Als jij niet weet wat je niet weet, hoe weet een coach het dan wel?

Iemand wil een verandering, wil af van iets vervelends dat al langere tijd duurt, maar weet niet hoe. Dat suddert een tijd zo door, totdat de bom barst. Dan is het echt genoeg, de hulp van een coach wordt ingeroepen. 

Vijf coachgesprekken later is niet alleen duidelijk wat er precies mis is, maar ook hoe de situatie daadwerkelijk aangepakt zal worden. In no-time blijkt het euvel opgelost. Ra-ra-ra, hoe kan dat?

Hoe doet een coach dat?

Een professionele coach geeft geen antwoorden, geen tips en trics, geen advies. Wel maakt hij je bewust van wat je niet weet. Blinde vlekken en beperkende overtuigingen worden in kaart gebracht, belangrijke obstakels voor gewenste verandering worden weggenomen. Verandering komt met de succesformule:

4 leerfasen + 6 logische niveaus = daadwerkelijk een doel bereiken.

In het begin van het coachtraject ben je nog onbewust onbekwaam. De coach stelt open vragen en doet zijn interventies, die voor bewustwording zorgen zodat je bewust onbekwaam wordt. Vanaf dat moment kun je nadenken over hoe het ook anders kan, daarmee experimenteren en bewust bekwaam worden. Is het nieuwe gedrag zo vanzelfsprekend geworden dat het automatisch gaat, dan ben je bent onbewust bekwaam.

Vier fasen van een leerproces

Elk leerproces verloopt volgens de 4 fasen zoals boven beschreven:

Fase 1: Onbewust onbekwaam: je hebt niet door hoe je de verandering kunt bewerkstelligen, je beseft niet dat bepaald gedrag niet effectief is;

Fase 2: Bewust onbekwaam: je komt erachter welk gedrag en welke gedachten niet effectief zijn;

Fase 3: Bewust bekwaam: nieuw gedrag aanleren en dat bewust toepassen;

Fase 4: Onbewust bekwaam: nieuwe gedrag is vanzelfsprekend geworden.

Als je in fase 2 beland bent, weet je wat je niet wist. Vanaf dan kun je verder onderzoeken wat je anders gaat doen. En dat vertalen in acties. Fase 2 voelt ongemakkelijk aan, maar is cruciaal voor oplossing van het probleem of knelpunt. In een coachtraject wordt aan deze fase dan ook veel aandacht besteed.

Knelpunten zelf achterhalen is moeilijk. Van heel veel gedrags- en denkpatronen ben je je niet bewust, laat staan van de effecten daarvan. Zonder dat je het weet, loop je daarom steeds weer tegen dezelfde problemen aan. Als een coach de rol van spiegel vervult, ga je inzien wáárdoor het misgaat. Een effectieve manier om bewustwording te vergroten, is het doorlopen van de 6 logische niveaus.

+ 6 logische niveaus

De 6 logische niveaus is een model dat gebruikt kan worden om belemmeringen voor het bereiken van wensen op te sporen en weg te nemen. Als eenmaal een helder doel is geformuleerd, kan de huidige situatie geanalyseerd worden door aan alle niveaus afzonderlijk aandacht te besteden.

De 6 logische niveaus hebben een waar-wat-hoe-waarom-wie-waarvoor volgorde en ziet er in piramidevorm als volgt uit:

In een coachsessie kunnen deze niveaus op 6 kaartje geschreven en op de grond gelegd worden, waarbij de feitelijke situatie per niveau doorlopen wordt. Van Omgeving stapt de gecoachte naar Gedrag en zo verder door naar Vaardigheden, Overtuigingen, Identiteit en Missie, terwijl de coach elk niveau uitvraagt.

Voor de gewenste situatie stapt de gecoachte vanuit Missie terug naar Identiteit tot en met het niveau Omgeving. Kortom, de heenweg gaat over hoe de situatie nu is, de terugweg analyseert de situatie waarin het doel al is bereikt.

Bij het analyseren van een probleemsituatie stelt een coach bij het onderste niveau Omgeving vragen als: ‘Waar ben je?, Wie zijn er bij?, Wat zie je?’. Daarna stapt gecoachte op Gedragsniveau en beantwoordt vragen als “Wat doe je? Wat zeg je?” Zo wordt elk niveau afzonderlijk doorlopen.

Wat de gewenste verandering ook is, vanaf het niveau Overtuigingen en hoger is de oplossing te verwachten. Gedrag wordt namelijk aangestuurd door onderliggende overtuigingen, gedachten- en denkpatronen. Verander die en ook het gedrag verandert. Bij het niveau Overtuigingen worden vragen gesteld als ‘Wat wil je?, Wat is belangrijk voor je? Waarom is dat belangrijk voor je? Wat denk je, maar spreek je niet uit? Welke overtuigingen heb je?’

Een verandering op hoger niveau heeft invloed op elk onderliggend niveau. Door nieuwe vaardigheden te leren, ga je ander gedrag vertonen. Hoe hoger het niveau van de verandering des te krachtiger en duurzamer is het effect op onderliggende niveaus.

Het model van de 6 logische niveaus maakt ook begrijpelijk dat ongewenst gedrag niet verdwijnt als alleen de omgeving verandert, bijvoorbeeld een andere baan, andere partner, ander huis etc.. Na verloop van tijd zal hetzelfde gedragspatroon in een andere omgeving weer terugkomen. Voor een duurzame gedragsverandering is daarom verandering op hoger liggende niveaus nodig.

= daadwerkelijk je doel bereiken

Het model geeft inzicht in hoe je jezelf belemmert in het bereiken van een doel. Vervolgens wordt je gecoacht in het ombuigen van belemmerende overtuigingen naar stimulerende overtuigingen. Zo ontstaat de beweging naar echte verandering, omdat je met de juiste mindset actie durft te nemen om je doel te bereiken. Doelen-Acties-Mindset, de DAM-formule, dáár draait het om.

Conclusie: een coach geeft geen antwoord op jouw vraag, maar met een interventie als de 6 logische niveaus zorgt hij er wel voor dat je:

✓ zelf een passend antwoord vindt,
✓ gewenste veranderingen op gedrags-, overtuigingen- of identiteitsniveau kan formuleren,
✓ deze daadwerkelijk in de praktijk gaat brengen, en
✓ uiteindelijk onbewust onbekwaam zult worden.

Waarom Van Dam Coaching inschakelen voor jouw coachvraag?

[sitecreator show=”1″]