Voor jezelf beginnen (deel 2)

Van loondienst naar zelfstandig professional?

voor jezelf beginnenVeel mensen spelen in het begin van een loopbaantraject met de gedachte een eigen bedrijf te beginnen.

Begrijpelijk, want het is prettig als je helemaal zelf kan bepalen wanneer je werkt en zelf je beslissingen neemt. Niet wat anderen van jou willen, nee doen wat jij wilt. Alles wat nu misschien nog knelt en schuurt, kan dan in een klap wegvallen.

Soms is sprake van een gedwongen keuze of een keuze die eraan zit te komen. Je leest vandaag bijvoorbeeld dat er nog vijftienduizend banen gaan verdwijnen in de financiële sector en schat in dat het binnenkort wel een einde dienstverband kan zijn.

Deel 1 van Voor jezelf beginnen ging onder meer over financiële (on)zekerheden, voorbereidende plannen maken en zelfvertrouwen ontwikkelen.

In deel 2 vandaag meer aandacht voor de vraag: Ondernemen, kan ik dat wel?

Hoe om te gaan met twijfels over ondernemerschap?

Als je geen enkele ervaring hebt met ondernemen, niemand in de familie als voorbeeld dient en je nog nooit cliënten hebt geworven, moet je helemaal vanaf nul beginnen. Zonder garantie dat je zult slagen.

Toch kun je voor jezelf inzicht krijgen of werken als zelfstandige professional iets is dat bij je past. In loopbaantrajecten help ik cliënten hun inzicht te vergroten aan de hand van:

(1) hun score op Loopbaanankers (zie hoofdstuk 7.4. van mijn e-book),
(2) hun score op de Big Five persoonlijkheidstest (zie hoofdstuk 5)
(3) hun score op de Competentietest (zie hoofdstuk 5)
(4) hun score op een Ondernemerstest van de Kamer van koophandel
(5) hun score op de Beroepskeuzetest (zie hoofdstuk 5)
(6) hoe enthousiast zij overkomen als ze over zelfstandig ondernemerschap praten.

Verder bespreek ik eventuele overtuigingen die hen kunnen belemmeren bij de start van een onderneming en deel ik mijn eigen ervaringen.

Loopbaanankers

Het loopbaananker AO (autonomie en onafhankelijkheid) scoort meestal hoog bij iemand die een eigen bedrijf wil beginnen en dat kan al een indicatie opleveren. Maar de drijfveer om een gevoel van autonomie te bereiken alleen is niet voldoende. Zeker niet als op loopbaananker ZS (zekerheid en stabiliteit) hoog wordt gescoord. Het loopbaananker OC (ondernemingsgerichte creativiteit) is een veel relevantere indicator.

Big Five persoonlijkheid

De uitkomsten van de Big Five persoonlijkheidstest laten zich vergelijken met het prototypisch profiel van een zelfstandig ondernemer. Zo’n ondernemersprofiel is afgeleid van veel voorkomende zaken waar een zelfstandige mee te maken krijgt. Denk aan dingen als een netwerk kunnen opbouwen en onderhouden om werk binnen te halen, het bezitten van prestatiedrang en in zeker mate de eigenschappen van een zelfstarter in je hebben.

De Big Five persoonlijkheidstest die ik in loopbaanbegeleiding gebruik relateert de 60 persoonskenmerken van de testcliënt zelf aan de profielscore van een zelfstandige ondernemer op alle 60 kenmerken. Op een A4 zie je dan in één oogopslag of de behaalde score in lijn ligt of in meer of mindere mate afwijkt van de profielscore van een zelfstandig ondernemer.

Deze vergelijking zorgt voor genoeg gespreksstof en is geschikt om in een coachgesprek dieper in te gaan op bepaalde aspecten.

Competentietest

Ook de resultaten van de competentietest geven richting. Iemand die hoog scoort op een bepaalde mix van competenties als flexibel, initiatief, leidinggeven, netwerken, functioneren onder spanning en creëren, zal eerder succesvol zijn als ondernemer dan iemand die hier laag op scoort.

Ondernemerstest

Een eenvoudige en snelle ondernemerschapstest vind je op de website van de Kamer van Koophandel. Het is beslist geen uitputtende test op basis waarvan je een beslissing wel/niet ondernemer worden kunt nemen.

Maar als eerste indicatie is het nuttig om verder na te denken of je jezelf herkent in de uitslag, of je er iets mee kunt en of er specifieke punten zijn waar je je nog in moet ontwikkelen.

Beroepskeuzetest

De beroepskeuzetest die ik gebruik, kijkt naar activiteiten die iemand aanspreken, iemands daadwerkelijke gedrag en zaken die voor iemand specifiek van belang zijn in een werkomgeving.

Vanuit deze drie invalshoeken wordt een totaalscore bepaald en wordt iemands persoonlijkheid beschreven. De beschrijving van het persoonsprofiel gaat specifiek in op de eigenschap ‘Ondernemend’. De testrapportage geeft iemands persoonlijke score op de eigenschap ‘Ondernemend’ op alle drie niveaus (activiteiten, gedrag en waarden die belangrijk voor deze persoon zijn). Hieruit volgt weer een totaalscore voor de eigenschap ‘Ondernemend’ en deze geeft weer meer inzicht bij de vraag ‘zal ik ondernemer worden of niet?’

Enthousiasme voor ondernemerschap

Wat de testen ook aan scores laten zien, veel belangrijker vind ik het hoe enthousiast iemand is over een eventueel ondernemersidee. Mijn ervaring is dat mensen die enthousiast zijn en dat duidelijk uitstralen succesvol zelfstandig ondernemerschap kunnen beproeven ook al voldoen zij niet aan een prototypisch ondernemersprofiel.

Andersom komt ook voor: mooie ondernemersscores, maar weinig enthousiasme om ondernemer te worden. In gesprekken diep ik verder uit wat de mogelijkheden zijn, welke twijfels er eventueel spelen en klankbord over de uiteindelijke keuze die gemaakt moet worden.

Blijft de gedachte spelen een eigen bedrijf op te zetten, kun je altijd beginnen zonder veel risico te lopen. Gewoon starten met het maken van een businessplan. Zet het op papier en je loopt nog geen enkel risico.

Grote kans dat je steeds enthousiaster wordt, een beter beeld krijgt van ontwikkelingsmogelijkheden en besluit om de stap te wagen. Het is dan in ieder geval geen sprong in het diepe, maar gebaseerd op een doordacht plan!

 

Toegang krijgen tot deze loopbaantests? Ga naar Loopbaantest en bestel een pakket.

 

Gratis gesprek Van Dam Coaching

[sitecreator show=”1″]

 

Andere loopbaan, maar geen idee wat je wilt? Doe deze 4 loopbaantests

In loopbaantrajecten staan coachgesprekken centraal, en aanvullend loopbaantests. Loopbaantests zijn waardevol om zicht te krijgen op iemands beroepspersoonlijkheid, wensen op werkgebied en competenties.

Niet iedereen die een loopbaanverandering wil en niet goed weet wat precies, wil investeren in een compleet loopbaantraject. Dat hoeft ook niet altijd: laagdrempelig, gewoon thuis en zonder hoge kosten kun je ook verder komen.

Wel loopbaantests, maar geen loopbaantraject?

Regelmatig krijg ik de vraag of de loopbaantesten die ik loopbaantrajecten gebruik ook beschikbaar zijn zonder een heel loopbaantraject te starten.

Aan de ene kant ben ik wat terughoudend omdat loopbaanadvies maatwerk is. Aan de andere kant: zelf ben ik geheel op eigen kracht van carriѐre geswitcht zonder advies van wie dan ook. Aangezien er duidelijk vraag naar is, stel ik je daarom in de gelegenheid vier loopbaantests te maken zonder dat je een compleet loopbaantraject doet

Zelf aan de slag met 4 loopbaantests

Jouw investering voor deze vier loopbaantests is € 105 (exclusief 21% BTW). 

Vraag nu het pakket aan door je gegevens hieronder in te vullen. Hierna ontvang je per mail info over de betaling en toegang tot de online tests.

    Voornaam en achternaam (verplicht)

    Je email (verplicht)

    Nadere details loopbaantests

    loopbaantests 2Met deze actie heb je toegang tot de volgende loopbaantests die ik inzet bij loopbaanbegeleiding:

    • Big Five Persoonlijkheidstest
    • Werkwaardentest
    • Beroepskeuzetest
    • Competentietest

    Elke test vul je online in en levert een op jouw persoon toegespitst rapport op.

    Big Five Persoonlijkheidstest

    De Big Five Persoonlijkheidstest levert een helder rapport van 15 pagina’s op. Op basis van 30 kenmerken geeft dit rapport inzicht in je persoonlijkheid en welk werk bij je past.

    Als bonus wordt in een aanvullend rapport (16 pagina’s) de persoonlijkheidsscore afgezet tegen 8 werkprofielen. Overweeg je als ZZP’er aan de slag te gaan, dan krijg je met het aanvullende rapport inzicht in hoe jouw persoonlijke score zich verhoudt tot een wenselijke score voor algemeen zelfstandig ondernemerschap, zoals goed met mensen omgaan, een netwerk onderhouden en opbouwen om aan werk te komen, prestatiedrang en werkzaamheden effectief tot een einde brengen.

    Werkwaardentest

    Wat iemand belangrijk vindt terug te vinden in werk heeft een sterk voorspellende waarde voor beroepsinteresse. Het testrapport (19 pagina’s) geeft inzicht in het belang dat jij hecht aan: creativiteit, afwisseling, structuur, autonomie, zelfontwikkeling, invloed, balans werk en privé, financiële beloning, zekerheid, prestige, prestaties, arbeidsomstandigheden, relaties op het werk en altruïsme

    Verder zet het rapport jouw persoonlijke score af tegen vier veel voorkomende werkprofielen (‘ambitie’, ‘zelfstandig’, ‘conventioneel’, ‘mensgericht’).

    Beroepskeuzetest

    De beroepskeuzetest is gebaseerd op de wereldwijd veel gebruikte RIASEC theorie van Dr. J. Holland, en resulteert in een rapport (19 pagina´s) dat inzicht geeft in welk soort beroep bij je past. Op basis van activiteiten die het meest aanspreken, daadwerkelijke dagelijkse gedrag en zaken die specifiek voor jou als persoon in een werkomgeving van belang zijn, wordt een totaalscore bepaald die je uiteindelijke persoonlijkheidsprofiel weergeeft. Verschillende persoonlijkheidsprofielen én daarbij passende beroepen worden in het rapport besproken.

    Competentietest

    Deze test genereert een rapport (14 pagina’s) met jouw competenties op volgorde van persoonlijke score (m.b.t. opmerken, initiatief nemen, analyseren, beslissen, creëren, plannen en organiseren, volhouden, flexibel reageren, functioneren onder spanning, mondeling communiceren, schriftelijk communiceren, helpen, netwerken, controleren, leidinggeven, zelfsturing en –ontwikkeling).

    Hiermee krijg je beter inzicht in welk werk passend is. Competenties waarop je laag scoort, kunnen aandachtspunten zijn voor verbeterplannen. Per competentie worden dan ook concrete ontwikkeltips gegeven.

     Meer informatie over de tests vind je hier: loopbaantests.

    Fiscalist dankzij Chinese massagesalons met een happy ending.

    In 5 tips voor het schrijven van je carrière plan vertelde ik de vorige keer dat een beroepskeuze idealiter gebaseerd is op drijfveren. Zelf heb ik deze wijsheid destijds niet toegepast. Ik dacht niet eens na over mijn drijfveren toen ik een beroep moest kiezen. Dit besefte ik weer eens toen ik een krantenbericht las over invallen die waren gedaan in Chinese massagesalons. Wat bleek? Circa de helft was een illegaal bordeel.

    Illegale seksboerderijen

    Het krantenbericht voerde mij terug naar de tijd dat ik de middelbare school had afgerond en voor de vraag stond ‘wat ga ik nu doen’? In die tijd maakte ik deel uit van de leiding van een Haarlemse scoutinggroep, net als Fred Teeven. Fred was degene die Chinese massagesalons bezocht. In functie hoor, als fiscaal rechercheur bij de FIOD. Gretig luisterde ik altijd naar zijn verhalen over de jacht op zwarte omzet in de horeca (operatie Schuimkraag), de Haarlemse bouwfraude en invallen in illegale seksboerderijen. Ook de trucs die verdachten tijdens verhoren hielpen het achterste van hun tong te laten zien, waren interessant.

    Het leek wel een soort Miami Vice, maar dan in het echt, dus fiscaal rechercheur wilde ik ook wel worden. Ik meldde mezelf aan en moest een hele zwik test en maken om door de electie te komen. Onnavolgbare cijferreeksen waren echter niet mijn sterkste punt, dus uiteindelijk rolde ik niet door de test. Toen dacht ik ‘dan ga ik wel fiscaal recht studeren, dat zal ongeveer wel hetzelfde zijn’. Zo gedacht, zo gedaan. Na de rechtenstudie eerst nog een jaar militaire dienst en na het afzwaaien ging ik als fiscalist aan de slag bij een gerenommeerd kantoor.

    Ergens in rollen – voor altijd?

    Zonder diepgravend onderzoek naar drijfveren, talent en motivatie ben ik dus aan de slag gegaan.

    Als loopbaancoach hoor ik nu regelmatig hoe toevalligheden of personen in iemands directe omgeving  de start van een loopbaan bepaalde. En zo rol je uiteindelijk ergens in.

    Dat kan goed uitpakken. Zolang je jezelf persoonlijk verder ontwikkelt, voelt alles OK. Zo heb ik als belastingadviseur veel geleerd op het gebied van klantgericht optreden, communiceren in het Engels, commercieel handelen, onderhandelen, didactische vaardigheden etc. ‘Quality in everything we do’ was geen loze kreet, maar dagelijkse praktijk. Kwaliteiten die je in je eerste baan gaandeweg ontwikkelt, komen ook later goed van pas.

    Zodra de persoonlijke ontwikkeling niet meer zo hard gaat komen twijfels over waar je mee bezig bent. Wil je dit tot je pensioen blijven doen? Tijd om de balans op te maken!

    Met de werkervaring die je inmiddels hebt, is de kans groter dat je een beter beeld hebt van een functie en omgeving die bij je past. Misschien wil je in je werk meer zelf kunnen bepalen wanneer en wat je doet omdat autonomie voor jou belangrijk is. Of je wilt je creativiteit meer aanspreken en kijkt uit naar een functie waar innovatie belangrijk is. Meer balans tussen werk en privé kan ook belangrijker zijn geworden voor je. Kortom je kijkt meer naar je drijfveren voor jouw carrière.

    Loopbaanankers

    Drijfveren vormen samen met je behoeften en loopbaandoelen jouw loopbaanankers. Een loopbaananker geeft aan wat belangrijk is om prettig en effectief te functioneren. Zonder kennis van jouw loopbaanankers kunnen externe prikkels je brengen in situaties of banen die uiteindelijk niet bevredigend zijn omdat je voelt dat je dit niet werkelijk ‘bent’.

    In een loopbaantraject werk ik o.a. met vragenlijsten waarmee cliënten op een systematische manier hun eigen activiteiten uit het verleden en aspiraties voor de toekomst onderzoeken. Of ik laat ze een werkwaardentest te doen (voor meer informatie zie: ‘Werkwaardentest’ onder het menu Loopbaancoaching). Hiermee ontstaat een helder beeld van welke baan bevredigend is en bij welk type werk je je prettig voelt.

    30 banen in één jaar om een uitdagende volgende stap te ontdekken?

    Stel je werk loopt al een tijd niet lekker, wat doe je dan? Ga je schieten met hagel, doelgericht treffen, helemaal niet schieten? Berusten, herbezinning of loopbaanoriëntatie, wat kies je?

    Optie 1: ‘Niet schieten’

    Helemaal niets doen kan altijd, maar vaak ook een recept om een slecht gevoel nog erger te maken. Jeffrey Wijnberg beschrijft het heel treffend in zijn “Neurotisch Handboek”, p, 13:

    “Een goede manier om u slecht te voelen is door alleen maar in uw hoofd te leven. Dat kan heel gemakkelijk omdat alles wat u bedenkt maar niet doet, altijd gepaard gaat met een zeurend gevoel van frustratie en onmacht. En wie flink doordenkt en zijn gedachten zo min mogelijk werkelijkheid laat worden, kan zo zijn frustraties torenhoog laten opstapelen, met het nare gevoel dat u haast op ontploffen staat. De aanpak van deze manier van slecht-voelen is dus vrij simpel: u bedenkt iets wat u zou kunnen of zou willen doen, liefst tot in de kleinste details, om het vervolgens op de lange baan te schuiven, waardoor uw plan, bij voortduring, aan uw gemoed blijft hangen. Het aardige van deze levensstijl is dat het van toepassing is op allerlei soorten plannen: van groot tot klein, het werkt altijd”.

    Helemaal niets doen, het kan, maar een fijne optie is het niet. Je kunt beter onderzoeken of je op een andere manier verder kunt in je huidige werkomgeving, aan zelfreflectie doen en met een open blik naar blokkades kijken. Is je omgeving veranderd maar ben jij niet mee veranderd? Zitten er bepaalde gedachten in de weg?

    Als je vanuit een positieve mindset in je huidige werkomgeving actie onderneemt, ziet het er al heel anders uit.

    Optie 2: met Hagel Schieten

    Nog weer anders is het als het probleem dieper dan overtuigingen niveau blijkt te zitten. Na een aantal jaren kom je er bijvoorbeeld achter dat er een mismatch is tussen je huidige werk en je ambities, talenten en wensen. Wat echt bij je past, heb je nog niet helder voor ogen, maar je kunt met ‘Hagel Schieten’, ofwel veel uitproberen, in de hoop je dat je iets treft waar je je happy in voelt.

    Veel daadkracht, dat doet denken in het waargebeurde verhaal van Laura van Bouchout. Toen zij 29 was en op zoek was naar passie en zingeving besloot zij 30 jobs voor haar dertigste te gaan doen (bekijk hier het video interview). Dit alles onder het motto “Op je sterfbed ga je geen spijt hebben dat je je kans gewaagd hebt en tegen de muur geknald bent, je gaat wel spijt hebben van de dingen die je niet gedaan hebt”.

    Deze‘trial and error’ benadering van Laura is erg moedig. Een mooie ervaring ook, maar in de praktijk zal met ‘Hagel Schieten’ niet voor iedereen weggelegd zijn. 

    Optie 3: Doelgericht treffen

    Je kunt iemand inhuren en een loopbaantraject doen en zo achterhalen welke type baan het beste bij jou past. Zelf doen kan ook en is goed zolang jouw ideaal maar helder op je netvlies komt.

    Een loopbaancoach verzamelt meestal heel veel relevante info, denk aan:

    je persoonlijkheidsprofiel op 6 eigenschappen onderzoeken: mensgericht, conventioneel, artistiek, ondernemend, onderzoekend en praktisch. Hier rolt al een beeld uit van stereotype beroepen, passend bij jouw profiel.
    nagaan welke werkwaarden succes en geluk in je werk bepalen, bijvoorbeeld autonomie, creativiteit, zekerheid, balans werk en privé, invloed, je inzetten voor anderen etc.
    kijken hoe je scoort op 16 competenties waar in de praktijk doelen mee worden bereikt; denk aan analyseren, initiatief nemen, flexibel reageren, netwerken, leidinggeven, zelfsturing, volhouden, beslissen, plannen en organiseren.
    je kwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en allergieën op een rij zetten en nagaan of je je uitdagingen meer in balans kunt brengen met je kwaliteiten.
    relevante informatie uit je levensloop gebruiken als ingang naar een oplossing.
    onderzoeken waar je energie van krijgt en energie aan verliest.
    inventariseren welke interesses je hebt en of je die kunt koppelen aan beroepen, branches en bedrijfscultuur.

    Als loopbaanbegeleider geef ik lees- en zelfreflectieopdrachten mee naar huis. Aan het eind van het loopbaantraject wordt een persoonlijk loopbaanplan opgesteld met vier onderdelen:

    Persoonlijke marketing mix
    Persoonsprofiel
    Zoekprofiel
    Actieplan

    Pas dan komt de echte actie in beeld, omdat je met een helder doel voor ogen aan de slag kunt.