd vinden ze het vaak moeilijk daadwerkelijk stappen te zetten en ontbreekt het hun aan inzicht in eigen potentiele ondernemerskwaliteiten.
Ze kunnen daardoor (nog) niet vol overtuiging een definitief besluit nemen over wel/geen eigen ondernemerschap.
Zelfstandig ondernemer worden?
In dit nieuwe hoofdstuk put ik uit eigen ervaring. Ik leg ik uit waarom ik zelf de keuze voor zelfstandig ondernemerschap heb gemaakt na 22 jaar dienstverband. Als fiscalist had ik nog makkelijk jaren door kunnen gaan, maar ik ben blij dat ik kritisch naar mijn loopbaan keek en besloot om professional coach te worden en mijn eigen praktijk heb opgestart. Blij omdat dit werk mij veel voldoening geeft en heel zinvol is.
In het E-book leg ik uit hoe je vanuit zes invalshoeken een meer doordachte beslissing kunt nemen als je zelfstandig ondernemerschap overweegt.
Van carrière switchen?
Verder natuurlijk veel tips voor professionals die willen switchen, wat anders willen, maar niet goed weten wat.
Toe aan een carrièreboost?
Professionals die vast lopen in hun baan, maar de stap naar een switch te groot vinden, kunnen lezen hoe ze met een carrièreboost nieuw leven in hun huidige baan kunnen blazen.
Kortom, er zijn genoeg mogelijkheden om actief aan je loopbaan te werken en meer voldoening te krijgen:
veranderen indien mogelijk,
switchen waar nodig,
ondernemen bij voldoende motivatie en lef.
>> Ontvang het vernieuwde gratis E-book nu in je inbox, klik op deze link <<
De suppoost in het Allard Pierson museum kon haar lachen niet meer inhouden. Ik ook niet, want mijn jongste zoon maakte een opmerking die je in het museum niet vaak zult horen.
Tien minuten geleden had zoonlief nog aandachtig de steen van Rosetta bekeken, twee sarcofagen bewonderd en bucchero aardewerk van zo’n zes eeuwen voor de jaartelling bestudeerd.
Maar nu – aanbeland bij een vitrine vol archeologische vondsten – bleek zijn fascinatie opeens een stuk minder. Na een korte blik op de uitstalling uit de oudheid merkte hij droogjes op:
‘Nou laten we nu maar snel doorlopen, want dit is toch allemaal oude troep”. En met versnelde pas voegde hij daad bij woord.
In een tijdsbestek van nog geen 20 minuten zag ik zijn jeugdige belangstelling van het ene naar het andere uiterste gaan.
Belangstelling verliezen in werk
Een soortgelijke verschuiving, maar dan op een heel ander vlak, zie je ook bij mensen die al een tijd hetzelfde werk doen. De belangstelling aan het begin van hun loopbaan blijkt verloren gegaan en heeft plaats gemaakt voor het gevoel dat het tijd is voor wat anders.
Anders dan de jeugdige snelheid en onbevangenheid van de jonge museumbezoeker is dit bij loopbaanvraagstukken een proces dat langer duurt dan 20 minuten. Het gaat dan eerder om 20 jaren. Anders is ook dat de verminderde belangstelling naar de buitenwereld toe vaak lange tijd verborgen wordt gehouden.
Kijk maar eens naar het grappige filmpje van 1 minuut hieronder. Dan wordt het duidelijk.
Naar de buitenwereld mooi weer spelen, terwijl het van binnen knaagt. Naar de buitenwereld een masker op, maar van binnen speelt een andere werkelijkheid. Dat kan gaan wrijven en schuren.
Zelftoetsing
Na het zien van het filmpje kun je je eigen situatie toetsen aan de hand van twee eenvoudige vragen:
1. Ten eerste een gedachte-experiment. Stel, je ontmoet iemand die op zoek is gegaan naar een baan vanwege het idee dat hij voor iets groters is bestemd. Hij heeft die baan gevonden. Het blijkt jouw huidige baan te zijn. Hoe zou hij volgens jou zijn keuze kunnen onderbouwen?
2. Herken je jezelf in de visser uit het filmpje?
Als vraag 2 sneller is beantwoord dan vraag 1 is dat op zich al veelzeggend. Hoe en hoe snel de vragen beantwoord worden, hangt overigens vaak sterk af van leeftijd.
Carrièreconsolidatie in leeftijd 20-40
Bij starters op de arbeidsmarkt is er meestal weinig aan de hand. Alles is nog nieuw, er is volop ontwikkeling en groei. Van het twintigste tot veertigste levensjaar concentreren jongvolwassenen zich op hun carrière. Zij zijn meestal gezagsgetrouw en conformeren zich aan de normen die bij het beroep horen.
Zodra deze carrièreconsolidatie een feit is, gaan andere factoren een grotere rol spelen. Zingeving, de wens tot persoonlijk ontwikkeling of meer afwisseling bijvoorbeeld.
De eerder gekozen beroepskeuze wordt tegen die nieuwe factoren afgezet. En dan komen er twee vragen:
Blijf ik dit tot mijn pensioen doen, of wil ik liever de komende 20 jaar wat anders?
Kies ik ervoor dat het anders moet of laat ik het maar zo?
‘Ik wil wat anders, maar geen idee wat’
In de periode van carrièreconsolidatie, is iemand meestal goed in zijn vak geworden. Maar ergens goed in zijn is niet altijd hetzelfde als iets leuk vinden.
Ben je uitgekeken op je baan dan is – in theorie – de oplossing simpel: ga iets doen wat je ook leuk vindt en beter bij je past.
Alleen de meeste mensen hebben geen idee wat ze leuk vinden, wat beter bij hun past, waar ze werkplezier in hebben. Ze hebben geen idee waar ze moeten beginnen!
Met een loopbaantraject is daar echter heel goed achter komen. Zodra je ontdekt hebt wat je wel leuk vindt, kun je daar zelfverzekerder actie op nemen.
Wat mag je van een loopbaantraject verwachten?
Je ontdekt hoe je vrolijker, energieker en zelfverzekerder in je werk kunt zijn.
Samen gaan we op zoek naar de voorwaarden waaraan een passende baan voor jou moet voldoen.
Professionele loopbaantesten, vragenlijsten, feedback uit je omgeving en coachgesprekken geven een heel helder beeld van het werk dat je wilt gaan doen.
Je hebt een deskundige loopbaanbegeleider aan je zij. Een professional die je eerlijk wijst op ontwikkelpunten, onderschatte mogelijkheden en je coacht naar een plek waar je jezelf kunt blijven en gelukkig in voelt.
Je hebt een concreet loopbaanactieplan waarmee je aan de slag gaat na afloop van het traject.
Een traject met bewezen methodes voor een vast bedrag.
Alternatieven zijn er altijd
Mensen die een heel goed beeld hebben van wie ze zijn, wat ze willen kunnen, vinden het gemakkelijker echte verandering te realiseren. Na voltooiing van een loopbaantraject hebben zij een heel concreet doel waaraan ze gaan werken, omdat ze:
– een helder persoonsprofiel hebben samengesteld, – duidelijk kunnen aangeven wanneer zij in hun element zijn, – weten hoe ze het liefst werken en in welke werkomgeving zij passen, – inzicht hebben in het verschil tussen hun competenties en interesses, – beseffen dat zij een product op de arbeidsmarkt zijn, – in staat zijn een ander voor dat product te interesseren.
Voor de visser uit het filmpje geldt net zo goed als voor de jurist, de projectmanager of eender welk beroep met statuur dat er altijd mogelijkheden zijn. Je moet alleen heel goed voor jezelf op een rij zetten wat en hoe. Een loopbaantraject kan hierbij een wijze investering blijken te zijn.
Kortom, wie de komende 20 jaar (of meer) volop met plezier wil blijven werken, zal zelf stappen moeten zetten. Kiezen dat het anders moet of het zo maar laten? Deskundige hulp gewenst? Klik nu en start de verandering van jouw situatie.
Tips om jezelf te bevrijden uit een vastgelopen loopbaan
Als je bij je werk weinig betrokkenheid voelt, jezelf nauwelijks nog ontwikkelt en de groei er wel zo’n beetje uit is, wat dan?
Hieronder staan een aantal mogelijkheden om daar positief mee om te gaan.
Vastzitten of vastroesten in werk kan dé motivatiefactor zijn om onderliggende behoeften en uitdagingen in kaart te brengen en daar actie op te nemen.
Een loopbaantraject is natuurlijk een probaat middel, zie loopbaantraject. Maar welke acties zijn er nog meer mogelijk?
Niets doen
Niets doen is het makkelijkst. Verzuren ligt op de loer, maar is nog geen acuut probleem. Het gaat langzaam, geleidelijk en valt niet meteen op. Totdat je na jaren weer eens een oude bekende tegen het lijf loopt die fijntjes aan je vraagt: ‘Zeg, werk jij soms in een mortuarium, lach jij nog wel eens?’
Jezelf elke dag met tegenzin naar het werk slepen is natuurlijk geen aantrekkelijke optie. Dat je gewoon je baan kwijtraakt, zou zelfs wel eens beter kunnen zijn. Dan moét je wel actie ondernemen en onderzoeken welk werk beter bij je past.
Je ontevredenheid uiten
Veel aantrekkelijker is het om alle signalen van onvrede eens goed te analyseren. Dat kan door jezelf een aantal strategische werknemersplanningsvragen te stellen:
Wat zijn de onderliggende behoeften waar niet aan voldaan wordt?
Wat zou anders moeten?
Waaraan zou jouw werkgever aan tegemoet kunnen komen?
Strategische werknemersplanning doe je puur voor jezelf. Het is het omgekeerde van wat HR mensen voor het bedrijf doen. Alleen dan heet het strategische personeelsplanning. Met typische HR vragen die puur voor het bedrijf zijn (wat zijn de behoeften vanuit de business nu en straks?, wat is de samenstelling van het huidige personeelsbestand? waar gaan gaten vallen?).
Draai het liever om, doe aan strategische werknemersplanning en ga openhartig het gesprek aan. Maak duidelijk wat je motiveert, hoe je jouw talenten liever wilt inzetten en welke toegevoegde waarde jij daarmee hebt voor het bedrijf.
Merk je weinig interesse voor jouw gedachten? Jammer, maar dan weet je dat het hem met al je kennis en kunde op deze plek bij dit bedrijf niet gaat worden.
Een plek elders binnen het bedrijf zoeken
Als je dan toch het gesprek aangaat, is het zeer de moeite waard ook verder te kijken dan je huidige functie. Is er binnen het bedrijf niet iets te doen wat beter bij je past? Misschien ben je zo langzaamaan wel uitgekeken op de vakinhoudelijke kant van je baan. Wil je meer de richting op van business development.
Best mogelijk dat er een plek is voor een business developer die feeling heeft met wat het bedrijf verkoopt, die een goede gesprekspartner is voor potentiele klanten en weet waar hij over praat. Bespreek het. Geef aan wat je nog wilt leren, waar je je verder in wilt ontwikkelen.
Je eigen plan trekken
Word je eigen werkgever, begin voor jezelf. Neem een korte time-out en zet goed op een rij te wat echt bij je past. Ongetwijfeld zijn er veel dingen waar je heel goed in bent, maar goed is niet goed genoeg. Heb je er ook plezier in? Dáár moet je achter zien te komen. Want bezigheden waar je goed in bent, plezier in hebt en energie van krijgt, bepalen welk werk echt bij je past.
Punten waarop jij je nog wilt ontwikkelen zijn ook richting- en energie gevend. Wie alleen maar in dienstverband heeft gewerkt, kan ontdekken hoe leuk het is onvermoede ondernemerskwaliteiten te ontwikkelen.
Ben je nu nog in dienstverband bent dan kun je in alle rust werken aan een plan om voor eigen werkgeverschap.
Zelfstandige professionals hebben de toekomst
Na een paar jaar werknemerschap kan je gedreven zijn om zelf iets te beginnen
Intern gedreven vanwege
de behoefte aan zelfstandigheid,
prestatie of
controle en macht.
Extern gedreven bij
het zien van een gat in de markt,
werkloosheid,
klantzekerheid of
een sterke vakinteresse.
Het moet natuurlijk wel levensvatbaar zijn. Vooral in de zakelijke dienstverlening worden bovengemiddeld vaak ZZP’ers ingehuurd, blijkt uit het gisteren verschenen rapport Vraag naar arbeid 2013 van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Nu je eigen plan te trekken en daar zo snel mogelijk de vruchten van plukken is investeren in jezelf.
Je zult er zelf iets aan moeten doen en als het niet lukt moet je geen seconde twijfelen maar hulp inroepen van iemand die je verder kan helpen.
6 tips om jezelf te bevrijden uit een vastgelopen loopbaan
✓ Blijf scherp, wat er nu niet is betekent niet dat verandering onmogelijk is,
✓Blijf werken aan je persoonlijke ontwikkeling,
✓Achterhaal je behoeften die samenhangen met de onvrede die je nu voelt,
✓Bespreek die corresponderende behoeften en stel veranderingen voor aan je werkgever,
✓ Stel jezelf de wondervraag en breng het wonder in de praktijk,
✓ Kan niets veranderd worden? Jij kunt wel veranderen, zelf de regie in handen nemen en wat anders gaan doen. Wil je precies weten wat het beste bij je past, volg een loopbaantraject.
Een verslaggever van Radio 1 noemde mij een soort psycholoog nadat ik hem afgelopen maandag had uitgelegd hoe ik twijfelaars of zoekende carrièreswitchers begeleid. Zit wat in, want psychologisch inzicht is belangrijk om iemands ideale baan te achterhalen.
Deze infographic maakt veel duidelijk:
Let op het staafdiagram rechtsboven. Die geeft weer dat van de drie onderdelen van een loopbaantraject:
50% is ingeruimd voor een zelfanalyse,
30% voor het bepalen van de zoekrichting,
en slechts 20% voor het bepalen van de concrete functie.
Voor een doordachte carrièreverandering is een gedegen zelfanalyse dus heel belangrijk en daarbij komt psychologisch inzicht goed van pas.
Was dit wat ik ooit wilde?
Wie vastgeroest raakt in zijn werk en zich afvraagt ‘Was dit nou wat ik wilde?’ en antwoord zoekt op de vraag ‘Wat wil ik eigenlijk?’, kan het beste zichzelf eens goed onder de loep leggen.
Dat resulteert in zelfkennis, geeft inzicht in wat je de wereld te bieden hebt en zicht op hoe je het liefst je carrière zou willen invullen.
Bovendien kun je jezelf daarmee beter als product presenteren, overtuigender uitleggen waarom juist jij matcht met een functie en stappen nemen om talenten verder te ontwikkelen.
Niet goed weten wat je wilt
Weet iemand niet goed wat hij eigenlijk wil, dan is de zoekstrategie niet effectief. De primaire focus ligt teveel op functies: men denkt in functies, men kijkt naar functies. Wie denkt in functies kijkt in de krant en leest allerlei vacatures waarvan hij denkt: verkeerde opleiding, geen ervaring, dat gaat nooit lukken.
Ook is er vaak de neiging te kijken naar aangeleerde vaardigheden die maken dat je ergens heel goed in bent. Maar dat is wat anders dan er ook plezier in hebben of ergens energie van krijgen. Sterke kanten, dáár gaat het om als je de ideale baan wilt opsporen: dingen waar je goed in bent, plezier aan beleeft en energie van krijgt.
Hoe dan wel?
Denk niet in functies, maar ken je zelf en zoek vervolgens een functie die bij je past.
Ik draai het liever omen maak een drieslag:
(1) eerst kijken naar iemands persoonlijkheid,
(2) onderzoeken hoe alle persoonskenmerken passen in een beroepsprofiel en
(3) beoordelen welke type organisatie en soort werkzaamheden matchen bij het persoonsprofiel.
Dat betekent primair kijken naar jezelf, je talenten, drijfveren, kwaliteiten, minder ontwikkelde punten, belangrijke werkwaarden. Ken je loopbaanankers, weet welke competenties je energie geven, wat je energie kost, maak een persoonlijke sterkte-zwakte analyse, ken je levensmissie en werk zo nodig aan blinde vlekken en valkuilen.
Doe ook wat persoonlijkheidstesten, reflecteer daar op met praktijkvoorbeelden uit je werk tot nu toe en schrijf een script waarmee je geloofwaardig laat zien dat jij de ideale professional bent voor werkzaamheden die matchen met jouw persoonlijkheid.
Door het om te draaien, krijg je een heel helder beeld waarin bijna vanzelf duidelijk wordt welke baan bij jou past. Dus niet blindstaren op functies waar je wel of niet op kunt reageren, maar doelbewust kiezen wat waarom bij je past. Focus op wat jij een bedrijf kunt bieden, niet wat een bedrijf jou kan bieden.
Zo werkt het wel
En als je dan gericht actie neemt op een concrete functie kies er dan het liefst een waar geen vacature voor openstaat. Dan loot je niet mee met honderd anderen en laat je je ook niet in een vacatureprofiel van een bedrijf persen.
Zorg dat je met enthousiasme aan een potentiele werkgever kan uitleggen wie jij bent, wat je wilt, wat je kunt en welke resultaten je voor het bedrijf kunt behalen.
Hoe beter de zoektocht aansluit bij wie je echt bent, des te groter de kans dat:
een potentiele werkgever denkt ‘deze kandidaat is supergemotiveerd, getalenteerd, die moet ik hebben, als ik die laat lopen mis ik wat!’
jij het werk gaat doen waar je succesvol in bent en plezier in zult hebben.
Kortom, pers jezelf niet in een functieprofiel maar ga uit van jouw specifieke persoonsprofiel en bepaal op basis daarvan welke functie bij jou past.
Kun je wel wat hulp gebruiken bij deze zoektocht – online of face-to-face? Ik geef garantie: mijn online loopbaantraject is net zo gedegen en diepgaand als face to face begeleiding. Neem gerust contact met me op.
Nog even terug naar die verslaggever, hij waarschuwde me dat het er voor mij nu op aankwam: hij ging me testen en kijken wat ik waard was. Benieuwd hoe dat afliep? Terugluisteren kan bij KRO/NCRV programma De Ochtend op Radio 1 via link 1 en link 2
Strak onderhandelen over je salaris gaat slecht samen met een afwachtende houding, laag zelfvertrouwen en risico-avers gedrag.
Met een beetje voorbereiding kun je wel het een en ander aanscherpen en inzetten in salarisonderhandelingen.
Hieronder wat basisinformatie, technieken en tips over onderhandelen over salaris.
Een goede planning en wat assertiviteit maakt onderhandelen over je salaris een stuk makkelijker.
Begin zo snel mogelijk
De grootste winst is te behalen in begin van de carrière en bij elke nieuwe baan. Hoe eerder je de salarisonderhandeling inzet hoe meer profijt dus.
Zorg dat je bij elke nieuwe start scherp onderhandelt. Een € 200 hoger maandsalaris aan het begin van je carrière levert al gauw meer dan € 100.000 op.
Bereid je goed voor
Bij de voorbereiding zorg je ervoor dat je in staat bent jezelf als een product te verkopen. Schrijf van tevoren een ijzersterk script waarin je je resultaten en prestaties uit de doeken doet. Hierin geef je antwoord op vragen als:
wat is er allemaal goed gegaan?
waar ben je sterk in?
waar ben je trots op?
waar heb je je goed in ontwikkeld?
Leer het script uit je hoofd en belangrijk: oefen het gesprek met iemand.
Het hele jaar door
Zie die voorbereiding niet als een eenmalige exercitie. Het is zaak dat je het hele jaar door goed contact houdt met je leidinggevende, vertel regelmatig over waar je mee bezig bent, je resultaten en prestaties. Als je niet zegt wat je kunt en wilt, wie moet jou dan opmerken?
Vraag ook regelmatig feedback op jouw werkzaamheden, noteer die en verwerk positieve punten in het onderhandelingsscript. Handig, want hiermee kun je mooi een effectieve argumentatielijn opbouwen: je begint met iets waar consensus over is, zie ook: Hoe je snel je overtuigingskracht kan verhogen.
Doe zelf geen openingsbod
Laat je werkgever altijd het openingsbod doen. Beschouw dit ook als een opening waar rek in zit. Er kan altijd wat bij, want welke gek legt meteen zijn hoogste bod op tafel?
Solliciteer je op vacatures dan wordt vaak gevraagd naar het gewenste salaris. Vul NOOIT een bedrag in, laat het open of vul in ‘marktconform’, ‘in onderling overleg’ o.i.d.
Ziet de werkgever jou zitten, er is dus een match, pas dan is het tijd om te onderhandelen. Niet eerder.
Onderhandel als een man
Vrouwen zijn vaker dan mannen terughoudend als het op onderhandelen aankomt, Zij denken vaak dat als je goed werk aflevert, de werkgever dat zelf wel zal zien en belonen.
Mannen daarentegen zien onderhandelen over hun salaris meer als een spel, nemen niet snel genoegen met een openingsbod en zetten vaak hoger in dan vrouwen. En als blijkt dat er geen ruimte (meer) is, komen ze met creatieve alternatieve oplossingen voor compensatie in de secundaire arbeidsvoorwaardensfeer: meer vakantieverlof, cursusbudget, onkostenvergoeding etc.
Mannen hanteren ook sneller een ‘take it, or leave it’ benadering, vooral als ze merken dat de werkgever tevreden of eager is: ‘als ik er niet € 15.000 op vooruitga, kijk ik nog even verder’.
Vrouwen zouden meer als een vent kunnen onderhandelen. En niet bangzijn voor een afwijzing of het maken van een inhalige indruk. Mogelijk denkt de werkgever juist dat je creatief bent, dat je weet wat je wilt en dat hij een zelfbewuste werknemer binnenhaalt of binnen boord houdt.
Effectief reageren op een ‘nee’
Ga er vanuit dat je een ‘nee’ krijgt. Zodra die ‘nee’ er uit is, begint de echte onderhandeling. Je kunt nu druppelsgewijs aan de slag gaan met het materiaal dat in je script staat.
Je geeft één argument waarom het ‘ja’ moet zijn, dan zwijg je en wacht je rustig af wat de reactie aan de andere kant van de tafel is. Daarna geef je een ander argument, je zwijgt en wacht weer af. Zo druppel je alle argumenten er stapsgewijs in.
De juiste uitstraling
Blijf tijdens het hele onderhandelingsproces enthousiast en positief. Qua kleding en persoonlijke verzorging werkt een zakelijke uitstraling het best.
Voor houding en non-verbale communicatie geldt: rechtop zitten, goed oogcontact houden en glimlachen. Voordat je de onderhandeling ingaat, kun je wat powerposes doen, zie Hoe je snel kracht genereert, stress verlaagt en je zelfvertrouwen een boost geeft. Laat in al je enthousiasme goed merken dat een salarisverbetering belangrijk is voor je.
Kortom, een scherpe onderhandelaar:
✓ bereidt zich goed voor ✓ begint zo snel mogelijk in zijn loopbaan met onderhandelen over salaris ✓doet zelf geen openingsbod ✓onderhandelt als een man ✓weet dat bij een ‘nee’ de onderhandeling pas begint ✓let op de juiste uitstraling
Assertief onderhandelen is: helder en direct uiten wat je waard bent, vertellen wat je waard bent en krijgen wat je waard bent. Succes, enjoy and share!
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
“Een aap die zich in een groep niet aan de regels houdt, krijgt een dreun” aldus Dick Swaab afgelopen zondagmiddag in NRC Restaurant Café. Het ging over straffen van mensen met een minder gezond brein.
Mijn gedachten dwaalden af want ik had een heel andere associatie. In een flits dacht ik aan de vlijmscherpe LoLo fiscalist kortgeleden nog op de Zuidas werkte. Toen hij vertrok gaf hij een dreun aan alle mannetjes die op de apenrots hun spelletjes voor macht en succes spelen.
De apenrots van Loyens en Loeff. En hij, de leaver? Hij was er bijna 8 jaar werkzaam en zijn zegelboekje was vol. Daarover straks meer, nu eerst aandacht voor de dreun.
Afscheidsmail
De dreun werd in de vorm van een afscheidsmail uitgedeeld:
Lieve dames, mijne heren,
Dit zijn mijn laatste dagen bij […]. Per […] zal ik als […] bij […] aan de slag gaan. Een mooie uitdaging waar ik met veel plezier en nieuwe energie aan zal beginnen!
Ik nodig jullie allemaal van harte uit om vrijdag beneden in de bar een borrel te komen drinken. Voel je vooral niet verplicht te komen. Voor degenen die wel komen en ook na 20.30u nog zin hebben in een drankje: Amsterdam kent vele plaatsen waar een afscheid op memorabele wijze gevierd kan worden.
Na bijna acht jaar trouwe dienst is het einde dan nu echt in zicht. Dat brengt je ertoe terug te kijken op de afgelopen jaren. Het dwingt je ook tot zelfreflectie. Zouden we niet allemaal eens wat vaker in de spiegel moeten kijken? Om misverstanden te voorkomen: neem onderstaand vooral met een korrel zout, het is niet kwaad bedoeld.
Het begon voor mij allemaal op […]. Groen als gras kwam ik binnen. Naïef ook. Al snel leer je de spelregels en het klappen van de zweep kennen:
– Omhoog likken, omlaag trappen: was ik denk ik niet zo goed in. Misschien had ik een te grote mond “omhoog” en was ik teveel begaan met het lot van “omlaag”.
– Vaktechniek, daar draait het uiteindelijk toch om: vaktechnisch stond ik mijn mannetje wel. Het is uiteindelijk ook allemaal niet zo heel ingewikkeld. Gewoon veel en vaak een niet te controleren verwijzing naar de Hoge Raad of wetsgeschiedenis uitbraken tijdens vaktechnische overleggen. Of gewoon lekker achteloos orakelen dat het je allemaal “niet helemaal meer helder op het netvlies staat”, maar dat “het toch echt niet zo kan zijn dat”. Niemand die je dan meer durft tegen te spreken.
– Duidelijk communiceren doen we niet aan: deze spelregel was niet zo aan mij besteed. Net zo min als de spelregel “waardering uitspreken kennen we hier niet”. En dat terwijl het uitspreken van waardering weinig kost en juist zoveel oplevert. Vanuit een kosten/batenperspectief zou dat toch moeten aanspreken.
– Tijdschrijven met de gouden vork: ging me slecht af. Ik kwam er te laat achter dat je je daadwerkelijke “time spent” maal drie moest doen om een beetje in de buurt van je (dan opeens veel realistischere) target te komen. Merlin (2.0), ik zal je missen.
– Exposure is belangrijk: ging me goed af, althans dat dacht ik. Ik besefte me te laat dat je je vooral niet moest profileren als “sociaal vaardig” en “altijd in voor gekkigheid”. Mijn tweevoudige deelname aan het cabaret met al dan niet twijfelachtige acts was dan wellicht ook geen meesterzet. Ik had misschien ook minder groeps- en studentenevents moeten organiseren en in mijn eerste jaren sowieso minder vaak op borrels moeten staan. Ik had me daarentegen vaker door kantoor moeten bewegen met uitgestreken gezicht en een interessant dossier of Vakstudienieuws in de hand.
– Dag en nacht (zichtbaar) bereikbaar zijn – hoezo privéleven: ik meende hierin uit te blinken totdat ik erachter kwam dat bereikbaar zijn op zichzelf niet zaligmakend is. Je moest vooral “zichtbaar” bereikbaar zijn. En daar faalde ik. Ik zat niet duimen draaiend tot middernacht (of vroeg in de ochtend) op kantoor naar mijn scherm te staren. Ik stuurde ook geen (al dan niet voorgeprogrammeerde) nachtelijke emails uit.
– Gebakken lucht verkopen: was een van mijn sterkere punten, hoewel ik het wel van anderen heb moeten afkijken. Maar een mens leert snel. Cliënten het bos in sturen met een onnavolgbaar twintig pagina’s tellend stukje proza. Hoe mistiger hoe beter. Onder het motto: kost een hoop en dan hebben we ook altijd nog de 6% kantooropslag. Die twintig pagina’s papier kosten immers ook wat.
Tot zover mijn zelfreflectie. Met heel veel plezier kijk ik terug op bijna […]. Ik heb veel geleerd, ik heb een geweldige tijd in zowel […] als […] beleefd en heb hier vriendschappen voor het leven gemaakt. Ik zal velen van jullie dan ook oprecht gaan missen.
Zegels plakken
Bijna acht jaar! Dat is lang genoeg om onderhuids wat ongenoegen op te slaan. Vergelijk het met zegels plakken totdat het zegelboekje vol is.
Een ‘zegel’ is in dit geval een onaangename ervaring of onprettig gevoel waar je even niets mee doet. Elk zegeltje wordt in een bonnenboekje geplakt. En zo loopt het ongenoegen geleidelijk op. Totdat het boekje vol is. Dan kan het escaleren.
Of er breekt een moment aan waarbij alle frustraties er eens goed uitgegooid worden. Met alle voor- en nadelen van dien. Hoe zou dat hier zitten?
Mogelijke voordelen
Je wordt bekend. Een mail is een probaat middel om aandacht te trekken. Sneller dan een deeltjesversneller gaat hij de hele Zuidas over. En voor je het weet staat hij op internet, geanonimiseerd dat wel, maar op de Zuidas zingt je naam allang in de rondte.
Je eigen ego geef je een flinke oppepper als je een ander neerzet als minder.
Het geeft ook best een prettig gevoel, eens goed je hart luchten.
Nadelen?
Zelf kan ik een scherpe pen goed waarderen, maar andere mensen hebben wellicht een ander soort gevoel voor humor? Met een beetje pech ligt er opeens een dagvaarding op de mat met een vordering vanwege toegebrachte imagoschade aan het kantoor. Kost je niet alleen 6% kantooropslag maar vooral tijd en energie voor een papieren gevecht (… aldus heeft […] zich op infame wijze willens en wetens blootgesteld aan het risico van massale verspreiding van onjuiste doch schadelijke beweringen in zijn electronische berichtgeving, resulterend in aanzienlijke kantoorimagoschade en mitsdien …. enzovoorts, enzovoorts).
Met een vertrek ontneem je jezelf de mogelijkheid invloed op het systeem uit te oefenen. Theoretisch gezien in ieder geval, want wie weet maakte het bedrijfscabaret al duidelijk dat het trekken aan een dood paard was?
Wat zegt het orakelboek?
Als iemand zijn nek uitsteekt of afwijkt van de massa wil ik mijn orakelboek nog wel eens raadplegen. Dat lukt alleen als de geboortedag bekend is, maar die is op internet te achterhalen.
En toeval of niet, het orakelboek (Het mysterie van je geboortedag), geeft ditmaal wederom een accurate karaktertypering:
“Op 5-februari geborenen getuigen vaak van inzicht in hun analyse van de huidige situatie. Niet iedereen zal het met hen eens zijn, daar hun eigenzinnige visie vaak weerstand opwekt en hun zelfverzekerde, enigszins luchthartige presentatie anderen soms tegen de haren strijkt”.
Doorlezend wordt duidelijk dat Loyens een fiscalist met talent verliest:
“Bijzonder ontwikkelde 5-februari mensen hebben een verfijnd soort kalmte die bijzonder geruststellend kan zijn, vooral in moeilijke situaties waarbij men een beroep op hen doet om het heft in handen te nemen. Dit zelfvertrouwen kan echter ook irritatie opwekken, vooral als ze een neerbuigende houding aannemen”.
Een oud-collega van me kon heel nuchter met één opmerking treffend haar eigen vak relativeren ‘Als jij later in een verpleeghuis zit wie heb je dan liever aan je bed: een fiscalist of een verpleegster die je goed verzorgt?’
Stel dezelfde vraag bij menige andere werkzaamheid en de betrekkelijkheid van veel banen wordt snel duidelijk. Is het dan niet gek dat veel mensen lang in hetzelfde beroep blijven ‘hangen’? En is het ook niet een beetje saai, één loopbaanrichting in je hele leven?
Soms is het verstandig om het blikveld te verbreden. Daarbij kan een onderzoek naar je loopbaanankers verhelderen en verklaren waarom je nog steeds doet wat je doet, of eigenlijk liever iets anders zou willen doen. Hieronder een korte toelichting.
Loopbaanankers
De combinatie van drijfveren, behoeften en loopbaandoelen vormen een loopbaananker. Elk loopbaananker geeft aan wat belangrijk is om prettig en effectief te functioneren.
Zonder kennis van je loopbaanankers kunnen externe prikkels je brengen in situaties of banen die uiteindelijk niet bevredigend zijn. Je krijgt dan een gevoel dat je dit niet werkelijk ‘bent’.
In loopbaanbegeleiding zijn iemands loopbaanankers met behulp van een vragenlijst vrij snel te achterhalen. Ook vaak toegepast omdat ze een goed beeld geven van welke baan bevredigend is en bij welk type werk iemand zich prettig voelt.
Iemand met een loopbaananker-competentie op een technisch of functioneel terrein, wil graag vaardigheden op dat terrein toepassen en verder ontwikkelen naar een steeds hoger niveau.
Plezier in het werk is afhankelijk van het uitoefenen van vaardigheden en op deze terreinen uitgedaagd worden.
Algemeen management wordt liever gemeden, zeker als dat betekent dat iemand zijn eigen competentieterreinen zou moeten verlaten.
Iemand met een loopbaananker algemeen-managementcompetentie wil hoog in een organisatie opklimmen of verantwoordelijk zijn voor de prestaties van een bepaalde afdeling van de organisatie.
Trefwoorden bij dit loopbaananker: verantwoordelijk en aanspreekbaar zijn voor het eindresultaat, je identificeren met je eigen werk en het succes van de organisatie waarvoor je werkt.
Werken op een technisch of functioneel terrein wordt gezien als een noodzakelijke leerervaring. De echte ambitie is zo snel mogelijk een generalistenbaan, niet zo zeer een hoog managementniveau in een functie.
Loopbaananker 3: Autonomie/onafhankelijkheid (AO)
Iemand met een loopbaananker autonomie/onafhankelijkheid, wil werk op zijn eigen manier definiëren.
Persoonlijke wensen bij dit loopbaananker: een baan hebben die flexibel is met betrekking tot wanneer en hoe je werkt, niet teveel regels of beperkingen in de organisatie
Autonomie is belangrijk en gedachten een eigen bedrijf te beginnen om zo een gevoel van autonomie te bereiken komen vaak voor. Maar deze drijfveer is niet dezelfde als het loopbaananker 5 (ondernemingsgerichte creativiteit).
Loopbaananker 4: Zekerheid/stabiliteit (ZS)
Iemand met een loopbaananker zekerheid/stabiliteit wordt gedreven door de zekerheid die een baan of een vaste aanstelling geeft.
Trefwoorden: financiële zekerheid, pensioenschema’s, plannen voor vervroegde uitdiensttreding, zekerheid op een baan.
Op deze manier verankerde mensen zijn hier altijd mee bezig. Zij bouwen hun hele zelfbeeld op rond het managen van zekerheid en stabiliteit. Stabiliteit kan inhouden dat loyaliteit en bereidheid om alles wat de werkgever vraagt te doen, verhandeld wordt voor een belofte op een vaste aanstelling.
Het loopbaananker ondernemingsgerichte creativiteit gaat goed samen met een eigen organisatie of onderneming willen creëren. Een onderneming die stoelt op eigen talenten en bereidheid risico’s en hindernissen te nemen.
Kenmerkend: de wereld bewijzen dat je een onderneming kunt creëren, op eigen kracht verder gaan, talenten willen bewijzen met een onderneming die financieel succesvol is.
Loopbaananker 6: Dienstverlening/toewijding aan een zaak (DV)
Het loopbaananker dienstverlening/toewijding aan betekent dat werk iets van waarde moet opleveren.
Denk bijvoorbeeld aan de wereld leefbaarder maken, milieuproblemen oplossen, harmonie tussen mensen bevorderen, anderen helpen, de veiligheid van mensen verbeteren of ziekten genezen door nieuwe producten.
Uitdrukken van fundamentele waarden in werk en de wens om de wereld op een bepaalde manier te verbeteren, is belangrijk bij dit loopbaananker.
Loopbaananker 7: Zuivere uitdaging (ZU)
Wie dit loopbaananker heeft, werkt graag aan oplossingen voor ogenschijnlijk onoplosbare problemen. Of wil sterke tegenstanders verslaan en moeilijke hindernissen overwinnen. Typische zaken die goed samengaan met het loopbaananker zuivere uitdaging.
Die zuivere uitdaging kan gevonden worden in intellectueel werk, complexe situaties of in interpersoonlijke relaties.
Nieuwe kansen, variatie en moeilijkheid ver te zoeken? Fout! Het wordt onmiddellijk saai voor mensen met het loopbaananker zuivere uitdaging zodra iets makkelijk is.
Loopbaananker 8: Levensstijl (LS)
Voor iemand met het loopbaananker levensstijl zijn persoonlijke behoeften en de behoeften van een gezin belangrijk.
De eisen die een loopbaan stelt, moet in evenwicht zijn met deze behoeften. Werkeisen mogen de leefsituatie niet op zijn kop zetten en succes wordt zeker niet alleen gedefinieerd op grond van succes in de loopbaan.
Kortom, balans tussen werk en privé.
Brood op de plank
Loopbaankers zijn verhelderend, maar er is ook nog zoiets als geld moeten verdienen omdat de schoorsteen moet roken en er brood op de plank moet liggen.
Als werk wel erg veel energie kost zou het heel goed kunnen zijn dat je werkzaamheden minder (zijn gaan) passen bij jouw loopbaanankers. Bijvoorbeeld omdat je nog steeds hetzelfde kan en doet als vijf jaar geleden zonder iets van zelfontwikkeling te ervaren. Dan wordt het misschien toch hoog tijd voor verandering.
Die oud-collega van mij is zelf overigens nog steeds fiscalist. Niet alleen brood op de plank, genoeg plezier in haar werk heeft ze ook. Bij fiscalisten is loopbaananker 3 vaak een belangrijke, zolang die in de praktijk vervuld wordt zijn er maar weinig fiscalisten die een carrièreswitch maken.
Vorige week bezocht ik een alumni bijeenkomst van mijn ex-werkgever. Ik was koud binnen of ik raakte aan de praat met een oud-collega over het onderwerp ‘verandering’ in het algemeen en van werk in het bijzonder.
Ooit startten wij begin jaren ‘90 beiden onze carrière als fiscalist bij de adviesfirma die nu EY heet. In totaal werkte ik er 22 jaar, mijn collega 5 jaar waarna hij bedrijfsfiscalist werd en nog steeds is.
Hij vertelde ‘Ik ben nu tax director bij […..]. We doen in [bedrijfsactiviteit]. Bij het vorige bedrijf werkte ik ook als tax director. De overstap naar dit bedrijf was een gemakkelijke, ik ben gewoon meegegaan met mijn vorige baas”.
Mijn aandacht was getrokken door zijn formulering ‘WE doen in [bedrijfsactiviteit]’. Daaruit sprak een zekere identificatie met het bedrijf waarvoor hij werkt. Zo’n beetje als een ondernemer trots kan vertellen over zijn eigen bedrijf. Alleen deze tax director is helemaal geen ondernemer, hij is gewoon in loondienst.
‘Vind je je werk leuk?’ vroeg ik hem. ‘O nou …. het is best een leuke positie. We hebben veel business in bananenlanden die onder mijn verantwoordelijkheid vallen, er gebeurt een hoop. Aan de andere kant, het is niet iets dat ik tot mijn pensioen zal blijven doen’.
‘Wat zou je hierna graag willen doen dan?’, vroeg ik hem. Heel resoluut antwoordde hij: ‘Ik zou iets heel anders gaan doen, niet iets fiscaals. Net zoals jij hebt gedaan, zou ik het roer compleet omgooien’.
‘Okay, dat weet je dus al, maar waar denk je dan aan? Wat lijkt je leuk?’, waren mijn volgende vragen. Daar kwam een minder ferm antwoord op: ‘Dat zou ik op dit moment nog niet weten, daar zal ik eerst goed over na moeten denken. Maar daar heb ik nog genoeg tijd voor’.
Daar heb ik genoeg tijd voor
Het is dit beeld dat maar al te herkenbaar is: iemand wil iets anders maar heeft geen idee wat. In de zomervakantie kan het dan gebeuren. Even weg van de dagelijkse routine en gewoontepatronen is er rust. Weg van alle hectiek maakt denken in termen van ‘wij doen veel business’ dan plaats voor denken over hoe vervullend het werk nou eigenlijk is.
Misschien trek je zelfs de conclusie dat je baan niet bij je past. Want nu je zo in alle rust kunt nadenken, kan het zo maar gebeuren dat je beseft dat je:
te weinig tijd hebt, te haastig leeft
jezelf wakker moet schudden uit routine en sleur
geen persoonlijke doelen hebt, maar ‘lekker’ doorsuddert
nu uitgerust bent en een gevoel van controle hebt, maar straks je tijd en talent weer zit te verspillen.
van verveling tegen een bore out aan zit
of juist het tegenovergestelde: op een burnout afstevent
een verkeerde beroepskeuze hebt gemaakt
het roer om zou willen gooien
je tijd uitzitten niet langer een aantrekkelijke optie vindt
meer met mensen zou willen werken en minder achter een computer wilt zitten.
Een diepgevoeld verlangen naar verandering wordt steeds groter. Gelukkig heb je genoeg tijd want je hebt de helft van je loopbaan nog voor de boeg. Daarin kun je inderdaad iets anders gaan doen. Maar neem je nu alvast de tijd om te bedenken wat dat dan precies is: dat andere dat je echt zou willen?
Voor je het weet is de zomer voorbij en begint het werk weer. Het eerste dat moet wennen is nu weer binnen zitten. Vaag besef je misschien dat er een gevoel van leegte opkomt, waar je echter geen actie op neemt. Immers, de show must go on. Twee weken later zijn alle initiële verschrikkingen al weer lang en breed vergeten en is alles weer genormaliseerd.
Het voelt weer als een oude jas. En of die nu lekker zit of niet, tijd om rustig na te denken is er domweg niet meer. Voorwaar een vruchtbare bodem om volledig op te gaan in oude bekende gewoontepatronen en dagelijkse routine. Je hebt niet eens meer door dat je niet het leven leidt dat je wilt, laat staan dat je een groeiende knoop in je maag voelt.
Dat kan toch anders man!
Tijd is leven, dus onderwijl schrijf je wel je eigen geschiedenis. Ook als je tegen beter weten in blijft doen wat je niet wilt: elke minuut is een minuut van je eigen levensgeschiedenis. Bij dat beeld moet ik al snel denken aan Remko Vrijdag die in de rol van de Dat Kan Toch Anders Man in Het Klokhuis regelmatig roept dat er altijd wel iets mis is in de geschiedenis. Maar gelukkig biedt de Dat Kan Toch Anders Man steevast alternatieve oplossingen zodat het niet misgaat omdat de geschiedenis anders verloopt.
Voor een loopbaan geldt iets vergelijkbaars: een andere aanpak zorgt voor een andere persoonlijke geschiedenis. Een verandering kan voorkomen dat je de volgende zomervakantie (nog steeds) denkt dat er iets mis is, MITS je nu duidelijke doelen stelt en de nodige zelfdiscipline toont om daar aan te werken.
Niet eenvoudig want smoezen om alles te laten zoals het nu is, zijn veel makkelijker bedacht: een carrièreswitch op latere leeftijd kan niet, ik heb geen idee wat wel bij me past, ik zou niet weten wat ik wel wil doen, ik wil wel maar ik weet niet hoe, ik durf niet, ik wil geen verkeerde keuze maken, enfin je kunt het zelf wel invullen.
Allemaal excuses die verhullen hoeveel moeite het kost buiten je comfortzone te stappen. Op zich begrijpelijk, maar niet onoverkoombaar.
Hoe pak je het anders aan?
Dat is nog niet eens zo moeilijk. Stel je hebt kiespijn. Ga je je dan met een tandspiegel en een fijne boor- en slijpset van de Gamma aan de gang? Nee, je gaat naar de tandarts. En bij een lekkende hartklep lijkt het me sterk dat je snel even een minimaal invasieve ingreep doet en met een bus purschuim het lek gaat dichten. Veel effectiever is het dat je naar een cardioloog gaat.
Uitstekend natuurlijk: anderen inschakelen voor hetgeen je zelf niet kunt oplossen. Zo zou je voor gewenste veranderingen in je persoonlijke leven of je loopbaan een professionele coach kunnen inhuren. Een die je inspireert en praktisch helpt stap voor stap naar die gewenste verandering toe te werken.
Zelf aan de slag gaan, is ook een prima alternatief. Op deze website staan bruikbare ideeën genoeg die je gratis kunt benutten. Suggesties en tips waarmee je zelf meer richting aan je leven geeft. Je kunt bijvoorbeeld:
Werk dat niet echt vervullend is, is bij uitstek een prima manier om je onbehagelijk te voelen. Alleen: hoe houd je dat onaangename gevoel nou zo lang mogelijk vast?
Er zijn zoveel mogelijkheden dat je door de bomen het bos niet meer dreigt te zien. Gelukkig zijn er een paar simpele vuistregels
Hieronder een aantal tips die hun waarde in de praktijk ruimschoots bewezen hebben.
Spanningen thuis
Er zijn allerlei methodes om een onbehagelijk gevoel te intensiveren. Een goede manier om mee te beginnen is zorgen voor spanningen thuis.
De bedoeling is dat de spanningen thuis groot genoeg worden zodat die ook effect op je werk krijgen. Je merkt dat je op de goede weg zit als je op je werk aan niets anders kunt denken dan de vervelende situatie thuis. Eenmaal thuis heb je dan weer alle tijd om te piekeren over wat je op je werk eigenlijk allemaal had moeten doen.
Misschien is je partner eerder thuis dan jij. Een geschikte manier is dat je hem of haar met een geïrriteerde toon vraagt hoe het komt dat het eten nog niet klaar staat. Het kan ook zijn dat de maaltijd al klaar staat. Wat je dan kunt doen is bij de eerste hap vragen hoe het toch komt dat het eten niet gaar is. Of je kunt vilein opmerken dat dit nu de zoveelste keer is dat dit gerecht op je bord ligt.
Ben jij eerder thuis begin dan uitgebreid de krant te lezen en wacht totdat je partner thuiskomt. Bij binnenkomst kun je vragen: ‘Vertel, wat heb je meegenomen van de Chinees?’.
Ook opmerkingen in de trant van ‘Wat heb jíj nu aan?’ of ‘Ben je soms vergeten je deo op te doen?’ doen het altijd goed om wat meer spanning te krijgen.
Ben je single, dan zijn er vast wel buren die je tegen je in het harnas kunt jagen. Geluid of penetrante geuren kunnen op vele manieren ingezet worden om meer spanning te krijgen. Alles wat zorgen oproept of je het huis bij thuiskomst nog wel in originele staat terug zult vinden, is behulpzaam om tijdens het werk steeds aan de situatie te hoeven denken.
Werk en privé uit balans
Het is best hard werken wil je een optimum krijgen in het slechte gevoel vanwege je werk. Vaak helpt het als werk en privé structureel niet in evenwicht zijn. Heel effectief is langer dan 10 uur op je werk te blijven.
Misschien lukt het ook om regelmatig vroeg in de ochtend breakfastmeetings te bezoeken. Verder helpt het als je laat aangeschoten van bedrijfsborrels thuis kan komen. Bijkomend voordeel is dat je productiviteit vanzelf lager wordt, zodat het mes aan twee kanten snijdt:
(1) Thuis creëer je ontevredenheid en krijg je vragen als ‘Ben jij met je werk getrouwd?’ of ‘Ben ik soms niet de moeite waard?’
(2) Op je werk gaat opvallen dat de verhouding uren op kantoor omgekeerd evenredig is aan je output.
Met dit laatste stimuleer je tegelijk het kritisch vermogen van degene die jou beoordeelt. Zo kan jouw beoordelaar je weer verder helpen om aan jezelf te twijfelen. En zelftwijfel is vaak een goed startpunt om een gevecht tegen de bierkaai aan gaan. Zien ze dan niet hoeveel uren je maakt? Beseffen ze dan niet dat het crisis is en dat de output over de hele linie sowieso stukken lager ligt?
Angst vergroten
Als je verder wilt werken aan een onbehagelijk gevoel, is angst om je baan te verliezen een goede raadgever. Naast een lagere productiviteit is voldoende ziekteverzuim dan uiterst waardevol.
Hiermee val je niet alleen meer op bij je collega’s. Ook geef je je leidinggevende nieuwe impulsen om een eventuele exit te overwegen. Zo creëer je een vruchtbare bodem voor je angst.
Zorg voor een mismatch taken – interesses/talent
Een gedoseerde toepassing van bovenstaande tips is een delicaat maar noodzakelijk proces. Het is namelijk wel de kunst je baan te behouden, want bij een daadwerkelijke exit kun je het onbehagelijk gevoel bij je werk niet langer vasthouden.
Blijf daarom interesse tonen voor wat zich in het bedrijf afspeelt. Maar neem liever geen initiatieven om je productiviteit te verhogen of je ziekteverzuim in toom te houden, anders is het effect snel weg.
Besef dat je sneller gillend gek zal worden als je dagelijks voor de rest van je leven precies weet wat je moet doen. Kun je er niet aan ontkomen iets nieuws aan je takenpakket toe te voegen? Zorg dan dat het iets is dat slecht aansluit bij je persoonlijkheid of interesse.
Of het nu sales, risk management of iets anders is, maakt niks uit. Belangrijk is dat je er:
✓ geen talent maar wel interesse voor hebt ✓ wel interesse voor hebt maar geen talent ✓geen talent en geen interesse voor hebt
De laatste situatie is natuurlijk het mooist, maar je mag er nooit op rekenen dat jouw leidinggevende je die kans gunt.
Wat je vooral NIETmoet doen is zinvolle cursussen volgen of je persoonlijk ontwikkelen. Doe dat vooral niet. Het helpt je niet vooruit als je wilt dat vooral je zwakke punten bloot blijven liggen.
De buitenwereld als schuldige aanwijzen
Heel waardevol is ook dat je alles wat vervelend is op de buitenwereld projecteert. Dus het ligt niet aan jou, maar het zijn de collega’s en klanten om je heen. Of ‘de economische crisis’ maakt dat jij niet tevreden bent.
De mensen om je heen onthouden jou erkenning en waardering. Ze hebben geen oog voor wat je waard bent of hoe moeilijk je het al hebt. Ondertussen ben jij wel steeds het slachtoffer. Heel mooi, want vanuit die slachtofferrol zul je nooit levensvreugde en innerlijke vrede ervaren, maar kun je dit wel tevergeefs buiten jezelf blijven zoeken.
Het gevoel dat je vastzit, kun je versterken met de gedachte dat het aan andere mensen ligt dat jij in de penarie zit. Focus je zoveel mogelijk op die mensen, zodat zij in de weg gaan staan aan je zelfontwikkeling.
Het gevaar van een goede dag
Soms ontkom je er niet aan dat opeens alles op rolletjes loopt. Het gevaar is dat je het onbehagelijke gevoel dan kwijtraakt.
Focus je dan vooral op wat fout loopt of ontbreekt en op frustraties in je werk die er ook degelijk zijn. Je kunt je daar niet genoeg blind op staren. Het is tenslotte de bedoeling dat je op den duur het goede niet eens meer ziet.
Handreiking als je wel functioneert
Als je onverhoopt uitstekend functioneert, is een andere invalshoek nodig. Richt dan je focus op wat de mensen om je heen niet goed doen. Jij bent bijvoorbeeld steeds succesvol in pitches voor globale projecten, maar dan blijken je buitenlandse collega’s te laks of ze reageren te traag zodat het project alsnog aan je neus voorbij gaat.
Of jouw hoogwaardige output wordt weer belemmerd omdat de leiding zo nodig op huisvesting moet besparen. Daardoor zit jij nu met twee andere collega’s op een kamer zodat jij je niet meer goed kan concentreren.
Een pessimistische grondhouding aankweken
Vergeet niet dat je bij alle bovengenoemde methoden tevredenheid geen enkele kans geeft en je het concretiseren van idealen en verlangens steevast uit de weg gaat. Na verloop van tijd zal je merken dat een pessimistische grondhouding een tweede natuur is geworden.
Het mooie daarvan is dat het plekje waar je nu zit eeuwigheidswaarde krijgt en elke groei buiten je comfortzone effectief de pas wordt afgesneden. Situaties die je nooit eerder hebt meegemaakt en waarvan je niet weet of je het kunt of niet, komen gewoonweg niet meer voor.
Zo profiteer je het meest van een wel heel krachtige combinatie: ontevredenheid èn zekerheid.
Samengevat:
✓ Een onbehagelijk gevoel bij je werk behouden, is iets dat je grotendeels zelf in de hand hebt. ✓Begin met spanningen thuis te creëren, dat heeft namelijk ook effect op je werk. ✓Een slechte work-life balance is zeer behulpzaam. ✓Angst om je baan te verliezen kan niet groot genoeg zijn, evenals een mismatch tussen taken en interesses en talent. Alleen dan kom je in de richting van de situatie dat je een Stradivarius in de kast hebt staan, terwijl “Boer er ligt een kip in het water’ het enige is dat je daar op kan krassen. ✓Wees je er steeds van bewust dat er genoeg redenen te bedenken zijn dat het de schuld van de buitenwereld is dat jij het nu niet naar je zin hebt. ✓Erger je aan de mensen om je heen en sta niet stil bij wat jezelf kunt doen. ✓Stap nimmer buiten je eigen comfortzone. Diep van binnen woont weliswaar een uniek en origineel persoon, maar met aanhoudend stilzwijgen kun je dat voor de buitenwereld mooi verbergen. ✓Een signaal dat je in de goede richting gaat, is dat je jezelf afvraagt wat je in hemelsnaam zit te doen op je werk en gesterkt wordt in je overtuiging dat je daar niet thuis hoort.
Aan de buitenkant kan alles er mooi uitzien- een leuke partner, een goede baan, leaseauto, bonus, elk jaar promotie – terwijl iemand toch doodongelukkig is in zijn werk. Werk dat te weinig voldoening om tot pensioendatum te blijven doen. Motivatie heeft veel invloed op werktevredenheid.
Maar over welke motivatie gaat het dan precies? Je kunt twee soorten onderscheiden: interne en externe motivatie.
Een functie met status en een grote zak geld is meegenomen, maar niet bepalend voor echte motivatie. Status en geld behoren tot de categorie externe motivatie: je doet iets omdat een ander dat van jou wil, dat is niet per definitie wat jij zelf wilt.
Anders ligt het bij intrinsieke motivatie, want daar gaat het om iets dat je zèlf wilt doen, los van wat een ander van jou wil. Interessante vraag is: wat zorgt voor intrinsieke motivatie? De Amerikaanse psycholoog Frederick Herzberg heeft dat onderzocht.
Motivatietheorie van Herzberg
Herzberg ontdekte het volgende: factoren die zorgen voor motivatie en tevredenheid over werk zijn niet dezelfde als factoren die tot ontevredenheid leiden.
Tevredenheid en ontevredenheid zijn semantisch elkaars tegenpolen, maar als het om werktevredenheid gaat, is niet ontevreden niet hetzelfde als tevreden Herzberg licht dat toe in Harvard Business Review artikel How Do You Motivate Employees?
Neem bijvoorbeeld een te lage beloning. Dat zorgt voor ontevredenheid. Een hoge beloning kan ontevredenheid wegnemen, maar dat is nog wat anders dan tevreden zijn.
Beloning is een ‘dissatisfier’. Dissatisfiers dragen bij aan werkontevredenheid als ze niet vervuld worden. Wordt er wel aan voldaan dan ontstaat er een neutrale toestand, maar geen tevredenheid.
Voor werktevredenheid zijn ‘satisfiers’ nodig. Satisfiers zijn factoren die direct bijdragen aan tevredenheid.
Dissatisfiers
Factoren die tot werkontevredenheid leiden als er niet aan voldaan is (c.q. een neutrale situatie opleveren als er wel aan voldaan is) zijn:
Bedrijfsbeleid
Wijze van leidinggeven
Werkomstandigheden
Werkzekerheid
Salarishoogte
Status
Satisfiers
Dit zijn factoren die tot werktevredenheid leiden als er aan is voldaan is:
Uitdagend werk
Erkenning en waardering
Verantwoordelijkheid
Persoonlijke groei en ontwikkeling
Motivatie van binnenuit
Echt werkplezier valt dus te halen uit werk met een hoog gehalte aan satisfiers. De motivatie komt dan van binnenuit, waardoor je kunt houden van je werk, ook zonder hoog salaris.
Het werk past dan bij je drijfveren. Niet ‘ik ontvang salaris omdat ik voldoe aan wat de afdelingen Finance en Marketing van mij willen’ maar eerder ‘de klant betaalt mijn salaris voor iets waar ik zelf plezier aan beleef’.
Ben je wel geschikt voor je werk?
Sluit je huidige werk slecht aan bij jouw drijfveren, dan moet je de verbetering zoeken op intrinsiek motivatie niveau. Ga bij jezelf na welk werk uitdagend is, wil je meer terugkoppeling, welke persoonlijke groei vind je belangrijk, welke verantwoordelijkheid wil je erbij krijgen?
En misschien kom je er achter dat je breder moet kijken en onderzoeken welk werk het beste bij jou als persoon past. Werktevredenheid heb je voor een groot deel zelf in de hand.
Vakantie is een geschikt moment voor loopbaanbezinning. In alle rust fantaseer je hoe heerlijk het zou zijn om eigen baas te worden. Met een beetje durf, voldoende doorzettingsvermogen en vertrouwen in eigen kunnen, kan je daadwerkelijk stappen zetten naar zelfstandig ondernemerschap.
Financiële (on)zekerheid is relatief
Financiële onzekerheid blijkt in de praktijk nogal eens een hobbel te zijn om een eigen bedrijf op te zetten.
Aan de andere kant: hoe realistisch is de inkomenszekerheid die je als werknemer hebt? Ook al werk je nu in dienstverband, de garantie dat dat volgend jaar nog zo is, heb je niet.
Inkomenszekerheid als werknemer min of meer schijnzekerheid en met een beetje pech betaal je een prijs voor die ‘job security’ in de vorm van toenemende werkdruk, een pensioen dat versoberd wordt, minder plezier omdat het werk niet inspireert etc.
Stoppen met je dienstbetrekking
Een ondernemingsplan ten uitvoer brengen kan verfrissend zijn. Je spreekt andere vaardigheden aan, creativiteit krijgt de vrije loop en je wordt enthousiast omdat je bezig bent met iets wat van jou is.
Ligt de focus nog teveel op mogelijke problemen, onzekerheden, nadelen en alle inspanning die je moet leveren, dan ben je snel geneigd de status quo te handhaven. Dus misschien is eerst een andere manier van denken nodig.
Wat helpt om een ommezwaai te maken is: zelfvertrouwen, drang naar persoonlijke ontwikkeling en niet door willen sudderen in hetzelfde vak tot pensioendatum.
Zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen, een belangrijke factor bij ingrijpende veranderingen, groeit door je leervermogen te benutten. Wat je tot nu toe in je leven hebt bereikt, kan alleen maar dankzij het leervermogen dat je bezit. Het begint met zoiets simpels als leren lopen, dat ging eerst honderden keren niet goed, maar steeds ben je weer opgestaan en heb je het geleerd.
In de loop der jaren heb je je op sociaal en professioneel vlak steeds verder ontwikkeld. Allemaal dankzij je leerpotentieel. Wat je nu wilt maar nog niet kunt, is te leren. Ongetwijfeld zal het een keer tegenzitten, dat is bij elk leerproces wel het geval, maar op de lange termijn is iets zelf opbouwen, eigen baas zijn en je ambities waarmaken mogelijk
Vergelijk het met huren of kopen
Het fijne van huren is dat de verhuurder zorgt voor reparaties en dingen waar je als huurder niet aan hoeft te denken. Een huurder investeert niet zo snel in een huis in tegenstelling tot een eigenaar. De eigenaar neemt gewoon die mooie badkamer of keuken en kan daarvan genieten.
Het opstarten van een eigen bedrijf is een beetje vergelijkbaar met een huis kopen in plaats van huren. Als beginnend ondernemer heb je qua vermogen nagenoeg niets. Maar toch. Net als het gevoel in een eigen huis anders is, is het gevoel bij een eigen bedrijf ook anders.
Je hebt geen ‘gegarandeerd’ maandsalaris, maar je gevoel is anders. Dus hoe belangrijk is dat vaste salaris?
Zelfvertrouwen ontwikkelen
Als je weet wat je echt wilt en wat bij je past, raak je vanzelf meer gemotiveerd. Het vertrouwen dat je iets nieuws kunt doen groeit. Zelfvertrouwen kun je ontwikkelen door dingen te gaan doen.
DOEN is cruciaal. Zonder doen, zal aan zelfvertrouwen weinig veranderen. Je leervermogen blijft in potentie weliswaar aanwezig, alleen je benut het niet.
Nu besluiten iets te gaan doen betekent: nu leren, nu meer motivatie, nu meer vertrouwen opbouwen. Als je het zo bekijkt, is het eigenlijk best leuk om tot actie over te gaan.
Speelt de gedachte je eigen bedrijf op te zetten, dan kun je altijd beginnen zonder veel risico te lopen. Gewoon starten met het schrijven van een businessplan. Zet het op papier en je loopt nog geen enkel risico. Grote kans dat je steeds enthousiaster wordt, een beter beeld krijgt van ontwikkelingsmogelijkheden en besluit om de stap te wagen. Het is geen sprong in het diepe, het is gebaseerd op een doordacht plan!
Dus uiteindelijk begin je gewoon. Of (nog) niet, zonder dat je echt tijd hebt verspild. Je hebt namelijk een plan B voor als de nood aan de man komt. En dat is altijd nuttig, want job security is een illusie.
Het kan best een keer gebeuren dat het even niet lekker loopt en dat je uitvalt tegen je leidinggevende. Soms loopt het uit de hand zoals bij Jan uit het voorbeeld hieronder.
Na een woordenwisseling loopt het bij de rechter uiteindelijk nog goed af. Of dat in de praktijk ook positief uitwerkt, is nog maar de vraag.
Een dik varken als leidinggevende
Jan werkt als hulpmonteur rolluiken-zonwering. Hij had de opdracht om lamellen te zagen voor twee rolluiken in de kleur naturel – alu metallic. Dit staat duidelijk op de productielijst, die bij de zaag hangt. Wat doet Jan? Hij zaagt gewoon de verkeerde lichtgrijze lamellen in plaats van de kleur naturel – alu metallic.
Als hij de lamellen heeft gezaagd en in elkaar geschoven begint hij te twijfelen. Dus op naar kantoor waar hij zijn leidinggevende vraagt welke kleur lamellen het moest zijn. Zijn baas bevestigt dat het alu metallic moest zijn. Waarop Jan fijntjes opmerkt: ‘dan heb ik de verkeerde gezaagd’.
De baas is wat verbolgen, loopt achter Jan aan naar de werkplaats en spreekt op luide toon zijn ongenoegen uit. Jan voelt wat bloed achter zijn nagels wegtrekken en roept terug: ‘dik varken, schreeuw niet zo’.
De leidinggevende wordt nog kwader! De dag ervoor was het met Jan ook al niet lekker gegaan. Hij had een opdracht mee gekregen voor het uitwisselen van een motor. Normaal is dit een werk van ongeveer 1 uur. Jan werkt er meer dan 3 uur aan en meldt dan telefonisch dat het niet lukt.
Jan had verder nog meer service afspraken bij zich. Hiervan slaat hij er één gewoon over met als excuus dat deze dubbel heeft gezeten. Dit ondanks zijn eigen nummering per servicebon.
Het lijkt er op dat Jan het productieproces moedwillig gesaboteerd heeft. Jan wordt op staande voet ontslagen.
Rechterlijk oordeel
Maar dan gaat Jan naar de rechter. De rechter vindt ontslag op staande voet niet terecht. Het is nu eenmaal niet te voorkomen dat een werknemer fouten maakt in de uitoefening van zijn werk.
De rechter vindt het wel begrijpelijk maar uit oogpunt van goed werkgeverschap als werkgever niet juist om op luide toon het ongenoegen daarover te uiten wanneer de werknemer uit zichzelf zijn fout komt opbiechten. Door dat te doen heeft de leidinggevende zelf een ruziesfeer in het leven geroepen waarin de door haar gestelde escalatie kon ontstaan.
Juristen kijken met een rechtskundige blik naar zo’n uitspraak, terwijl een coach daar weer heel anders naar kan kijken. Ik heb het genoegen met beide blikken er naar te kunnen kijken, maar beperk mij even tot de blik van de coach. Nu dit allemaal is gebeurd, rijst de grote vraag:
Hoe nu verder?
Het eerste dat aandacht behoeft is hoe de werkrelatie verder verloopt. Wordt het hakken in het zand, of is het een leerzame gebeurtenis voor (een van beiden)?
In de praktijk wil een gebeurtenis als deze het bitter en zuurgehalte nogal eens doen toenemen. Maar dat hoeft natuurlijk niet, er ruimte voor zelfreflectie:
Achter ieders gedrag zitten ongetwijfeld een paar kwaliteiten, valkuilen, allergieën en uitdagingen waar ik als coach wel wat mee zou kunnen. Achter de allergie van de een zit waarschijnlijk iets teveel van de uitdaging van de ander. Aan de slag gaan met kernkwaliteiten en kernkwadranten kan een frisse blik opleveren.
Jan en/of de leidinggevende hebben elk misschien gedachtes die niet zo effectief werken. Irrationele opvattingen kunnen opgespoord cognitief uitgedaagd worden (Socratisch Coachen).
Wellicht heeft een van de heren iets te veel last van slachtoffergedrag zonder zich bewust te zijn van het effect ervan. Mooi aangrijpingspunt om te onderzoeken welke scheppersgedrag effectiever zou uitwerken en wat alternatief gedrag voor hen zelf oplevert.
Afhankelijk van hun gevoel voor humor kan provocatieve coaching tot zelfreflectie en verandering zetten. Bijvoorbeeld met opmerkingen zoals ‘Hmm, wat heb je nou bereikt met je rechtszaak? Nu moet je met een dik varken verder blijven werken. Het lijkt wel of je helemaal niet nadenkt, weet je eigenlijk zelf wel wat je wilt?’ Met wat wroeten kan de meest hardnekkige zwartkijker meestal wel verleid worden om iets positiefs te zeggen.
Goed werkt ook de NLP-oefening waarnemingsposities. Jan (of leidinggevende) vertelt dan het hele gebeuren na aan de hand van systematische vragen van de coach. Eerst vanuit zichzelf, dan vanuit de andere partij en tenslotte als derde waarnemer die iets ziet gebeuren tussen de twee partijen. In de derde waarnemingspositie wordt gevraagd wat ieder als advies meegegeven kan worden.
En zo zijn er nog wel meer dingen te bedenken. Wat al die dingen gemeen hebben:
een bepaalde mate van zelfreflectie hebben,
open staan voor bewustwording over hoe iets bij jezelf werkt en hoe dat bij een ander werkt,
zelf een bijdrage willen leveren voor het verkrijgen van meer werkplezier.
Dat laatste lijkt een open deur, maar vergis je niet. Er zijn genoeg mensen die onbewust liever hun gelijk dan hun geluk willen hebben.
Kortom: bij ontslag op staande voet misschien eerst overwegen of betrokken partijen liever niet naar de rechter maar naar een professionele coach gaan? Zo kan een pijnlijk leermoment aanzetten tot persoonlijke groei.
Vrienden vragen mij wel eens of ik weet wat vrouwen willen. ‘Dat zal-ie wel weten’, denken zij dan, ‘want hij heeft de afgelopen vier jaar tussen de vrouwen gelegen, gestaan en gezeten’.
Sinds deze week is dat overigens voorbij, want afgelopen zaterdag ben ik geslaagd voor mijn examen van de yogadocentenopleiding.
Maar goed, als haan in een kippenhok, heb ik wel een beetje meer kijk gekregen op de verschillen tussen mannen en vrouwen. En inderdaad heb ik na vier jaar iets meer inzicht gekregen in wat vrouwen willen. Maar om nou te zeggen dat ik een eenduidig antwoord heb op Freud’s vraag ‘Was will das Weib?’ Nee …
Variatie alom
Eén eenduidig antwoord is gewoon niet te geven, want zoveel vrouwen zoveel wensen. Globaal kun je al drie verschillende vrouwtypes waarnemen:
Type1 → gaat voor gespierde mannen met een dikke poeplap en een grote jodokus.
Type 2 → neigt naar intelligente mannen die humor hebben en bovendien loyaal zijn.
Type 3 → gaat voor de spontane knuffelaar en complimentenmaker (‘wat zit je haar leuk’ of nog beter ‘wat zie jij er leuk uit’). Of hij wel of geen bochel heeft is om het even. Als zijn innerlijk maar mooi is.
Wat yogavrouwen betreft, viel dit me op:
in het leven van de meeste yogini’s nemen mannen een belangrijke plaats in, zowel de aanwezigheid als afwezigheid; en
regelmatig terugkerende thema’s zijn: vertrouwen, thuiskomen bij jezelf, heelwording, bindings- en verlatingsangst.
Of die thema’s allemaal met mannen te maken hebben? Daar is een boek over vol te schrijven, maar als man kom je het nooit helemaal precies te weten vanwege ‘the mysterious distance between a man and a woman’ …..
Omgekeerd – wat mannen willen – is toch een stuk duidelijker:
Affijn, we dwalen af. Terug naar de vraag, ‘Wat willen vrouwen?’ Dat is een onnozele vraag, alsof alle drie miljard vrouwen over één kam geschoren kunnen worden! Over wat vrouwen op werkgebied willen, valt wel iets zinnigs te zeggen. Recent nog is er onderzoek naar gedaan.
Wat willen vrouwen op werkgebied?
Begin dit jaar onderzocht LinkedIn wereldwijd hoe vrouwen hun professioneel leven beoordelen en wat hun wensen zijn. Totaal werden 5300 werkende vrouwen ondervraagd. Een aantal uitkomsten uit het onderzoek:
77% van de vrouwen beoordeelt de carrière als succesvol. Maar er zijn grote verschillen tussen landen. In India is de positieve score van 69% een stuk hoger dan de magere 7% in Italië.
Succes wordt door 63% van de ondervraagde vrouwen gezien als een goede work-life balance. Een flinke stijging ten opzichte van 5-10 jaar geleden toen dit percentage nog bleef steken op 39%.
Succes wordt door 45% van de ondervraagde vrouwen gerelateerd aan een hoog salaris. Een daling ten opzichte van 5-10 jaar geleden, toen was het nog 56%. Ook hier weer grote verschillen tussen landen. In Zweden relateert 78% van de ondervraagden succes aan een interessante baan. In Singapore relateert 58% van de ondervraagde vrouwen succes aan een hoger salaris.
Is het uiterlijk van invloed? Volgens 49% heeft fysiek voorkomen geen belangrijke invloed op hun carrière.
Carrière uitdagingen zijn: het ontbreken van een duidelijk carrièrepad (51%), gebrekkige investering in professionele ontwikkeling (47%), ongelijkheid in salariëring (44%), jongleren met het gezinsleven (44%), gemis van een mentor of rolmodel (33%).
Wat mij het meeste opvalt, is dat 61% van de vrouwen in Nederland kampen met het gemis van een duidelijk carrièrepad. Ik vraag me af hoe dat zit, wat missen zij dan? Wat zou er anders moeten zijn om dat gemis niet meer te hebben?
Heb jij enig idee waar het precies omgaat? Ik hoor het graag! Stuur me even een mail als je het weet (info@vandamcoaching.com).
Wie weet kan ik er in een volgende blogpost meer aandacht aan besteden.
‘46.000 ontslagen in financiële sector’, las ik in NRC Handelsblad. Dat de financiële sector krimpt, was allang duidelijk, maar zo fors? Sinds 2009 is de werkgelegenheid maar liefst 12,3% gedaald!
Het ergste is nog wel dat de werkgelegenheid naar verwachting niet op het oude niveau zal terugkeren.
Elders slaat de schrik van de Zuidas zijn slag al. Hoogopgeleide professionals (accountants, marketing consultants, fiscalisten, advocaten of professionals die werken bij een bank of verzekeraar) komen langzaam maar zeker in zijn greep. Wie stil blijft zitten, gaat vanzelf de gevarenzone in en dreigt afhankelijk van hem te worden.
Als professional wordt je dan op een nogal ongebruikelijke manier aan werk geholpen. Èn op een wel hele nieuwe manier naar je werk vervoerd:
Mijn advies als coach: leun niet achterover en doe je voordeel met de 8 tips hieronder, vóórdat de mobiele banenmakelaar zijn werkgebied naar de Zuidas uitbreidt.
Hoe houd je de schrik van de Zuidas op afstand?
Verklein het degradatierisico en wordt geen oproepkracht voor de Zuidas:
bedenk hoe je je onderscheidingsvermogen kunt vergroten,
werk aan je employability: netwerk onderhouden, opleidingen volgen,
werk aan minder sterke punten van jezelf nadat je een persoonlijke sterkte zwakte analyse hebt gemaakt en vergroot je persoonlijke effectiviteit,
stel je open voor nieuwe ideeën en vraag feedback,
concretiseer en communiceer je ambities zodat je voor nieuwe ervaringen wordt gevraagd, en niet alleen voor projecten die je al hebt gedaan,
bedenk een goede pitch met een paar positieve dingen over jezelf, je werk en voorbeelden van jouw resultaten en prestaties, waarmee je duidelijk maakt waarom jij de aangewezen persoon voor promotie bent. Als jouw prestaties je leidinggevende koud laten, is het tijd voor de volgende tip!
“Kun jij drie dingen noemen waar je echt trots op bent in je werk als fiscalist?” Ik vraag het aan een ex-collega die nog fiscalist is. Er valt een stilte. Daarna volgt een reactie in de trant van:
‘ach, wat heet trots?’;
‘nou, er zijn weinig hoogtepunten om trots op te zijn’;
‘nee, een carrièreswitch lijkt me wel heerlijk, alleen geen idee wat ik echt wil; ik kan niet veel anders, niemand zit op een belastingadviseur te wachten’.
Als je het slim aanpakt, kun je het roer echt compleet omgooien. Ongeacht specialistische opleiding en ongeacht je leeftijd een carrièreswitch kan bijna altijd. Lees de tips hieronder.
Carrièreswitch, waarom zou je als fiscalist?
Je verdient goed en berevervelend is het werk ook weer niet. Als je het nog naar je zin hebt, zou ik dan ook niet switchen.
Een ander verhaal wordt het als je bent uitgekeken op je werk. Juist dan kan loopbaanverandering veel energie en voldoening geven.
Het is nooit te laat. Zelf ben ik 22 jaar fiscalist geweest. Ik was de 40 gepasseerd toen ik mijn carrièreswitch maakte. Het werkte voor mij. Het kan ook voor jou werken, ook als je nu niet weet wat je wilt.
10 tips voor een carrièreswitch
1. Maak een lijst van wat je wel en niet leuk vindt aan je werk als fiscalist.
Analyseer waarom je een carrièreswitch wilt. Is het steeds weer die NTFR of V-N moeten lezen? Uren schrijven? Veel achter een computer binnen zitten? Teveel compliance werk vanwege SEC, SOX, QRM of cliënt acceptance procedures?
Heb je te weinig klanten of klussen die zorgen voor een bore-out? Is de werkdruk juist te hoog, zijn werkdagen te lang of speelt zingeving een rol?
Maak een lijst van alle plus en minpunten. Het doel hiervan is erachter komen
✓ wat je belangrijk vindt, ✓ wat je motiveert ✓waar je wel en niet enthousiast van wordt.
2. Maak een persoonlijk financieel overzicht
Een fiscalist verdient goed, maar een gouden kooi kan een rem op je ontwikkeling zetten terwijl je meer kan verdienen dan je echt nodig hebt.
Maak daarom eens een overzicht waarin je maandelijks je inkomsten uitgaven en vermogen bijhoudt. Welk minimum maandbedrag heb je nodig om in essentiële behoeften te voorzien? Hoe lang kun je het uitzingen op je huidige vermogen?
Belangrijke informatie als je bijvoorbeeld een opleiding voor een ander vak wilt financieren, of een buffer wilt hebben als je zelfstandige wordt.
3. Een carrièreswitch OK, maar denk niet meteen in andere functies
Een carrièreswitch van fiscalist naar webdesigner, business developer of welke functie dan ook: denk er niet aan! Niet van functie naar functie denken, maar eerst een gedegen zelfevaluatie doen, waarbij je antwoord op de 6 essentiële loopbaanvragen (zie punt 10 hieronder) krijgt, is veel verstandiger.
Eerst alle aandacht richten op je persoonlijkheid en werkwensen en daarna kijken naar potentiele werkzaamheden die daarmee matchen.
4. Globale analyse van potentiele carrièreveranderingen
Een globale analyse van die negen mogelijkheden levert nuttige informatie op. Als je nu bijvoorbeeld last hebt van een bore-out, kun je het als fiscalist elders natuurlijk prima naar je zin hebben als je een leuk cliëntenpakket hebt. Compleet het roer omgooien is niet altijd nodig.
5. Zie jezelf als product op de arbeidsmarkt en beschrijf jouw productkenmerken
Wat zijn sterke punten en competenties die je zo mee kunt nemen naar een andere baan? Hoe meer kernkwaliteiten en competenties je kunt etaleren, hoe makkelijker de carrièreswitch.
Talenkennis, commercieel gevoel, doorzettingsvermogen, plannen, besluitvaardigheid etcetera, zet alles op een rij.
6. Gebruik loopbaantests die loopbaanprofessionals zelf ook gebruiken
Nog beter inzicht krijg je met vier gevalideerde loopbaantesten die je binnen 90 minuten hebt ingevuld. Ruim 80 pagina’s nuttige testrapportage maken een doordachte beslissing over een carrièreswitch een stuk gemakkelijker.
Gebruik het gereedschap van loopbaanprofessionals. Doe een kleine investering ( € 127,05) in jezelf en doe vier loopbaantests
✓ Big Five persoonlijkheidstest, ✓ werkwaardentest, ✓ beroepskeuzetest en ✓ competentietest:
Nadere details over deze tests vind je hier: Loopbaantests.
7. Praat met andere fiscalisten die een carrièreswitch hebben gemaakt
Laat je inspireren door ervaringen van fiscalisten die al een carrièreswitch hebben gemaakt. Praat met ze. Waar liepen zij tegenaan? Hoe kijken zij terug op hun loopbaanverandering? Welk advies kunnen ze jou geven?
8. Maak een concreet actieplan
Op basis van alle informatie die je tot nu toe hebt verzameld, bepaal je de voor jou geschikte carrièreswitch. Schrijf een actieplan op basis van jouw persoonlijke marketingmix, waarin de vier “P’s” concreet zijn ingevuld:
Product → Wat heb ik aan te bieden?
Plaats → Waar zou ik willen werken?
Prijs → Wat mag het mij kosten?
Promotie → Hoe laat ik weten dat ik in de markt ben?
Heb je bijscholing nodig? Welke netwerkactiviteiten ga je verrichten? Noteer alle acties die nodig zijn om op die plek te komen.
9. Waardeer het goede uit je huidige baan
Ondanks frustraties in je huidige werk, heb je ook dingen geleerd die je mooi meebrengt naar een andere functie. Met sommige collega’s kun je goed door de bocht en wellicht heb je met een aantal in de loop van de tijd een kameraadschappelijke band opgebouwd.
Ook als je besloten hebt dat je niet langer achter gaat zitten wachten totdat je werk verandert, mag je deze positieve punten best koesteren.
10. Investeer in jezelf en doe een loopbaantraject
Investeer in jezelf en doe een loopbaantraject als je het professioneel wilt aanpakken. Het liefst natuurlijk bij een loopbaancoach die ervaring heeft met fiscalisten en jou kan helpen systematisch antwoord te vinden op 6 essentiële vragen:
✓ wie ben ik, wat voor persoon ben ik, wat past bij mij? ✓ wat drijft mij, wat wil ik, wat zijn mijn interesses? ✓ wat kan ik? ✓ welke zaken geven zin aan het leven? ✓ welke levens- en werkwaarden vind ik belangrijk? ✓wat weerhoudt me nog en hoe ga ik daarmee om?
Met zo’n investering maak je een doordachte beslissing waar je jarenlang plezier van hebt. En als je precies weet wat je wilt en wat je moet doen om op de juiste plek te komen, is het daadwerkelijk het roer omgooien veel gemakkelijker.
11. Bonustip: gratis e-book
Ga naar het aanvraagveld rechtsboven, en ontvang het e-book gratis in je inbox.
Mijn eigen carrièreswitch als fiscalist
Als fiscalist was ik specialistisch opgeleid, had een goedbetaalde baan en was goed in een vak dat mij gemakkelijk afging. Toch heb ik het roer compleet omgegooid omdat er een verschil is tussen goed verdienen, goed zijn in je vak en je werk leuk vinden.
Als voormalig fiscalist constateer ik dat mijn carrièreswitch zich nu dubbel en dwars uitbetaalt in de vorm van:
✓meer werkplezier, ✓ veel meer motivatie, en ✓ veel voldoening in mijn werk.
Uit eigen ervaring ken ik de mitsen en maren die aan een carriereswitch kleven. Dat is heel waardevol omdat ik nu als loopbaanbegeleider anderen help met een concreet plan van aanpak voor een carrièreswitch.
In loopbaantrajecten staan coachgesprekken centraal, en aanvullend loopbaantests. Loopbaantests zijn waardevol om zicht te krijgen op iemands beroepspersoonlijkheid, wensen op werkgebied en competenties.
Niet iedereen die een loopbaanverandering wil en niet goed weet wat precies, wil investeren in een compleet loopbaantraject. Dat hoeft ook niet altijd: laagdrempelig, gewoon thuis en zonder hoge kosten kun je ook verder komen.
Wel loopbaantests, maar geen loopbaantraject?
Regelmatig krijg ik de vraag of de loopbaantesten die ik loopbaantrajecten gebruik ook beschikbaar zijn zonder een heel loopbaantraject te starten.
Aan de ene kant ben ik wat terughoudend omdat loopbaanadvies maatwerk is. Aan de andere kant: zelf ben ik geheel op eigen kracht van carriѐre geswitcht zonder advies van wie dan ook. Aangezien er duidelijk vraag naar is, stel ik je daarom in de gelegenheid vier loopbaantests te maken zonder dat je een compleet loopbaantraject doet
Zelf aan de slag met 4 loopbaantests
Jouw investering voor deze vier loopbaantests is € 105 (exclusief 21% BTW).
Vraag nu het pakket aan door je gegevens hieronder in te vullen. Hierna ontvang je per mail info over de betaling en toegang tot de online tests.
Nadere details loopbaantests
Met deze actie heb je toegang tot de volgende loopbaantests die ik inzet bij loopbaanbegeleiding:
Big Five Persoonlijkheidstest
Werkwaardentest
Beroepskeuzetest
Competentietest
Elke test vul je online in en levert een op jouw persoon toegespitst rapport op.
Big Five Persoonlijkheidstest
De Big Five Persoonlijkheidstest levert een helder rapport van 15 pagina’s op. Op basis van 30 kenmerken geeft dit rapport inzicht in je persoonlijkheid en welk werk bij je past.
Als bonus wordt in een aanvullend rapport (16 pagina’s) de persoonlijkheidsscore afgezet tegen 8 werkprofielen. Overweeg je als ZZP’er aan de slag te gaan, dan krijg je met het aanvullende rapport inzicht in hoe jouw persoonlijke score zich verhoudt tot een wenselijke score voor algemeen zelfstandig ondernemerschap, zoals goed met mensen omgaan, een netwerk onderhouden en opbouwen om aan werk te komen, prestatiedrang en werkzaamheden effectief tot een einde brengen.
Werkwaardentest
Wat iemand belangrijk vindt terug te vinden in werk heeft een sterk voorspellende waarde voor beroepsinteresse. Het testrapport (19 pagina’s) geeft inzicht in het belang dat jij hecht aan: creativiteit, afwisseling, structuur, autonomie, zelfontwikkeling, invloed, balans werk en privé, financiële beloning, zekerheid, prestige, prestaties, arbeidsomstandigheden, relaties op het werk en altruïsme
Verder zet het rapport jouw persoonlijke score af tegen vier veel voorkomende werkprofielen (‘ambitie’, ‘zelfstandig’, ‘conventioneel’, ‘mensgericht’).
Beroepskeuzetest
De beroepskeuzetest is gebaseerd op de wereldwijd veel gebruikte RIASEC theorie van Dr. J. Holland, en resulteert in een rapport (19 pagina´s) dat inzicht geeft in welk soort beroep bij je past. Op basis van activiteiten die het meest aanspreken, daadwerkelijke dagelijkse gedrag en zaken die specifiek voor jou als persoon in een werkomgeving van belang zijn, wordt een totaalscore bepaald die je uiteindelijke persoonlijkheidsprofiel weergeeft. Verschillende persoonlijkheidsprofielen én daarbij passende beroepen worden in het rapport besproken.
Competentietest
Deze test genereert een rapport (14 pagina’s) met jouw competenties op volgorde van persoonlijke score (m.b.t. opmerken, initiatief nemen, analyseren, beslissen, creëren, plannen en organiseren, volhouden, flexibel reageren, functioneren onder spanning, mondeling communiceren, schriftelijk communiceren, helpen, netwerken, controleren, leidinggeven, zelfsturing en –ontwikkeling).
Hiermee krijg je beter inzicht in welk werk passend is. Competenties waarop je laag scoort, kunnen aandachtspunten zijn voor verbeterplannen. Per competentie worden dan ook concrete ontwikkeltips gegeven.
Meer informatie over de tests vind je hier: loopbaantests.
Dit is het tweede deel van een drieluik en borduurt voort op de informatie verkregen nadat de 9 mogelijkheden voor loopbaaninvulling op een rij zijn gezet.
Nu komen de volgende stappen:
minpunten van je huidige baan inventariseren,
die minpunten afzetten tegen de andere mogelijkheden,
haalbaarheid, risico, en benodigde tijd bepalen van alle 9 opties.
In deel 3 komen kernkwaliteiten en kernkwadranten aan bod.
Minpunten van huidige baan inventariseren
Meestal kost dat niet zoveel hoofdbrekens: opsommen waarom je het nu niet leuk hebt in je werk, wat belangrijke nadelen zijn en waar je het liefst vanaf wilt. Zeg maar alles wat werkplezier verlagend is. Maak een lijst waarin elk minpunt een probleemnummer krijgt. Dat kan er bijvoorbeeld als volgt uitzien:
Probleem 1: te veel stress Probleem 2: te weinig persoonlijke uitdaging Probleem 3: te laag inkomen Probleem 4: geen promotie meer mogelijk etc.
In een tabel worden alle problemen afgezet tegen de 9 loopbaanrichtingen waaruit je kunt kiezen met daarbij een indicatie in hoeverre de afzonderlijke opties de problemen wel of niet kunnen oplossen. Dit kun je schematisch aangegeven met een +/ – /?
+ = deze optie lost het probleem op – = deze optie lost het probleem niet op ? = deze optie kan het probleem oplossen
Resultaat in matrixvorm is dan bijvoorbeeld:
Optie 1: zelfde loopbaan en branche
Optie 2: zelfde loopbaan en andere branche
Optie 3: andere loopbaan en zelfde branche
Optie 4: andere loopbaan of andere branche
Optie 5: ZZP/zelfde branche
Optie 6: ZZP/andere branche
Optie 7: studeren of parttime job
Optie 8: minder nadruk op werk, meer privé
Optie9: huidig werk blijven doen.
Probleem 1
+
+
–
?
–
+
?
+
–
Probleem 2
?
+
+
–
?
+
–
–
?
Probleem3
+
+
?
–
+
?
+
–
_
Probleem 4
_
?
+
+
+
+
?
–
+
Matrix 9 mogelijkheden voor invulling loopbaan/oplossing problemen huidige loopbaan
Haalbaarheid, risico, benodigde tijd van de 9 opties bepalen
Het beeld wordt nog scherper als je voor alle 9 loopbaanmogelijkheden de haalbaarheid, het risico en de benodigde tijd onder de loep neemt:
Haalbaarheid: hoe eenvoudig is het om een optie werkelijkheid te doen worden? Uitgedrukt in een getal op een schaal van 1 tot 10, waarbij 1 niet haalbaar is en 10 zeer goed haalbaar is.
Risico: hoe hoog is het risico op een 1-10 schaal? Een andere baan in een andere branche heeft een ander risicoprofiel dan een soortgelijke baan als de huidige in dezelfde branche. En het risico van voor jezelf beginnen hangt af van ondernemingsvaardigheden, de markt die er is voor je bedrijf, de toegevoegde waarde die jij als persoon hebt ten opzichte van concurrenten etc., dus dat risicoprofiel zal over het algemeen hoger zijn dan eenzelfde functie bij een ander bedrijf in loondienst.
Benodigde tijd, uitgedrukt in maanden.
Dit alles wederom in matrixvorm:
Haalbaarheid
Risico
Benodigde tijd (mnd)
Optie 1
Optie 2
Optie 3
Optie 4
Optie 5
Optie 6
Optie 7
Optie 8
Optie 9
Matrix: Haalbaarheid, risico en benodigde tijd voor de 9 opties
Met het totaaloverzicht kun je nu snel zien welke optie voor jou het meest haalbaar is, met het minste risico, in de kortste tijd en welke optie het beste jouw problemen oplost.
Dit alles is een nogal analytische benadering om een gewenste verandering van je loopbaan in kaart te brengen. Maar het dwingt je wel systematisch naar potentiële mogelijkheden te kijken en oplossingen te vinden en kan waardevolle informatie opleveren voor de gewenste toekomst. Het geeft inzicht in waar je vanaf wilt, wat je daarvoor in de plaats wilt, in welke richting je dit wilt zoeken en welke risico’s je bereid bent te nemen.
Het belang van kwaliteiten
Welke optie je uiteindelijk ook kiest, over het algemeen is het zo dat je het best tot je recht komt in een functie die aansluit op jouw kwaliteiten. Als je bijvoorbeeld vriendelijk en gevoelig bent, zal een functie waar zorgzaamheid een vereiste is mogelijk goed bij je passen. Kwaliteiten kunnen inzicht geven in de kant die je uiteindelijk op wilt, dus ken je kwaliteiten.
Ook als je niet besluit van loopbaan te veranderen, is het waardevol je kwaliteiten te kennen omdatze veel inzicht geven in uitdagingen die ontwikkeld kunnen worden en daarmee alsnog ervoor kunnen zorgen dat je happy bent in je huidige baan.
Professionals die met passie en plezier werken, zijn er in geslaagd hun wezenlijke kwaliteiten in te zetten. Ze weten die dagelijks te gebruiken.
Volgende week daarom meer over het achterhalen van sterktes, zwaktes en uitdagingen via kernkwadranten.
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
Creative Problem Solving (CPS) en de Disney strategie (DS) zijn prima inzetbaar bij loopbaantwijfels. Handig als je te weinig uitdaging en teveel routine ervaart in je huidige baan en wilt nadenken over loopbaanalternatieven. Beide technieken leren je op een creatieve manier te kijken in kansen in plaats van (blijven) denken in problemen. Heel waardevol, want When you doubt your power, you give power to your doubt!
Intuïtieve denkboosters als CPS en DS laten zich prima combineren met een meer analytische benadering. Deze en komende week vijf analytische denkkaders waarmee professionalsmet loopbaantwijfels een breder perspectief krijgen:
De 9 opties voor het invullen van je loopbaan op een rij zetten.
Voor- en nadelen van die 9 opties inventariseren.
Minpunten van je huidige baan inventariseren.
Haalbaarheid, risico, benodigde tijd van de 9 opties bepalen.
Kernkwadranten gebruiken.
In deel 1 van een drieluik behandel ik vandaag de 9 opties voor het invullen van je loopbaan en de voor- en nadelen van die 9 opties. Volgende week bespreek ik de inventarisatie van minpunten van de huidige baan en het bepalen van haalbaarheid, risico en benodigde tijd van de 9 opties. Over 2 weken sluit ik af met kernkwaliteiten en kernkwadranten.
9 mogelijkheden om een loopbaan in te vullen
Je wilt iets anders, leuker werk of iets nuttigers doen. Dan is het goed om eerst een globaal overzicht te maken van theoretische mogelijkheden. Ongeacht het werk dat je nu doet, kun je kiezen uit 9 mogelijkheden om je loopbaan in te vullen.
Een zelfde (loop)baan in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Een zelfde (loop)baan in een andere industrie/werkzaamheid.
Een andere (loop)baan in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Een andere (loop)baan in een andere industrie/werkzaamheid.
Eigen onderneming starten/ZZP’er in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Eigen onderneming starten/ZZP’er in een andere industrie/werkzaamheid.
Terug gaan naar school gecombineerd met een parttime job.
Minder nadruk op werk leggen en meer nadruk op privé/persoonlijk leven.
Blijven.
Als je de verschillende opties tot verbeelding laat komen, kun je nagaan welke het meest aanspreekt om je loopbaan in te vullen. In een eerdere blog gaf ik als voorbeeld een fiscalist die zo op het idee kan komen om business developer te worden, modedesign te gaan studeren etc.
Wellicht wil je meerdere opties combineren. Bijvoorbeeld in dienstbetrekking werken en parttime een eigen bedrijf opzetten.
Bij elke optie kun je ook besluiten dat anders invullen betekent dat je meer kijkt naar de kwaliteit van je leven en van fulltime naar parttime werken gaat. Of in plaats van een promotie tevreden bent met een demotie, zodat je meer tijd over hebt voor je hobby’s of andere dingen die belangrijk zijn.
Voor- en nadelen van die 9 opties inventariseren
Nog breder wordt het perspectief zodra alle voor- en nadelen van de 9 opties zijn geïnventariseerd. Fantaseer, bedenk en schat voor jezelf in wat voor- en nadelen van de afzonderlijk opties (kunnen) zijn. Zet je meest optimistische bril op voor de voordelen. Voor opsporen van nadelen ben je zo pessimistisch mogelijk. Voordelen kunnen bijvoorbeeld zijn:
Hoger salaris mogelijk,
Een nieuwe werkomgeving,
Inspirerend werk,
Meer vrijheid,
Nieuwe vaardigheden.
Voorbeelden van nadelen zijn:
Statusverlies,
Langere werkdagen,
Veel moeten leren voordat succes mogelijk wordt,
Aanpassen aan een nieuwe organisatie,
Moeten verhuizen.
Als alle voor- en nadelen op een rij staan, krijgen de verschillende opties meer inhoud. Ze gaan ook meer leven.
Als je dit eenmaal hebt gedaan, sta je vervolgens stil bij onderstaande vragen:
wat maakt dat je huidige loopbaan niet optimaal is?
wat wil je daarvoor in de plaats hebben?
is dat realistisch en haalbaar en wat je daarvoor opgeven?
Daarover volgende week meer.
Quick fix?
Het zou mooi zijn als je met een paar snelle ie-wie-waai trucs helder in kaart kan brengen welke loopbaanrichting het meest geschikt is. Het bovenstaande en de blogs van de komende twee weken zijn absoluut behulpzaam, maar laten we realistisch zijn, een quick fix bestaat niet.
Helder in kaart brengen van de optimale loopbaanrichting is het probleem niet. Dat lukt heel goed met een loopbaantraject. Maar professionals die bij mij een loopbaantraject doen, investeren niet alleen geld in zichzelf (een normaal loopbaantraject kost netto rond de € 900) maar besteden ook de nodige tijd aan:
6 intensieve coachgesprekken,
het maken van 4 loopbaantests (Beroepskeuze test, Big Five Persoonlijkheidstest, Werkwaardentest, Competentietest),
het uitwerken van 15-20 opdrachten die inzicht geven in eigen kwaliteiten, uitdagingen, talenten, interesses, belangrijke werkwaarden, werktype, het ideale werkprofiel en wat iemand echt wil.
De tijd en energie die iemand er in steekt, betaalt zich echter dubbel en dwars terug. Aan het eind van het traject ligt er een concreet actieplan voor de ideale baankeuze en een stappenplan om te gaan doen wat iemand echt wilt.
Geen quick fix, maar aan de ene kant: hoe groot is de investering in tijd en geld nu werkelijk als je die afzet tegen de rest van een werkzaam leven? Aan de andere kant wil je er toch niet aan denken dat je in een baan blijft hangen waarin je je ongelukkig voelt?
Als het niet lekker loopt in je werk dan merk je dat vanzelf aan je humeur, motivatie en je energieniveau. Een tijdelijke dip op zijn tijd kan, maar als het lang blijft duren, is er meer aan de hand. Tijd om er dan wat aan te doen. De meest radicale oplossing is het roer compleet omgooien.
Je moet da wel heel duidelijk weten wat je wilt en geloven in jezelf. En bovenal: in staat zijn om actie nemen, niet terug te schrikken als het even tegenzit, maar met de juiste mindset door blijven gaan.
De grootste hobbels voor een carrièreswitch: (1) een goedbetaalde baan, (2) een langdurig dienstverband
Een veilige baan in ruilen voor iets heel anders doe je niet zomaar. De allergrootste hobbel voor een carrièreswitch is een goedbetaalde baan of een baan die je al langere tijd uitoefent, want dan zijn er potentieel drie factoren die je tegenhouden:
je hebt door al de jaren heen expertise opgebouwd door opleiding, training en hard werken;
je expertise en steeds betere werkprestatie wordt beloond;
je wordt gerespecteerd door collega’s en cliënten vanwege die expertise en dat voelt als een veilig sociaal systeem.
Hierdoor ben je als het ware geprogrammeerd om in dezelfde werk- en sociale omgeving te blijven. Daarbij komt dat je levensstijl, uitgavenpatroon en gewoontes direct gekoppeld zijn aan je huidige baan. Dat geeft een gewenning die werkt als een soort verslaving. Tegelijkertijd kan het zo zijn dat je je goedbetaalde baan eigenlijk helemaal niet leuk vindt. Maar ja, je verdient ieder jaar meer, je levensstijl gaat alsmaar omhoog en kun je eigenlijk wel iets anders dan het specialistische werk waar je ooit voor gekozen hebt?
Je image raakt steeds nauwer verbonden met je huidige baan. Secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een auto, smartphone, interne opleidingsmogelijkheden, bedrijfsrestaurant, bedrijfsfitness etc. kleven als lijm aan je. Zo blijf je jaar in jaar uit in een baan hangen die je stiekem niet zo leuk vindt.
De keuze voor een carrière-switch is geen gemakkelijke, maar als je je goed voorbereidt, is een ommezwaai vrijwel altijd mogelijk en de moeite waard!
Ervaring met mijn eigen carrièreswitch
Zelf heb ik na 22 jaar een goedbetaalde baan als fiscalist achter me gelaten om mijn eigen coachpraktijk te beginnen. Ik ken alle hobbels, belemmeringen en bedenkingen en inderdaad ook voor mij is het geen gemakkelijke beslissing geweest. Veel zelfonderzoek verrichten, dingen op een rij zetten, een beslissing nemen, nieuwe opleidingen volgen. Weg vertrouwde comfortabele leventje en gaan met die banaan. Hoe ik nu terug kijk op mijn carrièreswitch?:
ik vond het leuk om een totaal ander vak te leren, nieuwe mensen te leren kennen, nieuwe vaardigheden op te doen en dagelijkse routine te verruilen voor persoonlijke ontwikkeling.
mijn carrière-switch heeft mijn werkplezier verhoogd, ik krijg energie door bezig te zijn met iets wat ik als zinnig ervaar i.p.v. van een baan met focus op output, hoge productiviteit en winstmaximalisatie als driver.
zelf beslissen wat ik wil en belangrijk vind is belangrijk voor mij; mijn carrièreswitch heeft mogelijk gemaakt dat ik doe wat ik belangrijk vind, niet wat de omgeving van mij wil.
Kortom, het is allemaal zeer de moeite waard geweest!
Natuurlijk denk je aan wat het je allemaal kost om je baan op te zeggen (salaris, auto, status, zekerheid, vertrouwde omgeving). Maar bedenk ook eens wat het je kost om tot je pensioen in een baan te blijven waar je je niet helemaal gelukkig in voelt.
Recent lunchte ik met een oud-collega die ooit begonnen was als fiscalist, daarna bij verschillende banken werkte en uiteindelijk gespecialiseerd was geraakt in structured finance projecten. In het begin best boeiend, maar zo vertelde hij, nu ervaart hij dat toch heel anders.
Het begon al bij de tweede bank waar hij ging werken. Banden met collega’s waren niet hecht, de één wist nauwelijks wat de ander deed, ieder deed zijn eigen ding. Hij verliet de bankwereld en specialiseerde zich in structured finance projecten. Een intellectuele verademing in het begin, maar nu zijn het routine klussen geworden. In wezen behelst zijn werk niet meer dan schuiven met papier. Het verdient als een gek, maar hij heeft er genoeg van. Hij wil wat anders.
Wat hieruit duidelijk wordt is dit: ook al heb je bij de keuze van je carrière de juiste keuze gemaakt, dat is nog geen garantie dat dat voor altijd zo blijft. Om een aantal redenen kan het verstandig zijn je huidige loopbaan een andere richting te geven.
Je kunt aan een carrière verandering denken als ….
Je leven is veranderd.Aan het begin van je loopbaan kan je leven er heel anders uitzien dan nu. Als je single bent kan van hot naar her reizen heel leuk zijn, maar wat als je bent gaan samenwonen en een gezin gesticht hebt? Een meer gezinsvriendelijke baan kan dan beter passen.
De arbeidsmarkt is veranderd. Fiscalisten die 10 jaar geleden begonnen met werken werden met open armen ontvangen en daarvóór al in de watten gelegd toen ze nog studeerden en Big Four kantoren in een schaarse markt in dezelfde vijver zaten te vissen. Inmiddels zijn er meer fiscalisten dan er werk is, zijn uurtarieven hoger dan klanten bereid zijn te betalen en zijn bepaalde werkzaamheden grotendeels vervallen (bijv. boekenonderzoeken die door horizontaal toezicht in het rariteitenkabinet beland zijn) of verplaatst naar het buitenland. De vooruitzichten zijn daardoor minder rooskleurig geworden. Het kan tijd zijn om naar wat anders uit te kijken.
Je hebt last van een bore-out. In het begin was alles nog nieuw, je leerde veel en ontwikkelde jezelf volop. Maar dat gevoel is er niet meer, het werk is routine geworden. Misschien toch beter om iets inspirerenders te zoeken, iets waarin je weer kunt leren?
Je zit tegen een burn-out aan. Het werk is zo stressvol geworden, de organisatie waarin je werkt wordt gestuurd op cijfers. Meer doen, met minder mensen in minder tijd heeft de werkdruk opgeschroefd. En dat voel je aan den lijve als je ‘s avonds uitgeput op de bank hangt. Voor je mentale en fysieke gezondheid is het goed om wat anders te gaan doen.
Je hebt weinig carrièreperspectief meer. Het geijkte carrièrepad is bewandeld, je bent op een eindrang aangekomen. Motivatie door een promotie zit er niet meer in. Integendeel er wordt gesproken over demotie: hetzelfde werk blijven doen met inlevering van salaris. Een carrière verandering kan weer nieuwe uitdagingen opleveren.
Je financiële behoefte is veranderd. Je verdient geld als water, meer dan je echt nodig hebt. Het banksaldo groeit maar papier is geen werkplezier. Financiële zekerheid is minder belangrijk geworden, voldoening in je werk des te meer. Als die voldoening niet in je huidige baan te vinden is, is het goed om naar iets uit te kijken waar je meer warm voor loopt.
Je behoefte aan zelfstandigheid is groter geworden. In het begin van je loopbaan stoorde het volgen van bepaalde regels en procedures niet zo. Leidinggevenden die zich bemoeien met hoe jij je werk doet en allerlei geneuzel op bijvoorbeeld risk & compliance gebied vind je nu echter irritant. Je wilt zelf bepalen wat je doet en hoe je iets aanpakt. Uitkijken naar een baan met meer zelfstandigheid of de stap naar ZZP’er worden kan beter bij je passen.
Gezelligheid en werksfeer is ver te zoeken. Er heerst nauwelijks teamgeest en wat je stoort zijn de hoge productiviteitseisen, politieke spelletjes en gebrek aan openheid in de organisatie. Soms lijkt het wel of je in een mortuarium rondloopt. Zoeken naar een meer enerverende werkomgeving kan een flinke verbetering opleveren.
Je talent, kennis en vaardigheden kun je onvoldoende inzetten. In de jaren achter je heb je jezelf verder ontwikkeld. Omdat je meer in je hebt dan je huidige werk vraagt, mis je voldoening. In een andere baan zul je je lekkerder voelen omdat die beter past bij wie je bent en wat je kunt.
En dit lijstje is nog niet eens uitputtend. Je zou er triest van worden ….. tenzij je NU besluit er echt iets aan te gaan doen.
Misschien denk je ‘ik heb geen tijd om hier goed over na te denken’ en komt het er niet van. In feite is dit geen gebrek aan tijd, maar gebrek aan rust. Neem een voorbeeld aan een atleet. Die pauzeert even om te voelen hoe het staat, hoe het parcours er uit ziet etc. Zonder dat kan hij niet goed presteren. Rust zorgt voor helderheid, prioriteiten stellen en doordachte keuzes maken. Gun jij jezelf die rust? De allereerste stap kost je niet eens tijd: het nemen van een besluit en eerlijk antwoorden op de vraag: kies ik ervoor dat het anders moet of laat ik het maar zo?
Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?
In Skyfall zien we Eve Moneypenny een opvallende carrièreswitch maken. Is zij in het begin van de film nog geheim agente in actie, aan het slot is zij M’s secretaresse geworden. Een move die in werkelijkheid nog denkbaar is, maar hoe waarschijnlijk zou het omgekeerde zijn?
Het glazen plafond is soms een lastig obstakel. Door allerlei onzichtbare barrières is doorgroeien naar topfuncties in bedrijven en overheidsorganisaties voor vrouwen vaak lastig. Daarom 10 carrière tips voor ambitieuze vrouwen, bedacht door …… Mrs Moneypenny.
Op weg naar Women Leadership?
Toen ik bij Ernst & Young werkte werd in de organisatie aandacht besteed aan het glazen plafond. Aan de top was het nogal een mannenbolwerk dus men vond het hoog tijd hier iets aan te doen. In 2005 kregen vrouwelijke collega’s een Women Leadership Programma aangeboden gericht op acties en initiatieven om het aandeel van vrouwen in managementposities binnen E&Y te laten toenemen. Een mooi initiatief maar misschien ook een beetje de HR-hype van het moment? Later hoorde ik er al minder over. De aandacht gaat alweer naar iets anders uit. Het nieuwe werken, Diversity & Inclusiveness, Job Crafting, you name it.
Of het glazen plafond te wijten is aan de organisatiestructuur en/of een samenspanning van mannelijke collega’s is nog maar de vraag. Wellicht komen op sommige posities mannelijke eigenschappen beter van pas. Zijn veel vrouwen (mannen ook trouwens) misschien veel gelukkiger in een zogenaamd ‘mindere’ baan en schrikt een toppositie met werkweken van minimaal 60 uur hen een beetje af? Is status in het werk minder belangrijk dan sociale contacten onderhouden buiten het werk? Of heeft het te maken met minder zelfvertrouwen?
Hoe dan ook, zonder vrouwen aan de top kan het best saai zijn. Vrouwelijke eigenschappen die in een organisatie niet alleen wenselijk maar ook effectiever zijn, krijgen zo onvoldoende kans. Vrouwen aan de top zijn nog steeds ondervertegenwoordigd. Vorige week publiceerde Harvard Business Review een top 100 van best presterende CEO’s in de wereld. Slechts 2 vrouwen (op plaats 9 resp. 98) staan in die lijst!
Mrs Moneypenny’s tips
Hopelijk wordt die top 100 lijst in de nabije toekomst evenwichtiger met de carrière tips uit het boek Mrs Moneypenny’s Careers Advice for Ambitious Women. Mrs Moneypenny is het pseudoniem van Heather McGregor, een voormalig investment banker en nu o.a. columnist van de Financial Times, business commentator op BBC Radio2 en docente bij Londen Business schools. Moneypenny geeft de volgende tips:
1. Zorg dat je gekwalificeerd bent.Succesvolle vrouwen met alleen een secretaresseopleiding zijn een uitzondering. Een kwalificatie geeft zelfvertrouwen, ondersteunt je bekwaamheid en helpt om belangrijke contacten te krijgen. Ook heel belangrijk is veel ervaring op doen
2. Bouw een netwerk op.Face-to-face contacten zijn belangrijk, dus ga er op uit om mensen te ontmoeten of organiseer zelf iets waar mensen op afkomen.
3. Het is nooit te laat.Ook op je 50e kun je nog iets nieuws gaan doen, zorg voor een persoonlijk doel. Als je wat anders wilt gaan doen, leg contact met iemand die jouw gewenste carrière al heeft en vraag om advies.
4. Leer ‘nee’ te zeggen.Vrouwen vinden dit vaak moeilijk omdat ze hun eigen behoeften vaak achterstellen bij die van anderen, maar nee kunnen zeggen helpt om hoger op de carrière ladder te komen. Nee zeggen is ook goed als het om seks op het werk gaat, maar dat betekent niet dat je je assets hoeft te verbergen. Onschuldig flirten kan juist helpen bij wat je wilt bereiken.
5. Je kunt niet alles hebben. Een CEO positie en tegelijkertijd concertvioliste en succesvol hersenchirurg zijn met een droompartner, een geweldig sexleven, brave kinderen en nog steeds top hockey spelen, is jezelf voor de gek houden. Hoe je je tijd besteedt, bepaalt hoe succesvol je carrière zal zijn. Stop met het werken aan work-life balance. Als je je prioriteiten kent en daar naar handelt, zul je je doel veel eerder behalen. Dus: weet wat je wilt, waarom je dat wilt en maak op basis daarvan je keuze.
6. Wees bereid om meer te doen dan een man. Vrouwen proppen vaak meer dingen in een dag, omdat zij nog steeds meer verantwoordelijkheid nemen voor zorgtaken. De oplossing: taken uitbesteden. Kinderdagverblijven en voor- of naschoolse kinderopvang mag je dan wel niet ideaal vinden, het is voor kinderen nog altijd beter dan gestreste ouders.
7. Beheer je eigen financiën.Je kunt je dan focussen op je carrière en het geeft vrijheid. Bovendien zijn veel vrouwen aan de top verantwoordelijk voor geld binnen een bedrijf. Een opleiding met een financiële achtergrond is waarschijnlijk de snelste manier om carrière succes te behalen.
8. Doe iets buiten je werk en familie. Het kan op het gebied van liefdadigheid, sport of kunst zijn, iets waarin je bent geïnteresseerd en goed is voor je carrière. Je breidt je netwerk uit en je krijgt vaardigheden die in een managementpositie goed van pas komen.
9. Promote jezelf. Alleen goed je werk doen, is niet genoeg. Besteed minstens 5% van de tijd aan je eigen PR. Zo krijg je meer invloed. Zorg ervoor dat profielen op internet up to date en aantrekkelijk zijn voor potentiele werkgevers. Neem zelf initiatief en vraag je leidinggevende om maandelijks bij elkaar te komen zitten voor een mentorgesprek. Hierin kun je naar voren brengen wat je de afgelopen maand bereikt hebt. Opdringerig? Kijk maar wat mannen doen!
10. Je kunt het niet alleen doen. Zorg voor een goed team om je heen, delegeer taken.
Waarschuwing voor mannen
Veel tips van Mrs Moneypenny zijn ook goed bruikbaar voor mannen. Hoewel ik ten aanzien van de assets van tip 4 denk dat voor mannen verbergen juist raadzaam is. Als het om de achterkant gaat zijn maar weinigen gecharmeerd van een bouwvakkers decolleté. En wat de voorkant betreft: voor je het weet heb je DSK-achtige toestanden. Ook goed voor een carrière beweging, maar dan wel scherp omlaag!
Jezelf promoten, tip 9
Wil je echt de top bereiken dan is flink wat zelfpromotie nodig. Of zoals Carolina Pruis het in haar boek Vrouw op de apenrots formuleert:
“Als je als vrouw (of als moeder, als man of als vader) een carrière wilt nastreven, laat dan luid en duidelijk weten wie je bent en wat je in huis hebt. Grijp de kansen die je geboden worden. Overwin je onzekerheid en je angst voor het nieuwe. Wees bereid hard te werken en je prioriteiten te verleggen. En verkies macht boven inhoud. Als deze keuzes je niet aanspreken, leg je dan neer bij het feit dat je niet bereid bent om de prijs voor een positie met macht te betalen.”
Teveel ego in het werk kan een aanslag op je werkplezier plegen. Het boek “Een van de jongens” van Cees van Lotringen is een triest praktijkvoorbeeld. Hoe het anders kan lees je in “Rijkdom is gratis” van Wendy Hobbelink & Martin Thoolen.
Ego in je werk
‘Een van de jongens’ gaat over Serge Bakker, een wel opgevoede, intelligente en succesvolle fiscalist die als concerndirecteur Fiscale zaken bij ABN Amro werkte. Hij liet zich – buiten het zicht van zijn werkgever en de fiscus – een paar miljoen op een Luxemburgse privé bankrekening betalen. Die beloning ontving hij voor zijn rol bij de aan-en verkoop van winstvennootschappen. De koper kon met de winstvennootschap een fiscale truc uithalen. Uiteindelijk betaalde de belastingbetaler dus.
“Wij denken ook aan jou” hadden companen die ook bij de handel betrokken waren tegen Bakker gezegd. En dat voelde als een warm bad. Zulke woorden kreeg hij bij de bank zelden te horen. Hij voelde zich daar niet voldoende gewaardeerd ten opzichte van collega’s die een hogere bonus kregen. Waardering was een gevoelige snaar voor Bakker die in zijn jonge jaren gebukt ging onder de gereserveerdheid van een vader. Die was altijd maar aan het werk. Bakker groeide op in een ouderlijk leeg aanvoelend huis. En dat anderen een hogere bonus kregen zat hem ook niet lekker.
Bakker had een welvarend leven maar kon geen weerstand bieden aan zijn hebzucht. Het OM weet hem op een gegeven moment te vinden. En vanaf dan wordt het warme bad een lauwe pisbak. Bakker verloor uiteindelijk alles: zijn baan, zijn villa in Hilversum, zijn huwelijk, zijn reputatie en zijn vrijheid. Hij kreeg 2,5 jaar gevangenis straf.
Eenmaal in de gevangenis maakte Bakker zich weer nuttig. Als enige hoogopgeleide man werd hij al snel een juridische vraagbaak voor medegedetineerden. Als hij op een ochtend terugkomt van het luchten, hangt er een plakkaat op de deur van zijn cel “Bakker voor al uw moeilijke vragen”. Hij voelt zich weer gewaardeerd, door boeven weliswaar, maar toch.
Achteraf pas besefte Bakker dat hij hebzuchtig was. Hij had onvoldoende tijd genomen voor reflectie en bezinning en zo de regie over zijn lot en leven verloren.
Ongetwijfeld zou Bakker met wat meer zelfreflectie en aandacht voor soul & spirit zijn loopbaan heel anders geëindigd hebben. En als pensionado terug kunnen blikken op een mooie loopbaan met veel werkplezier.
Ego plus soul & spirit in je werk
“Rijkdom is gratis” gaat over drie dimensies van je persoonlijkheid: ego-ziel-spirit. Met aandacht voor alle drie kun je anders met jezelf, een ander of een situatie omgaan.
Ego is een nuttig voor het:
✓ beschermen van jezelf, ✓ zorgen voor je behoeftes, ✓opkomen voor jezelf, ✓aanpassen aan je omgeving.
Maar als ego in de praktijk op de voorgrond staat kan het met je aan de haal gaan en leiden tot:
✓ gelijk willen hebben, ✓ je mooier voordoen, ✓snel iets persoonlijk nemen, ✓je meer of minder voelen, ✓te sterk gericht zijn op denken óf voelen, ✓leven in het verleden of toekomst.
Dat komt je werkplezier niet ten goede. Het boek bevat tips hoe je je ego kunt doseren, waardoor nieuwe keuzes in beeld komen en meer ruimte overblijft voor ziel en spirit.
Ziel staat voor een individueel pakket van ervaringen, inzichten, talenten, passies, verlangens en dromen. Hierbij horen kwaliteiten als puurheid, authenticiteit, enthousiasme, levendigheid en spontaniteit.
Geef je ruimte aan de ziel dan geniet je meer van het leven, voel je je vitaler en verdiep je contact met anderen. Aan de hand van een voorbeeld leggen de schrijvers uit wat de waarde van de ziel is voor iemand die jaren als consultant werkt maar daarop is uitgekeken. Zo wordt iets abstracts concreet gemaakt. Aandacht voor het zielsaspect leidt tot:
✓ inspiratie, ✓ bevlogenheid, ✓eigenheid tonen, ✓kracht of kwetsbaarheid delen, ✓verlangens en dromen komen tot leven.
Spirit laat zich moeilijker omschrijven, maar het bevat in ieder geval drie aspecten:
✓ helderheid van geest, ✓ realiseren dat niets hetzelfde blijft, ✓iets dat alles met alles verbindt.
Beoefenaars van vipassana meditatie of mindfulness zullen het begrip spirit wel doorgronden. Maar ook de lezende leek wordt inzicht verschaft met de beschrijving van een praktijksituatie waarin het project van een projectmanager vervalt vanwege een interne reorganisatie.
Rijkdom is gratis geeft meerdere van zulke praktijksituaties waarbij ziel en spirit wel of niet aan bod komen. Zo wordt duidelijk welke invloed alle dimensies – ego, ziel en spirit – hebben op leven en werk. De onderliggende boodschap van het boek is dat besef van de werking van ego, ziel en spirit het mogelijk maakt te kiezen hoe je er dagelijks mee omgaat. Door andere keuzes te maken kun je je effectiviteit vergroten.
Serge Bakker uit het eerste boek heeft die bewuste keuze duidelijk niet gemaakt. Dat is een dure les gebleken ….
‘Rijkdom is gratis’ is lezenswaardig voor iedereen die zich niet helemaal happy voelt in zijn werk.Het is prettig leesbaar en niet zweverig. Het bevat een heldere uitleg van krachten die je (professionele) leven bepalen.‘Een van de jongens’ is een goede waarschuwing: laat je ego je werkplezier niet vergallen.
Zin in een andere baan, toe aan iets heel anders, verkeerde richting gekozen? Als je meer werkplezier wilt krijgen kun je denken aan een carrière switch, maar het hoeft niet. In feite zijn er negen mogelijkheden om je carrière te vervolgen.
Gemiddelde werktevredenheid in Nederland
Balen van je werk of gedachtes doen we allemaal wel eens. Wat te denken van de volgende cijfers*:
Volgens het nationale werkonderzoek 2011, waaraan 28.000 Nederlanders deelnamen, zou 50% van de werknemers iets totaal anders kiezen, wanneer men de carrière over kon doen.
Slechts iets meer dan de helft van alle werknemers is tevreden over de loopbaan die zij tot dusverre volgen.
Nog geen derde van de werknemers is van mening dat hun werkgever het beste uit hun haalt.
*(bron: LoopbaanVisie, onafhankelijk vakblad voor de loopbaanprofessional, nr 4 oktober 2012 & Persbericht 3 februari 2012 van NOLOC vereniging van loopbaan professionals)
Ongeveer de helft van alle werkenden zou dus eigenlijk iets anders willen doen! Een de acht werknemers last heeft van burn-out klachten. Slechts een klein deel zet daadwerkelijke stappen om de werksituatie te veranderen.
Helft werknemers wil iets anders, maar wat doen ze?
Daarover is geen cijfermateriaal beschikbaar. Zeker is wel dat iedereen in staat is zelf sturing te geven aan zijn loopbaan.
Zelf maakte ik een carrièreswitch en heb ook anderen daar in begeleid. Je komt verder met Kijken in Kansen. Er zijn twee type KIK’ers:
Type 1 professionals schakelen een loopbaancoach in. Met 5-8 gesprekken zijn twijfels weg en ontstaat een helder beeld van wat ze echt willen en hoe ze dat gaan aanpakken, compleet met een realistisch actieplan. Zij kunnen hun loopbaanwens nu realiseren.
Type 2 mensen doen aan zelfreflectie en stippelen op eigen kracht een ideale loopbaanroute voor de toekomst uit.
De 9 opties voor een carrière verandering
Hoe breng je in kaart welk werkrichtingen mogelijk zijn.
In de praktijk zijn er 9 opties om een loopbaan vorm te geven.Neem als voorbeeld Harry, een fiscalist bij een Big Four kantoor die wat anders moet of wil gaan doen. Harry is heel specialistisch opgeleid en lijkt weinig kanten op te kunnen. Maar laat die DIP (denken in problemen) gedachte even los en al gauw wordt duidelijk dat er verschillende mogelijkheden zijn. Harry kan bijvoorbeeld:
Als fiscalist gaan werken bij een ander Big Four kantoor.
Als fiscalist gaan werken bij een Tax Department van een retail multinational.
Bij hetzelfde bedrijf blijven, maar dan verder gaan als Business Developer.
Zijn jeugdfantasie volgen en alsnog gaan voor topwielrenner in de WK ploeg.
Een eigen bedrijf opzetten en van daaruit fiscale planning doen voor partners van het Big 4 kantoor.
Een eigen bedrijf beginnen dat vliegtuigmaaltijden verkoopt aan luchtvaartondernemingen.
Mode design gaan studeren en als bijbaan werken in een boekhandel.
Baan opzeggen, naar India vertrekken en daar als yogi de kost verdienen.
Na bestudering van alle voorgaande opties besluiten dat de huidige baan zo slecht niet is en daarom blijven zitten waar hij zit.
Verschillende mogelijkheden om weer plezier in je werk te krijgen en kansen te creëren. “You are the master of your own destiny”.
Kortom, bij loopbaantwijfels kun je nadenken over negen loopbaan alternatieven:
Een zelfde (loop)baan in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Een zelfde (loop)baan in een andere industrie/werkzaamheid.
Een andere (loop)baan in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Een andere (loop)baan in een andere industrie/werkzaamheid.
Eigen onderneming starten/ZZP’er in dezelfde industrie/werkzaamheid.
Eigen onderneming starten/ZZP’er in een andere industrie/werkzaamheid.
Terug gaan naar school gecombineerd met een parttime job.
Minder nadruk op werk leggen en meer nadruk op privé/persoonlijk leven.
In 5 tips voor het schrijven van je carrière plan vertelde ik de vorige keer dat een beroepskeuze idealiter gebaseerd is op drijfveren. Zelf heb ik deze wijsheid destijds niet toegepast. Ik dacht niet eens na over mijn drijfveren toen ik een beroep moest kiezen. Dit besefte ik weer eens toen ik een krantenbericht las over invallen die waren gedaan in Chinese massagesalons. Wat bleek? Circa de helft was een illegaal bordeel.
Illegale seksboerderijen
Het krantenbericht voerde mij terug naar de tijd dat ik de middelbare school had afgerond en voor de vraag stond ‘wat ga ik nu doen’? In die tijd maakte ik deel uit van de leiding van een Haarlemse scoutinggroep, net als Fred Teeven. Fred was degene die Chinese massagesalons bezocht. In functie hoor, als fiscaal rechercheur bij de FIOD. Gretig luisterde ik altijd naar zijn verhalen over de jacht op zwarte omzet in de horeca (operatie Schuimkraag), de Haarlemse bouwfraude en invallen in illegale seksboerderijen. Ook de trucs die verdachten tijdens verhoren hielpen het achterste van hun tong te laten zien, waren interessant.
Het leek wel een soort Miami Vice, maar dan in het echt, dus fiscaal rechercheur wilde ik ook wel worden. Ik meldde mezelf aan en moest een hele zwik test en maken om door de electie te komen. Onnavolgbare cijferreeksen waren echter niet mijn sterkste punt, dus uiteindelijk rolde ik niet door de test. Toen dacht ik ‘dan ga ik wel fiscaal recht studeren, dat zal ongeveer wel hetzelfde zijn’. Zo gedacht, zo gedaan. Na de rechtenstudie eerst nog een jaar militaire dienst en na het afzwaaien ging ik als fiscalist aan de slag bij een gerenommeerd kantoor.
Ergens in rollen – voor altijd?
Zonder diepgravend onderzoek naar drijfveren, talent en motivatie ben ik dus aan de slag gegaan.
Als loopbaancoach hoor ik nu regelmatig hoe toevalligheden of personen in iemands directe omgeving de start van een loopbaan bepaalde. En zo rol je uiteindelijk ergens in.
Dat kan goed uitpakken. Zolang je jezelf persoonlijk verder ontwikkelt, voelt alles OK. Zo heb ik als belastingadviseur veel geleerd op het gebied van klantgericht optreden, communiceren in het Engels, commercieel handelen, onderhandelen, didactische vaardigheden etc. ‘Quality in everything we do’ was geen loze kreet, maar dagelijkse praktijk. Kwaliteiten die je in je eerste baan gaandeweg ontwikkelt, komen ook later goed van pas.
Zodra de persoonlijke ontwikkeling niet meer zo hard gaat komen twijfels over waar je mee bezig bent. Wil je dit tot je pensioen blijven doen? Tijd om de balans op te maken!
Met de werkervaring die je inmiddels hebt, is de kans groter dat je een beter beeld hebt van een functie en omgeving die bij je past. Misschien wil je in je werk meer zelf kunnen bepalen wanneer en wat je doet omdat autonomie voor jou belangrijk is. Of je wilt je creativiteit meer aanspreken en kijkt uit naar een functie waar innovatie belangrijk is. Meer balans tussen werk en privé kan ook belangrijker zijn geworden voor je. Kortom je kijkt meer naar je drijfveren voor jouw carrière.
Loopbaanankers
Drijfveren vormen samen met je behoeften en loopbaandoelen jouw loopbaanankers. Een loopbaananker geeft aan wat belangrijk is om prettig en effectief te functioneren. Zonder kennis van jouw loopbaanankers kunnen externe prikkels je brengen in situaties of banen die uiteindelijk niet bevredigend zijn omdat je voelt dat je dit niet werkelijk ‘bent’.
In een loopbaantraject werk ik o.a. met vragenlijsten waarmee cliënten op een systematische manier hun eigen activiteiten uit het verleden en aspiraties voor de toekomst onderzoeken. Of ik laat ze een werkwaardentest te doen (voor meer informatie zie: ‘Werkwaardentest’ onder het menu Loopbaancoaching). Hiermee ontstaat een helder beeld van welke baan bevredigend is en bij welk type werk je je prettig voelt.
Stel je werk loopt al een tijd niet lekker, wat doe je dan? Ga je schieten met hagel, doelgericht treffen, helemaal niet schieten? Berusten, herbezinning of loopbaanoriëntatie, wat kies je?
Optie 1: ‘Niet schieten’
Helemaal niets doen kan altijd, maar vaak ook een recept om een slecht gevoel nog erger te maken. Jeffrey Wijnberg beschrijft het heel treffend in zijn “Neurotisch Handboek”, p, 13:
“Een goede manier om u slecht te voelen is door alleen maar in uw hoofd te leven. Dat kan heel gemakkelijk omdat alles wat u bedenkt maar niet doet, altijd gepaard gaat met een zeurend gevoel van frustratie en onmacht. En wie flink doordenkt en zijn gedachten zo min mogelijk werkelijkheid laat worden, kan zo zijn frustraties torenhoog laten opstapelen, met het nare gevoel dat u haast op ontploffen staat. De aanpak van deze manier van slecht-voelen is dus vrij simpel: u bedenkt iets wat u zou kunnen of zou willen doen, liefst tot in de kleinste details, om het vervolgens op de lange baan te schuiven, waardoor uw plan, bij voortduring, aan uw gemoed blijft hangen. Het aardige van deze levensstijl is dat het van toepassing is op allerlei soorten plannen: van groot tot klein, het werkt altijd”.
Helemaal niets doen, het kan, maar een fijne optie is het niet. Je kunt beter onderzoeken of je op een andere manier verder kunt in je huidige werkomgeving, aan zelfreflectie doen en met een open blik naar blokkades kijken. Is je omgeving veranderd maar ben jij niet mee veranderd? Zitten er bepaalde gedachten in de weg?
Als je vanuit een positieve mindset in je huidige werkomgeving actie onderneemt, ziet het er al heel anders uit.
Optie 2: met Hagel Schieten
Nog weer anders is het als het probleem dieper dan overtuigingen niveau blijkt te zitten. Na een aantal jaren kom je er bijvoorbeeld achter dat er een mismatch is tussen je huidige werk en je ambities, talenten en wensen. Wat echt bij je past, heb je nog niet helder voor ogen, maar je kunt met ‘Hagel Schieten’, ofwel veel uitproberen, in de hoop je dat je iets treft waar je je happy in voelt.
Veel daadkracht, dat doet denken in het waargebeurde verhaal van Laura van Bouchout. Toen zij 29 was en op zoek was naar passie en zingeving besloot zij 30 jobs voor haar dertigste te gaan doen (bekijk hier het video interview). Dit alles onder het motto “Op je sterfbed ga je geen spijt hebben dat je je kans gewaagd hebt en tegen de muur geknald bent, je gaat wel spijt hebben van de dingen die je niet gedaan hebt”.
Deze‘trial and error’ benadering van Laura is erg moedig. Een mooie ervaring ook, maar in de praktijk zal met ‘Hagel Schieten’ niet voor iedereen weggelegd zijn.
Optie 3: Doelgericht treffen
Je kunt iemand inhuren en een loopbaantraject doen en zo achterhalen welke type baan het beste bij jou past. Zelf doen kan ook en is goed zolang jouw ideaal maar helder op je netvlies komt.
Een loopbaancoach verzamelt meestal heel veel relevante info, denk aan:
✓je persoonlijkheidsprofiel op 6 eigenschappen onderzoeken: mensgericht, conventioneel, artistiek, ondernemend, onderzoekend en praktisch. Hier rolt al een beeld uit van stereotype beroepen, passend bij jouw profiel. ✓ nagaan welke werkwaarden succes en geluk in je werk bepalen, bijvoorbeeld autonomie, creativiteit, zekerheid, balans werk en privé, invloed, je inzetten voor anderen etc. ✓ kijken hoe je scoort op 16 competenties waar in de praktijk doelen mee worden bereikt; denk aan analyseren, initiatief nemen, flexibel reageren, netwerken, leidinggeven, zelfsturing, volhouden, beslissen, plannen en organiseren. ✓ je kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën op een rij zetten en nagaan of je je uitdagingen meer in balans kunt brengen met je kwaliteiten. ✓ relevante informatie uit je levensloop gebruiken als ingang naar een oplossing. ✓onderzoeken waar je energie van krijgt en energie aan verliest. ✓inventariseren welke interesses je hebt en of je die kunt koppelen aan beroepen, branches en bedrijfscultuur.
Als loopbaanbegeleider geef ik lees- en zelfreflectieopdrachten mee naar huis. Aan het eind van het loopbaantraject wordt een persoonlijk loopbaanplan opgesteld met vier onderdelen: